Özet:
5-18 YAŞ ARASI TİP 1 DİYABETLİ ÇOCUK VE ERGENLERİN BESİN ÖGESİ
ALIMLARININ VE BESLENME ALIŞKANLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Özcan HE. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve
Diyetetik Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2021.
Diyabetli çocuklarda yeterli ve dengeli beslenme sayesinde metabolik kontrolün iyileştiği,
büyüme gelişmede optimal hedeflere ulaşıldığı ve komplikasyon gelişiminin engellendiği
bildirilmektedir. Bu sebeple çalışmamızda tip 1 diyabetli çocuk ve ergenlere ait demografik,
bebeklik dönemine ilişkin ve beslenmeye dair bilgiler araştırılarak metabolik kontrol ve
beslenme durumuyla bağlantılı çıkarımlar yapılması hedeflendi. Çalışmaya en az altı ay önce
tip 1 diyabet tanısı almış 5-9,9 yaş arası çocuk, 10-18 yaş arası ergen olmak üzere 127 çocuk
dahil edildi. Diyabetlilere ait bilgiler, anket formu ve dosya incelenmesi ile elde edildi. Vücut
ağırlığı ve boy ölçümü poliklinikte çalışan oksolog tarafından alınmış olup VKİ ve SDS
değerleri Neyzi ve arkadaşlarının Türk çocukları için geliştirdikleri standartlara göre
değerlendirildi. Bireylerin günlük enerji ve besin ögesi alımları 3 günlük besin tüketim kaydı
formlarıyla elde edildi. Besin tüketim kayıtlarının değerlendirilmesi hususunda Bebis
programı 8.1 versiyonundan yardım alındı. Elde edilen sonuçlar Türkiye Beslenme Rehberi
(2015) ve ISPAD (2018) önerileri doğrultusunda değerlendirildi. Enerji ve besin ögelerinin
%66-%100 arasında karşılanması önerilen düzeyde alım olarak kabul edildi. Çalışmanın
istatistiksel analizi SPSS 22.0 paket programı kullanılarak yapıldı. Çalışmamız sonucunda tip
1 diyabetli çocuk ve ergenlerin günlük diyetinde karbonhidrat, protein ve sodyum mineralini
önerilerin üzerinde tükettiği; lif ve demir minerali tüketimlerinin ise yetersiz olduğu görüldü.
Bu durum tip 1 diyabetli bireylerin sağlıklı şekilde büyüme gelişmelerini tehlikeye
sokmaktadır. Gıda tüketim kayıtları her üç ayda bir düzenli olarak kontrol edilerek önerilerle
karşılaştırılmalı ve gerektiğinde deneyimli bir diyetisyen tarafından beslenme eğitimi
verilmelidir. Bu sayede glisemik kontrol ve kan parametrelerinin iyileşmesiyle gelecekte
oluşabilecek komplikasyonların önüne geçilmesi de hedeflenmelidir.
