GEBELERİN PREKONSEPSİYONEL DANIŞMANLIK İLE İLGİLİ BİLGİLERİ VE DANIŞMANLIK/BAKIM ALMA DURUMLARI

Abstract

GEBELERİN PREKONSEPSİYONEL DANIŞMANLIK İLE İLGİLİ BİLGİLERİ VE DANIŞMANLIK/BAKIM ALMA DURUMLARI Başli M. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum-Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2020. Bu çalışma, gebe kadınların prekonsepsiyonel (gebelik öncesi) danışmanlık ile ilgili bilgilerini, danışmanlık ve bakım alma durumlarını belirlemek amacı ile planlanmıştır. Kesitsel olarak yürütülen araştırma, Aydın Kadın-Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi ile Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi’nde 361 gebe ile 15 Haziran-15 Aralık 2018 tarihleri arasında yapılmıştır. Veriler araştırmacı tarafından literatüre göre hazırlanan soru formu ile ve yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Verilerin analizi SPSS 22.0 programında, yüzde, ortalama ve ki-kare analizi ile değerlendirilmiştir. Ortalama 27,95±5,67 yaşında olan gebelerin %72,6’sının çalışmadığı, %46’sının ilköğretim mezunu olduğu, %50,7’sinin en uzun süre ilde yaşadığı ve %72’sinin gelirinin giderine denk olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların %89,5’inin kronik hastalığının olmadığı ve %97’sinin genetik/kalıtsal hastalığı olmadığı saptanmıştır. Kadınların gebelik sayısı ortalamasının 2,30±1,73 olduğu, %84,8’inin şimdiki gebeliğini istediği, %77,3’ünün gebelik öncesi sigara kullanmadığı ve %96,7’sinin gebelik öncesi alkol kullanmadığı saptanmıştır. Kadınların %62,6’sının prekonsepsiyonel danışmanlık ve bakım kavramını duymadığı ve %67’sinin bu kavramı hemşire/ebeden duyduğu belirlenmiştir. Katılımcıların %48,2’sinin prekonsepsiyonel danışmanlık ve bakımın ne olduğunu ve %65’inin gebelik öncesi yapılması gereken tahlil, test ve tetkikleri bilmediği görülmüştür. Gebelerin %82,5’i prekonsepsiyonel danışmanlık ve bakımın hem kadın hem erkekler için ve %67,6’sı üreme çağındaki tüm bireyler için gerekli olduğunu düşünmektedir. Araştırmadaki kadınların %88,9’unun bir sonraki gebeliğinde prekonsepsiyonel danışmanlık ve bakım almak istediği, bu kadınların %55,1’inin prekonsepsiyonel danışmanlık ve bakımı kadın-doğum uzmanından almak istediği saptanmıştır. Katılımcıların %94,5’inin prekonsepsiyonel danışmanlık ve bakım almadığı belirlenmiştir. xi Çalışmayan, eğitim durumu ve eşinin eğitim durumu ilköğretim ve altında olan kadınlarda prekonsepsiyonel danışmanlık ve bakım kavramını duymayanların oranı daha fazla iken, en uzun süre ilde yaşayan kadınların prekonsepsiyonel danışmanlık ve bakım kavramını daha fazla duyduğu görülmüştür. Çalışmayan kadınların prekonsepsiyonel danışmanlık ve bakım kavramını bilmeme oranının daha fazla olduğu, şu anki gebeliğini isteyen ve eğitim durumu/eş eğitim durumu lisans ve üstünde olan kadınların prekonsepsiyonel danışmanlık ve bakım kavramını daha fazla doğru bildiği belirlenmiştir. Araştırmada, çalışmayan kadınlar ile eğitim durumu ilköğretim ve altında olan kadınların prekonsepsiyonel danışmanlık ve bakımın kimler için/hangi durumlarda gerekli olduğunu daha fazla bilmediği saptanmıştır. Kadınların tanıtıcı özellikleri ile prekonsepsiyonel danışmanlık ve bakım alma durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmemiştir. Araştırma sonucunda elde edilen veriler doğrultusunda, prekonsepsiyonel danışmanlık ve bakım hakkında kadınların bilgisi olmakla birlikte bunun yeterli düzeyde olmadığı görülmüştür. Kadınların prekonsepsiyonel danışmanlık ve bakım alma oranının oldukça düşük olduğu belirlenmiştir. Bireylerle en çok iletişim halinde olan hemşirelerin bu hizmetlerin verilmesinde önemli rolleri bulunduğundan, konuyla ilgili aktif rol üstlenmeleri gerekmektedir. Üreme çağındaki tüm bireylerin prekonsepsiyonel danışmanlık ve bakım hakkında bilgilendirilmesi ve prekonsepsiyonel danışmanlık hizmetlerinin geliştirilmesi önerilmektedir.