dc.contributor.advisor |
Erdem, Yıldız |
|
dc.contributor.author |
Toğaç, Hüseyin |
|
dc.date.accessioned |
2021-04-12T06:41:26Z |
|
dc.date.available |
2021-04-12T06:41:26Z |
|
dc.date.issued |
2019 |
|
dc.date.submitted |
2019 |
|
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/4050 |
|
dc.description.abstract |
ÖZET
TÜRKİYE’NİN ORTA GELİR TUZAĞINI AŞAMAMASININ EKONOMİK VE
MALİ NEDENLERİ
Hüseyin TOĞAÇ
Yüksek Lisans Tezi, Ekonomi ve Finans Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi YILMAZ ERDEM
2019, xiii + 94 sayfa
Dünyadaki her ülke farklı zenginlik ve gelir kaynaklarına sahip iken aynı şekilde
insanlar da farklı zenginlik ve gelir kaynaklarına sahiptir. Bu durumun doğal sonucu olarak
toplum içerisinde faklı gelir gruplarının oluşması kaçınılmaz bir sonuçtur. Ülkelerin sahip
olduğu doğal ve beşerî kaynaklarının farklılığı sebebiyle kalkınma süreçleri aynı sırayı izlese
de her dönemin veya evrenin süresi farklılık arz etmektedir. Gelir grupları sınıflandırılırken
Dünya Bankası’nın 1987 yılı sonrasına ait verileri dikkate alınmaktadır. Orta gelir seviyesine
ulaşmış ekonomilerin, uzun yıllar bu seviyede kalıp, yüksek gelirli grup seviyesine
çıkamaması durumunda orta gelir tuzağına yakalanmaktadır. Ekonomik büyümeyi başlatmak
ve büyümenin ilk yılları nispeten kolay ve hızlı iken sürdürülebilir bir büyüme sağlayarak
orta gelir düzeyinden üst gelir düzeyine geçebilmek ise oldukça zorlu bir süreçtir. Orta gelir
tuzağından kurtulabilmek için yürütülebilecek tüm politikaların esas çıkış noktası
sürdürülebilir iktisadi bir büyümenin sağlanmasıdır. Orta gelir düzeyine ulaşan ekonominin
kırsal bölgelerdeki azalan eksik istihdam ve ücret düzeylerinin artmasıyla ülke ekonomisinin
ihracatta uluslararası rekabet gücünü kaybetmesi nedeniyle orta gelir tuzağı ortaya
çıkmaktadır. Kısır döngüden çıkış için gerçekleştirilmesi beklenen politikalar genel olarak
nitelikli işgücü için beşerî sermaye yatırımları, toplam faktör verimliliğinin artırılması, Ar Ge ve inovasyon yatırımları, patent ve fikri mülkiyet haklarının korunması, ulusal tasarruf
oranının arttırılması ve işgücü piyasası reformlarının gerçekleştirilmesidir. Tuzaktan çıkan ya
da yakalanmayan ülkelerin ortak özelliklerine dikkat edildiğinde dört temel alandaki yüksek
oranlar dikkat çekmektedir. Bu ülkelerin vatandaşlarının eğitim düzeyleri, tasarruf oranları ve
kişi başına milli gelirleri yüksek ve ayrıca yüksek teknolojili ürünler ihracatta önemli paya
sahiptir. Türkiye’nin orta gelir tuzağından korunabilmesi için yukarıda anlatılan beşerî
sermaye, ulusal tasarruflar, kişi başına milli gelir ve Ar-Ge yatırımlarının topyekûn olarak
değerlendirilmesi ve bütünleşik yapısal reformların gerçekleştirilmesi gerekmektedir. |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
ÖZET .....................................................................................................................................iv
ABSTRACT............................................................................................................................v
ÖNSÖZ .................................................................................................................................vi
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ........................................................................x
ŞEKİLLER DİZİNİ..............................................................................................................xi
TABLOLAR DİZİNİ...........................................................................................................xii
GİRİŞ......................................................................................................................................1
1. BÖLÜM .............................................................................................................................3
GELİR KAVRAMI VE ORTA GELİR TUZAĞI..............................................................3
1.1 Gelir Grupları Kavramı ve Çeşitleri..............................................................................3
1.1.1. Gelir ve Gelir Gruplarının Tanımı.........................................................................................5
1.1.2. Gelir Grubu Çeşitleri .............................................................................................................7
1.2. Gelir Tuzakları .............................................................................................................14
1.3. Orta Gelir Tuzağı .........................................................................................................16
1.3.1. Orta Gelir Tuzağının Teorik Temelleri............................................................................... 19
1.3.2. Orta Gelir Tuzağının Ortaya Çıkış Nedenleri..................................................................... 20
1.4. Orta Gelir Tuzağının Ölçümünde Kullanılan Yöntemler ........................................22
1.4.1. Matematiksel Olarak Ölçülmesi ......................................................................................... 22
