SİYASAL PARTİ PROGRAMLARINDA İNSAN HAKLARI: 26’NCI DÖNEM TBMM ÖRNEĞİ

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Doktora
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Mutioğlu, Halil
dc.contributor.author	Büyükekmekci, Burcu
dc.date.accessioned	2021-04-08T12:32:28Z
dc.date.available	2021-04-08T12:32:28Z
dc.date.issued	2019
dc.date.submitted	2019
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/4035
dc.description.abstract	ÖZET SİYASAL PARTİ PROGRAMLARINDA İNSAN HAKLARI: 26’NCI DÖNEM TBMM ÖRNEĞİ Burcu BÜYÜKEKMEKCİ Yüksek Lisans Tezi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi Halil MUTİOĞLU 2019, XII + 155 Sayfa İnsan hakları yüzyılı olarak ifade edilen XXI. yüzyıl aynı zamanda insan hakları ihlallerinin yüzyılıdır. Doğal hakların insan haklarına dönüşmesi ile yeniden kavranan haklar tarihsel perspektifte mücadelelerin bir kazanımı olarak ele alınmaktadır. Çevre kirliliği, teknolojik ve kimyasal silahlar, gelir eşitsizliği, yoksulluk, savaş ve terör unsurlarına bağlı olarak insan hakları içeriğinin giderek genişlemesine yol açmaktadır. Genişleyen içeriği hakların kazanımında ve korunmasında itici bir güç oluştururken ihlallerin önlenmesine ilişkin propagandist söylem üretiminde de siyasal açıdan elverişli bir zemin kurmaktadır. Bu açıdan hakkın ve ihlalinin aynı yüzyıla tekabül ettiği insan hakları olgusunun siyasal yaşamın en önemli unsurlarından biri olan siyasal partiler bakımından nasıl değerlendirildiği de önemli hale gelmektedir. Çalışmada siyasal parti programlarında ele alınan insan hakları yaklaşımlarının boyutu, parlamento pratikleri bakımından ele alınan dönemde parti tutumlarının irdelenmesine, parti hedeflerinin insan hakları kategorileri bakımından parti programlarının dönemin güncel siyasal koşulları ile uyumlulaştırılarak karşılaştırılmasına ve buna ilişkin bulgulara yer verilmiştir.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYSASI .............................................................................................. iii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI................................................................................ v ÖZET ..................................................................................................................................... vii ABSTRACT ........................................................................................................................... ix ÖNSÖZ ...................................................................................................................................xi KISALTMALAR DİZİNİ .................................................................................................... xiii GİRİŞ....................................................................................................................................... 1 BİRİNCİ BÖLÜM................................................................................................................... 4 1. İNSAN HAKLARININ TANIMLANMASI....................................................................... 4 1.1. İnsan Haklarının Temellendirilmesi.............................................................................. 5 1.1.1 Hak Kavramı ........................................................................................................... 5 1.1.2. İnsan Hakları Bakımından Hak Sahibi: İnsan Haklarında Özne ............................ 8 1.1.3. İnsan Hakları ve Özgürlük ................................................................................... 10 1.2. İnsan Haklarının Sınıflandırılması .............................................................................. 12 1.2.1. Klasik İnsan Hakları Sınıflandırması ................................................................... 12 1.2.1.1. Negatif statü hakları ....................................................................................... 13 1.2.1.2. Pozitif statü hakları ........................................................................................ 13 1.2.1.3. Aktif statü hakları .......................................................................................... 14 1.2.2. Kuşaklara Göre Hakların Sınıflandırılması .......................................................... 14 1.2.2.1. Birinci kuşak haklar: İlk hakların ortaya çıkışı .............................................. 15 1.2.2.2. İkinci kuşak haklar: Sosyal, ekonomik ve kültürel haklar ............................. 16 1.2.2.3. Üçüncü kuşak haklar: Kolektif haklar ........................................................... 17 1.2.2.4. Dördüncü kuşak haklar: Temel görüş ve eleştiriler ....................................... 18 1.3. Doğal Haklardan İnsan Haklarına: İnsan Haklarının Toplumsal, Kuramsal ve Siyasal Kökenleri ............................................................................................................................ 19xvi 1.3.1. Antik Dönemde İnsan Hakları: Antik Yunan ve Antik Roma ............................. 19 1.3.2. Ortaçağ’ın Parçalı İktidar Yapısında Hak ............................................................. 24 1.3.3. Doğal Hukuktan Doğal Haklara: Aydınlanma Çağı’nda İnsan Haklarının İnşası ve Bildirgeler .................................................................................................................. 26 1.3.4. Doğal Haklardan İnsan Haklarına: İnsan Haklarının Kurumsallaşması ............... 34 1.4. İnsan Haklarının Türkiye’de Tarihsel ve Toplumsal Kökenleri ................................. 38 1.4.1. Osmanlı İmparatorluğu’nda İnsan Hakları: Ortaya Çıkışında Etkili Olaylar ve Belgeler ........................................................................................................................... 39 1.4.1.1. Senedi İttifak .................................................................................................. 39 1.4.1.2. Tanzimat ve Islahat Fermanları ...................................................................... 40 1.4.1.3. I. Meşrutiyet: Kanuni Esasi ............................................................................ 43 1.4.1.4. II. Meşrutiyet: 1909 Kanuni Esasi Değişiklikleri .......................................... 45 1.4.1. Cumhuriyet Dönemi’nde İnsan Hakları ................................................................ 47 1.4.2.1. Tek Partili Dönem: 1921 ve 1924 Anayasaları bağlamında insan hakları ..... 48 1.4.2.2. Çok Partili Dönem: 1961 ve 1982 Anayasaları bağlamında insan hakları .... 51 İKİNCİ BÖLÜM .................................................................................................................... 59 2. SİYASAL PARTİLER ....................................................................................................... 59 2.1. Çağdaş Siyasal Yaşamda Partiler ................................................................................ 60 2.1.1. Siyasal Partilerin İşlevi ......................................................................................... 61 2.1.2. Partilerin Sınıflandırılması.................................................................................... 63 2.2. Siyasal Partilerin Doğuşu ve Gelişimi......................................................................... 69 2.2.1. İngiltere’de Siyasal Partilerin Ortaya Çıkışı ......................................................... 71 2.2.2. ABD’de Siyasal Partilerin Ortaya Çıkışı .............................................................. 73 2.2.3. Fransa’da Siyasal Partilerin Ortaya Çıkışı ............................................................ 76 2.2.4. Almanya’da Siyasal Partilerin Ortaya Çıkışı ........................................................ 78 2.3. Siyasal Partilerin Türkiye’de Tarihsel ve Toplumsal Kökeni ..................................... 80 2.3.1. Osmanlı Devleti’nde Siyasal Partiler.................................................................... 80xvii 2.3.2. Cumhuriyet Dönemi Siyasal Partileri: Tek Partili Dönem ................................... 85 2.3.3. Cumhuriyet Dönemi Siyasal Partileri: Çok Partili Yaşama Geçiş ....................... 91 2.4. Siyasal Parti Programları ............................................................................................ 97 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ............................................................................................................. 100 3. SİYASAL PARTİ PROGRAMLARINDA İNSAN HAKLARI OLGUSUNA BAKIŞ . 100 3.1. 26’ncı Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni Oluşturan Seçim Sürecinde İnsan Haklarına Etki Eden Siyasal Olaylar ............................................................................... 100 3.2. 26’ncı Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi Siyasal Partilerinin Parti Programlarında İnsan Hakları .......................................................................................... 105 3.2.1. Adalet ve Kalkınma Partisi: Parti Programında İnsan Hakları ....................... 105 3.2.2. Cumhuriyet Halk Partisi: Parti Programında İnsan Hakları ........................... 113 3.2.3. Milliyetçi Hareket Partisi: Parti Programında İnsan Hakları ......................... 120 3.2.4. Halkların Demokratik Partisi: Parti Programında İnsan Hakları .................... 124 3.3. 26’ncı Dönem TBMM’sinde Partilerin Programatik Açıdan İnsan Haklarına İlişkin Uygulama ve Görüşleri .................................................................................................... 129 3.3.1. 26’ncı Dönem TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Raporları Bağlamında İnsan Haklarına İlişkin Genel Değerlendirme .............................................................. 129 3.3.2. 15 Temmuz Olağanüstü Hal Döneminde Partiler ve İnsan Haklarına Programatik Bakışları ........................................................................................................................ 131 SONUÇ ................................................................................................................................ 134 KAYNAKLAR .................................................................................................................... 141	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	Hak, Özgürlük, İnsan Hakları, Siyasal Partiler, Parti Programları	tr_TR
dc.title	SİYASAL PARTİ PROGRAMLARINDA İNSAN HAKLARI: 26’NCI DÖNEM TBMM ÖRNEĞİ	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ ANABİLİM DALI	tr_TR