Özet:
TÜRKİYE’DE CARİ AÇIĞIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: İHRACAT VE
İTHALAT ARASINDAKİ İLİŞKİNİN EKONOMETRİK BİR ANALİZİ (2002-
2016)
Eylem ÇAKAL
Yüksek Lisans Tezi, İktisat Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Doç. Dr. Ali PETEK
2019, XXIV + 95 sayfa
Türkiye’de cari açığın sürdürülebilirliği konusunun yapılan literatür araştırmaları
eşliğinde 2002-2016 yıllarını kapsayan dönemde ithalat ve ihracat arasındaki ilişki analiz
edilmektedir. Bu çalışmada 2000Q1:2018Q4 dönemi çeyreklik veriler ile serilerin
durağanlaştırılması için ADF (Augmented Dickey Fuller) – PP (Phillips-Perron) Birim Kök
Testleri uygulanmış level düzeyde yani düzey değerinde durağan olmadığı ancak birinci
farklarının alınarak durağan hale geldiği görülmüştür. Oluşan modele Engle-Granger
nedensellik analizi yapılmış, bu analize göre ise serilerin durağan olmasa bile doğrusal bir
bileşimlerinin olabileceği ve ekonometrik olarak ölçülebileceği öne sürülmüş, serilerin
birbirlerine bağımlı şekilde hareket etmeleri durumu sağlanmıştır. Kısa dönem analizinde
ise serilerin durağanlaştırılmış hali ile uzun dönemden gelen hata terimleri serilerinin bir
dönem gecikmelileri (ECTt-1) kullanılarak yapılmıştır. Kısa dönem analiz katsayısı negatif
ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Yani modelin hata düzeltme mekanizması
çalışmaktadır. Son olarak Todo-Yamamoto testi ile serilerin durağan hale getirilme
zorunluluğu olmadan, veri kaybı yaşanmadan sonuç yorumlanmaktadır.
