Özet:
ÖZET
İLKOKULDA ÖĞRENİM GÖREN SURİYELİ SIĞINMACI
ÖĞRENCİLERİN ÇOCUK HAKLARINA İLİŞKİN ALGILARININ
İNCELENMESİ
Savaş TUR
Yüksek Lisans Tezi, Temel Eğitim ABD
Tez Danışmanı: Doç. Dr. Soner ALADAĞ
2019, XVII + 76 Sayfa
Yıllardır süren Suriye iç savaşının sonucunda milyonlarca insan zorunlu olarak göç
etmek durumunda bırakılmıştır. Büyük çaptaki tüm göçlerde olduğu gibi bu göç sonrasında
da göç edenler ile göç ettikleri ülke vatandaşları arasında uyum sorunları olmaktadır. Uyum
sorunlarını şüphesiz ki en çok çocuklar yaşamaktadır. Çalışmanın amacı MEB’e bağlı
ilkokullarda öğrenim gören 3. ve 4. sınıf Suriyeli sığınmacı öğrencilerin çocuk haklarına
ilişkin algılarını incelemektir. Çalışma İzmir ili içerisinde bulunan 478 Suriyeli sığınmacı
öğrenci ile yapılmıştır. Ölçek geliştirme sürecinde 300 öğrenciye, ölçeğin uygulanma
sürecinde ise 178 öğrenciye ölçek uygulatılmıştır. Araştırma karma yöntem ile
gerçekleştirilmiştir. Nicel verilerin toplanmasında kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Nitel
verilerin toplanmasında ise Fenomenoloji yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak
araştırmacı tarafından geliştirilen ‘Sığınmacı Öğrencilerin Çocuk Haklarına İlişkin Algı
Ölçeği’ ve yarı yapılandırılmış görüşme soruları kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde
SPSS paket programı kullanılmıştır. Açımlayıcı Faktör Analizi ve Doğrulayıcı Faktör Analizi
sonucunda 17 maddelik 2 faktörden oluşan bir ölçek oluşturulmuştur. Nitel verileri toplamak
için İlkokulda öğrenim gören 8 Suriyeli sığınmacı öğrenci ile görüşme yapılmıştır. Nitel
verilerin analizi içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışma sonucunda Suriyeli sığınmacı
öğrencilerin çocuk haklarına ilişkin algılarının cinsiyet, kardeş sayısı, yaş ve sınıf düzeyi
değişkenlerine göre anlamlı farklılık olup olmadığı incelenmiştir. Çalışma sonucunda
değişkenler ile gelişme hakkı alt boyutu incelendiğinde hiçbir değişkende anlamlı farklılık
bulunamamıştır. Özgürce yaşama hakkı alt boyutu değişkenler açısından incelendiğinde
sadece kardeş sayısı değişkeninde anlamlı farklılık bulunmuştur. Ölçek geneli değişkenler
açısından incelendiğinde ise sadece kardeş sayısı değişkeninde anlamlı farklılık bulunmuştur.
Nitel bulgular sonucunda da öğrenciler en çok oyun oynama hakkı üzerinde durmuşlardır ve
bu haklara ilişkin olumlu algı içerisinde oldukları söylenebilir. Çocuk hakları eğitimine ilişkin vi
çalışmaların arttırılması ve çocuk hakları konusunda çocuklarla daha fazla çalışma yapılması
önerilmiştir.