SPORDA BÜTÜNLÜK: DOPİNG, SUPPLEMENT KULLANIMI, YOLSUZLUK, ŞİKE VE ETİK KARAR VERMENİN SPORUN BÜTÜNLEŞTİRİCİ ÖZELLİĞİ ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Şentuna, Murat
dc.contributor.author	Güreş, Fıratcan
dc.date.accessioned	2021-03-18T08:59:20Z
dc.date.available	2021-03-18T08:59:20Z
dc.date.issued	2021-02-05
dc.date.submitted	2021-01-29
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/4017
dc.description.abstract	Amaç: Bu araştırma yozlaşmanın yaşandığı sporda, bütünlüğün sağlanabilmesi için doping, suplement kullanımı, şike ve etik karar vermenin etkilerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmada sporda bütünlük durumunu açıkça ortaya koyabilmek için örnek olaylar ile desteklenmiş tümevarım yöntemi, çoklu durum çalışması (multiple case study) ve literatür taraması yöntemleri kullanılmıştır. Spor bütünlüğü kavramını değerlendirmeyi amaçlayan bu çalışma ulusal ve uluslararası alanda kurumsal ve hukuksal olarak uygulanan çalışmaları ve akademik olarak yapılan araştırmaları kapsamaktadır. Çalışma, sporda bütünlük kavramı üzerinde uygulama alanında çalışmalar yapan, toplumsal kitleleri harekete geçirmeye çalışan ve birçok araştırmayı destekleyen AB, küresel bir spor organizasyonunun uygulayıcısı olan IOC ve Türkiye’nin uluslararası düzeyde katılım sağladığı ve işbirliği yapmayı taahhüt ettiği anlaşmalar ile ulusal düzeyde çıkarttığı yasalar, yönetmelikler ve yönergeler ile sınırlandırılmıştır. Bulgular: Sporda bütünlük ve dürüstlük konularında ulusal ve uluslararası spor politikaları geliştirilmesi gerektiği, anti-doping, bilgisizce suplement kullanımının, şikenin ve yolsuzluğun önlenmesi ve spor hakkında karar verirken etik davranılması, etik kodlar belirlenmesi, hem ulusal kurumlar arasında hem de uluslararası kurumlar ve organizasyonlar ile yönetişim yapılmasının sağlanması gerektiği saptanmıştır. Sonuç: Bu çalışmada spor bütünlüğünü bireylerin veya kurumların bozmadığını, sporun doğasının sorunlu olduğunu, spor alanlarında, dürüst ve samimi olarak sportmenliğin savunulması ve tüm katılımcılar için güvenli, adil ve kapsayıcı bir ortam oluşturulup sporun özgün kurallarına göre davranılarak bütünlüğün oluşturulması ve yönetişim yapılarak uluslararası alanda küresel işbirliğine gidilmesi gerektiği sonuçlarına ulaşılmıştır.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	2. GENEL BİLGİLER ……………………………………………………………….….. 3 2.1. Bütünlük ………………………………………………………………………… 4 2.2. Sporda Bütünlük ………………………………………………………………… 9 2.3. Doping …………………………………………………………………………... 12 2.3.1. Goldman İkilemi (Goldman Dilemma) …………………………………………. 16 2.3.2. Anti-Doping İçin Farklı Yaklaşımlar …………………………………………… 17 2.4. Supplement Kullanımı …………………………………………………………... 19 2.5. Yolsuzluk ………………………………………………………………………... 22 2.6. Şike ……………………………………………………………………………… 27 2.7. Etik Karar Verme ……………………………………………………………….. 34 3. GEREÇ VE YÖNTEM ………………………………………………………………. 40 3.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi …….……………...………………………………... 40 3.2. Araştırmanın Yöntemi .…..…….…………………………………………………… 41 3.3. Araştırmanın Kapsamı ve Sınırlılıkları …………………………………….………. 42 4. BULGULAR .………………………………………………………………………... 43 4.1 Spor Bütünlüğü İçin Çalışan Uluslararası Kurumlar ve Uluslararası Anlaşmalar 43 4.1.1. Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) ………………………………………… 43 4.1.2. Sporda Yolsuzluğa Karşı Uluslararası Ortaklık (IPACS) …………………… 46 4.1.3. Dünya Anti Doping Ajansı (WADA) …………………………………………… 47 4.1.3.1. WADA’ya Göre Doping Kural İhlalleri ………………………………………... 49 4.1.3.2. WADA Tarafından Uygulanan Doping Kontrol Aşamaları ……………………. 44 4.1.4. Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA) ………………………….. 50 4.1.4.1. Müsabaka Öncesi Önlemler ………………………………………………… 51 4.1.4.2. Müsabaka Anı Önlemler ……………………………………………………. 51 4.1.5. Uluslararası Polis Komisyonu (INTERPOL) ………………………………... 52 4.1.6. Küresel Uluslararası Spor Federasyonları Birliği (GAISF) …………………. 53 4.1.7. Sport Radar ……………………………………………………………..……. 54 4.1.8. Avrupa Konseyi Genişletilmiş Kısmi Spor Anlaşması (EPAS) ……………… 55 4.1.9. Spor Müsabakalarının Manüpülasyonuna İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (Macolin Sözleşmesi) ………………………………………………………… 55 4.1.10. Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International) ……………….. 56 4.1.11. Uluslararası Spor Güvenliği Merkezi (ICSS) …………………………….... 57 4.2. Türkiye’de Spor Bütünlüğü …………………………………............................. 58 4.2.1. Spor Tahkim Kurulu …………………………………………………………….. 58 4.2.2. Türkiye Dopingle Mücadele Komisyonu ……………………………………….. 59 4.2.3. İstanbul Bildirgesi ………………………………………………………………. 59 4.2.4. Spor Müsabakalarında Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik …………………………………………….. 60 4.2.5. Spor Müsabakalarında Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanunun Mali Hükümlerinin Uygulanmasına Dair Yönetmelik ………………………… 60 4.2.6. Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun ……………………... 60 4.2.7. Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun ………………………………………………………………… 61 4.2.8. Türkiye ve Avrupa Konseyi Arasında Yapılan Sözleşmeler ……………………. 61 4.2.8.1. Genişletilmiş Kısmı Spor Anlaşması – EPAS …………………………………. 62 4.2.8.2. Avrupa Konseyi Anti-Doping Sözleşmesi (No 135) …………………………... 63 4.2.8.3. Spor Müsabakalarında ve Özellikle Futbol Maçlarında Seyirci Şiddeti ve Kötü Davranışlarına İlişkin Avrupa Sözleşmesi (No 120) ………………………….. 63 4.2.8.4. Futbol Maçlarında ve Diğer Spor Etkinliklerinde Bütüncül Emniyet, Güvenlik ve Hizmet Yaklaşımı Üzerine Avrupa Konseyi Sözleşmesi (No 218) ……….. 64 4.2.8.5. Avrupa Konseyi Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesi (No 173) ……… 65 4.2.8.6. Suç Gelirlerinin Aklanması, Aranması, El Konması ve Müsaderesi Hakkında Sözleşme (No 141) ……………………………………………………………….…… 66 4.2.8.7. Spor Müsabakalarının Manipülasyonuna İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (No 215) ……………………………………………………………………………...... 67 4.2.9. Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü Tarafından Yapılan Protokoller ……………………………………………………………..67 5. TARTIŞMA …………………………………………………………………………... 69 6. SONUÇ VE ÖNERİLER …………………………………………………….……….82 KAYNAKLAR ………………………………………………………………………….. 84 EKLER ………………………………………………………………………………….. 109 Ek 1. Avrupa Spor Şartı………………………………………………………………….109 Ek 2. İstanbul Bildirgesi ………………………………………………………………. 117	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	Bütünlük, doping, suplement, şike, yolsuzluk, etik karar verme	tr_TR
dc.title	SPORDA BÜTÜNLÜK: DOPİNG, SUPPLEMENT KULLANIMI, YOLSUZLUK, ŞİKE VE ETİK KARAR VERMENİN SPORUN BÜTÜNLEŞTİRİCİ ÖZELLİĞİ ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR