Abstract:
TARİHSEL SÜREÇTE AYDIN’DA ZEYTİN VE ZEYTİNCİLİK
Rıza PEKER
Yüksek Lisans Tezi, Tarih Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi. Günver GÜNEŞ
2019, XII+124 sayfa
İnsanoğlunun yaratılışından itibaren zeytine büyük önem verilmiş ve tanrının
insanlığa armağanı olarak kutsal kabul edilmiştir. Tarih araştırmalarında, toplumların
yaşamlarında etkili olan tarımsal ürünler ile ilgili çalışmalar yapılmaya başlanmış ve giderek
bu çalışmalar artmıştır. “Tarihsel Süreçte Aydın’da Zeytin ve Zeytincilik” başlıklı çalışma
bu açıdan büyük bir önem taşımaktadır.
Yunanlılar, ticari bir ürün olan zeytinin ticaretini yapmış ve Batı Anadolu’da
kurdukları koloniler vasıtasıyla zeytinden büyük ekonomik getiri sağlamıştır. Romalılar’da
zeytinciliğe büyük önem vermiştir, zeytin tarımı yapılan yerlerde destekleyici faaliyetlerde
bulunmuştur. Aydın‘ın stratejik olarak Anadolu’da Doğu-Batı ticaret yolunun kesişim
noktasında olmasından dolayı zeytincilik bölgenin ekonomisine büyük katkı sağlamıştır.
Aydınoğulları Beyliği zamanında, Venedikli ve Cenevizli tüccarlar vasıtasıyla zeytin ve
diğer ürünlerin ticareti yapılmıştır. Osmanlılar’da zeytin, zeytinyağı ve zeytin sabunu
üretimi desteklenmiş, bu ürünlerin ticareti İzmir Limanı’ndan İmparatorluğun diğer
bölgelerine ve Avrupa’ya yapılmıştır.
Tanzimat ve sonrası dönemlerde yabani zeytinliklerin veriminin arttırılması amacıyla
vergi indirimleri ve muafiyeti sağlanmıştır. II. Meşrutiyet Döneminde, Milli İktisat
Politikası kapsamında 21 Şubat 1914’te kurulan Milli Aydın Bankası’nın desteğiyle
zeytinciliğin desteklenmesi adına adımlar atılmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında da
Aydın’da zeytin üretimini arttıracak çalışmalar yapılmıştır.
