Ephesos Liman Alanı'ndan ele geçen LR3 tipi amphoralar

Abstract

Bu çalışmanın amacı 1987-1989 yılları arasında Ephesos limanı'nın güneybatısında gerçekleştirilen kazı çalışmalarında ele geçen LR3 tipi amphoraların genel tipolojisini ve kronolojisini oluşturmaktır. Çalışma için 90 adet amphora parçası seçilmiş ve bu parçalar genel form özelliklerine göre tiplere ayrılarak incelenmiştir. Malzemelerin bulunduğu alan iyi bir stratigrafi vermediği için kronoloji oluşturulurken karşılaştırmalı tarihlendirme yöntemi kullanılmıştır. Malzemeler Ephesos dışında Atina Agora'sı, Argos Agora'sı ve Berenike'deki benzer örneklerle karşılaştırılmıştır. Tezimizde incelenen LR3 tipi amphoralar genel olarak M.S.1. yüzyılın son çeyreği ile M.S. geç 6. yüzyıl arasına tarihlendirilmiştir. Uzun bir üretim geleneğine sahip olan bu amphoralara ait şimdiye kadar Ephesos'ta herhangi bir amphora atölyesi ortaya çıkarılmamış olmasına rağmen yapılan petrografik analizler üretim yerlerinden birinin Ephesos olduğunu doğrulamaktadır. Tez kapsamında yer alan LR3 amphoraları da petrografik analizlere göre Ephesos üretimi olmalıdırlar. Şarap, yağ ya da unguent taşıdıkları düşünülen küçük boyutlu bu amphoralar, İmparatorluk Dönem'inde sadece Doğu Akdeniz'de dolaşım halindeyken, Geç Antik Dönem'de İmparatorluğun en uzak yerlerine kadar ulaşmışlardır. The aim of this study is to create a general typology and chronology of the LR3 type amphorae obtained from excavations performed between 1987-1989 in the southwest of Ephesus harbor. For this study, 90 amphora pieces were selected and these pieces were categorized according to the general form properties and then were investigated. Stratigraphy of the area was not good where the materials found, so comparative chronology method was used for creating chronology. Materials were compared with similar examples from Athenian Agora, Argos Agora and Berenike. LR3 type amphorae investigated in this thesis were dated between last quarter of 1. c. A.D. and late 6. c. A.D. Although the amphora workshop belong these amphorae which has a long traditional producing process had not been discovered in the Ephesos, petrographic analysis confirmed the one of these production sites is Ephesos. LR3 type amphorae should be the production of Ephesus in terms of petrographic analysis. These small amphorae which are thought to carry wine, oil or unguent had been circulating only in the eastern Mediterranean in Imperial Period, they had reached the most distant places in Late Antique Period.