DOĞUM SONRASI FARKLI EĞİTİM YÖNTEMLERİYLE VERİLEN TABURCULUK EĞİTİMİNİN TABURCULUĞA HAZIR OLUŞLUK, DOĞUM SONU UYUM SÜRECİ VE EMZİRME ÖZ-YETERLİLİĞİNE ETKİSİ

Abstract

ÖZET

DOĞUM SONRASI FARKLI EĞİTİM YÖNTEMLERİYLE VERİLEN TABURCULUK EĞİTİMİNİN TABURCULUĞA HAZIR OLUŞLUK, DOĞUM SONU UYUM SÜRECİ VE EMZİRME ÖZ-YETERLİLİĞİNE ETKİSİ

Demir R. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Aydın, 2021.

Amaç: Araştırmanın amacı, doğum sonrası farklı eğitim yöntemleriyle verilen taburculuk eğitiminin taburculuğa hazır oluşluk, doğum sonu uyum süreci ve emzirme öz-yeterliliğine etkisini incelemektir. Gereç Yöntem: Araştırma deneysel olarak, 2019-2021 tarihleri arasında Tekirdağ Devlet Hastanesi’nde yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini Tekirdağ Devlet Hastanesi’nde doğum yapan kadınlar; örneklemini (müdahale 1 n=30, müdahale 2 n=30 ve kontrol grubu n=30) toplam 90 anne oluşturmuştur. Müdahale grubundaki annelere doğum sonu farklı eğitim yöntemleriyle (müdahale 1 grubuna video yöntemi ve müdahale 2 grubuna resimli rehber eşliğinde sözlü anlatım yöntemiyle) taburculuk eğitimi, kontrol grubuna ise rutin lohusalık bakımı verilmiştir. Araştırmanın verileri “Kişisel Bilgi Formu, Hastane Taburculuğuna Hazır Oluşluk Ölçeği-Yeni Doğum Yapmış Anne Formu, Doğum Sonu Emzirme Öz-Yeterlilik Ölçeği (Kısa Form), Postpartum Kendini Değerlendirme Ölçeği’’ ile toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler olarak, sürekli değişkenler için ortalama değer, standart sapma, ortanca, minimum ve maksimum değerler; kategorik değişkenler için ise sayı ve yüzde değerleri hesaplanmıştır. Başlangıç analizleri olarak normal dağılımın değerlendirilmesinde Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk testleri, verilerin analizinde Kruskal-Wallis testi, Likelihood ratio, Pearson Ki-kare, Kruskal-wallis testi, Bonferroni, Fisher’ın kesin testi kullanılmış, p<0,05 istatistiksel anlamlı olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Araştırmada müdahale 1 grubundaki annelerin Emzirme Öz-Yeterlilik Ölçeği (Kısa Formu)’nden aldıkları puan ortalamasının (66,03±3,94), müdahale 2 (62,30±3,42) ve kontrol grubunda yer alan annelerin puan ortalamasından (36,96±5,73) yüksek olduğu ve bu farkın istatistiksel anlamlı olduğu; müdahale 1 grubundaki annelerin Hastane Taburculuğuna Hazır Oluşluk Ölçeği-Yeni Doğum Yapmış Anne Formu toplam puan ortalamasının (145,53±8,74), müdahale 2 grubundaki (137,10±6,54) ve kontrol grubundaki annelerin puan ortalamasından (65,03±9,32) yüksek olduğu ve gruplar arasındaki bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu; müdahale 1 ve müdahale 2 gruplarındaki annelerin Postpartum Kendini Değerlendirme Ölçeği toplam puan ortalamasının benzer olduğu (sırasıyla 175,06±12,83 ve 176,13±13,29), kontrol grubundaki annelerin puan ortalamasının müdahale gruplarındaki annelerden düşük (225,16±18,90) ve müdahale ile kontrol grupları arasındaki bu farkın da istatistiksel düzeyde anlamlı olduğu bulunmuştur (p<0,05). Sonuç: Annelere video yöntemi ve resimli rehber eşliğinde sözlü anlatım yöntemi şeklinde verilen taburculuk eğitiminin, annelerin taburculuğa hazır oluşluğunun, emzirme öz-yeterliliğinin ve doğum sonrası döneme uyumunun artmasında olumlu yönde etkisi olduğu görülmüştür.