Bolşevik komiseri Stephan Şaumyan'ın Bakü'deki faaliyetleri(1917-1918)

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Toksoy, Ahmet
dc.contributor.author	Kuku, Canan
dc.date.accessioned	2021-07-13T11:07:38Z
dc.date.available	2021-07-13T11:07:38Z
dc.date.issued	2019
dc.date.submitted	2019
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/4086
dc.description.abstract	BOLŞEVİK KOMİSER STEPHAN ŞAUMYAN’IN BAKÜ’DEKİ FAALİYETLERİ (1917-1918) Canan KUKU Yüksek Lisan Tezi, Tarih Anabilim Dalı Tez Danışmanı Doç. Dr. Ahmet TOKSOY 2019, XI +105 sayfa XVIII. yy’dan itibaren Kafkasya’nın yeraltı ve yerüstü zenginlikleri büyük devletlerin ilgisini çekmiştir. Coğrafi şartlardan dolayı Kafkasya’da en fazla yayılma imkanı bulan devlet Rusya olmuştur. Rusya Çarlık rejimi döneminde sıcak denizlere inme politikası güderken Bolşevik rejimi döneminde de Bakü petrollerine hakim olma politikasını gütmüştür. Bu amaçla Bolşevik Rusya, 1918 yılında Bakü Sovyet Komiserliğine Stephan Şaumyan’ı getirerek Türkler üzerinde katliamlarını gerçekleştirmiştir. Stephan Şaumyan Ermeni asıllı olmasından dolayı Ermenileri korumuş, silahlandırmış ve Türklere karşı kışkırtmıştır. Osmanlı bu duruma müdahale etmek istese de I. Dünya savaşından yenik ayrılınca Kafkasya’ya yeterince önem verememiştir. Bakü petrolleri sadece Rusya’nın değil diğer büyük devletlerin de dikkatini çekmiştir. Rusya’nın dışında İngiltere, ABD, Fransa gibi devletler de ekonomik çıkarlar için bölgede aktif siyaset izlemişlerdir. Ancak bu emellerini yerine getirmeye çalışırken karşılarındaki Azerbaycan Türklerine de kıymışlardır. 31 Mart 1918 Bakü katliamlarına rağmen Azerbaycan Türkleri direnmiş ve Mehmet Emin Resulzade önderliğinde bağımsız bir devlet kurmuşlardır. Ancak bu bağımsızlık uzun sürmemiş ve kısa sürede Bolşevikler bütün Kafkasya’yı ele geçirerek Sovyetler Birliğini kurmuşlardır.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI..............................................................................................iii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI...............................................................................iv ÖZET....................................................................................................................................... v ABSTRACT ...........................................................................................................................vi ÖNSÖZ..................................................................................................................................vii EKLER DİZİNİ....................................................................................................................... x KISALTMALAR DİZİNİ ......................................................................................................xi GİRİŞ....................................................................................................................................... 1 I. BÖLÜM .............................................................................................................................. 6 1. TÜRKLERİN AZERBAYCAN’A YERLEŞMESİ ............................................................ 6 1.1. Çarlık Rusya’nın Kafkas Politikası.............................................................................. 8 1.2. I. Dünya Savaşı ve Kafkas Cephesi........................................................................... 13 1.2.1. Osmanlı’nın Savaşa Girmesi.............................................................................. 13 1.2.2. Kafkas Cephesindeki Ermeni Casusluğu ........................................................... 15 1.2.3. Kafkas Cephesi ve Sarıkamış Harekatı.............................................................. 17 1.3. Ermeniler ve I. Dünya Savaşı .................................................................................... 21 1.3.1. Ermeni İsyanları................................................................................................. 21 1.3.2. Taşnak Sutyun Kongresi .................................................................................... 25 1.3.3. Tehcir Meselesi .................................................................................................. 26 1.4. Bolşevik İhtilali.......................................................................................................... 30 1.5. Birest Litowsk Antlaşması......................................................................................... 33 1.6. İngiltere-Rusya ve Almanya’nın Azerbaycan Petrolleri İçin Mücadelesi ................. 34 II. BÖLÜM........................................................................................................................... 38 2. STEPHAN ŞAUMYAN KİMDİR? .................................................................................. 38 2.1. Bakü Katliamlarının Temel Sebepleri ....................................................................... 38 2.2. 31 Mart 1918 Bakü Katliamları................................................................................. 40 2.3. Bakü Katliamları ve Tanıklar .................................................................................... 46 2.4. Bakü Katliamlarının Azerbaycan Edebiyatı’ndaki Yeri............................................ 48ix 2.5. Şaumyan ve Ermeni Milliyetçiliği............................................................................. 51 2.6. 26 Bakü Halk Komiserleri ......................................................................................... 56 2.7. Şaumyan’ın İtirafları.................................................................................................. 60 2.8. Bakü Dışındaki Diğer Katliamlar .............................................................................. 62 III. BÖLÜM ......................................................................................................................... 66 3. AZERBAYCAN’IN BAĞIMSIZLIĞI.............................................................................. 66 3.1. Nuri Paşa’nın Bakü’yü Kurtarması............................................................................ 69 3.2. Bolşevik Rusya’nın Kafkas Politikası ....................................................................... 74 3.3. İngilizlerin Kafkas Seddi Projesi ............................................................................... 79 4. TARTIŞMA VE SONUÇ.................................................................................................. 81 5. KAYNAKLAR.................................................................................................................. 84 6. EKLER .............................................................................................................................. 94 ÖZGEÇMİŞ......................................................................................................................... 105	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	Katliam, Ermeniler, Ruslar, Stephan Şaumyan, Azerbaycan Türkleri	tr_TR
dc.title	Bolşevik komiseri Stephan Şaumyan'ın Bakü'deki faaliyetleri(1917-1918)	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	Aydın Adnan Menderes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı	tr_TR