1.4.2. Alt-Orta Gelir ve Üst-Orta Gelir Tuzağının Belirlenmesi .................................................. 23
1.4.3. Büyümede Yavaşlama Yaklaşımı....................................................................................... 24
1.4.4. Egawa Çalışması................................................................................................................. 25viii
1.4.5. Yakalama Endeksi (CUI) Yaklaşımı .................................................................................. 26
1.4.6. Robertson ve YE’nin Yaklaşımı......................................................................................... 26
2. BÖLÜM ...........................................................................................................................28
ORTA GELİR TUZAĞININ EKONOMİ VE MALİYE İLE İLİŞKİSİ.......................28
2.1. Ekonomik Kalkınma ve Ekonomik Büyüme Kavramları ........................................28
2.1.1. Ekonomik Büyümenin Tanımı ve Ölçülmesi ..................................................................... 29
2.1.2. Ekonomik Büyüme Modelleri ............................................................................................ 32
2.1.3. Ekonomik Kalkınmanın Tanımı ve Modelleri.................................................................... 37
2.1.4. Ekonomik Kalkınma Göstergeleri ...................................................................................... 40
2.2. Orta Gelir Tuzağının Ekonomik Kalkınma ve Büyüme ile İlişkisi..........................41
2.2.1. Ekonomik Büyüme ve Orta Gelir Tuzağı........................................................................... 41
2.2.2. Ekonomik Kalkınma ve Orta Gelir Tuzağı......................................................................... 42
2.3. Orta Gelir Tuzağının Vergi, Harcama ve Teşvik Politikaları ile İlişkisi ................43
2.4. Orta Gelir Tuzağının Nedenleri ve Çıkış Yolları ......................................................45
2.4.1. Başlıca Orta Gelir Tuzağına Neden Olan Etkenler............................................................. 45
2.4.2. Orta Gelir Tuzağı Kısır Döngüsünden Çıkış Yolları.......................................................... 47
3. BÖLÜM ...........................................................................................................................50
TÜRKİYE EKONOMİSİ VE ORTA GELİR TUZAĞI..................................................50
3.1. Türkiye Ekonomisinin Geçirdiği Aşamalar ...............................................................50
3.1.1. Alt Orta Gelir Tuzağına Yakalanma Yılları: 1980-1990 .................................................... 51
3.1.2. Üst Orta Gelir Grubuna Yükselme Yılları: 2000’ler .......................................................... 53
3.1.3. Üst Orta Gelir Tuzağı Tehdidi: 2010’lu Yıllar................................................................... 55ix
3.2. Türkiye Ekonomisinin Bazı Temel Göstergeleri .......................................................57
3.2.1. Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla .................................................................................................... 57
3.2.2. Kişi Başına Düşen Milli Gelir ............................................................................................ 59
3.2.3. Ekonomik Büyüme ile İlişkisi ............................................................................................ 60
3.3. Türkiye için Orta Gelir Tuzağından Korunma Stratejileri .....................................62
3.3.1. Beşerî Sermayenin Önemi .................................................................................................. 63
3.3.2. Yüksek Tasarruf Düzeyleri................................................................................................. 64
3.3.3. Kişi Başına Düşen Milli Gelir Düzeyinin Yüksekliği ........................................................ 66
3.3.4. Ar-Ge Yatırımları ve İnovasyon......................................................................................... 68
3.3.5. Vergi Politikalarının Rolü................................................................................................... 72
3.3.6. Kamu Harcamalarının Rolü................................................................................................ 76
TARTIŞMA VE SONUÇ ....................................................................................................79
KAYNAKLAR .....................................................................................................................83
ÖZGEÇMİŞ .........................................................................................................................94 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Orta Gelir, Orta Gelir Tuzağı, Ekonomik ve Mali Nedenler |
tr_TR |
dc.title |
TÜRKİYE’NİN ORTA GELİR TUZAĞINI AŞAMAMASININ EKONOMİK VE MALİ NEDENLERİ |
tr_TR |
dc.type |
masterThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EKONOMİ VE FİNANS ANABİLİM DALI |
tr_TR |