Kolorektal kanserde primer tümörün yerleşimi ve biyolojik yapısının karaciğer metastazlarının klinik ve radyolojik özellikleri üzerine olan etkisi

Abstract

Kolorektal kanserler(KRK), en sık görülen kanser türleri arasında 3. sırada yer almaktadır. Klinik seyirde hastaların yaklaşık %50-60’ında senkron veya metakron uzak metastaz gelişmektedir, özellikle karaciğer metastazları çok önemli. Kolorektal kanserlerin hepatik metastazlarının cerrahi rezeksiyonu, hastalıksız sağkalım ve genel sağkalım oranlarını anlamlı düzeyde uzatmakta ve son yıllarda giderek yeni uygulama alanı bulmaktadır. Sağ ve sol kolon yerleşimli kanserlerin epidemiyolojik, klinik ve biyolojik olarak farklı davrandıkları birçok çalışmada gösterilmiştir. Ancak primer tümör lokalizasyonu ile metastaz ilişkisini gösteren çalışma sayısı sınırlıdır. Bu çalışmada kolorektal kanserde primer tümörün yerleşimi ve biyolojik yapısının karaciğer metastazlarının klinik ve radyolojik özellikleri üzerine olan etkisi araştırılmıştır. Bu hastalarda karaciğer metastazlarına yönelik uygulanan girişimsel işlemler ve tedaviye yanıtları değerlendirilmiştir. Çalışmaya Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Hastanesi Tıbbi Onkoloji polikliniğinde 2015-2017 tarihleri arasında metastatik kolon kanseri nedeniyle tedavi gören 71 hasta alındı. Hasta kayıtlarından retrospektif olarak primer tümör lokalizasyonu ile karaciğer metastazlarının yerleşimi değerlendirildi, ölüm bildirim sistemi üzerinden hastaların ölüm tarihleri belirlenerek genel sağkalımı hesaplandı. Hastaların tıbbi onkoloji dosyalarından aldıkları tedaviler ve tedavi yanıtları, patoloji raporlarından tümörün lokalizasyonu moleküler ve patoloji özellikleri, radyoloji raporlarından karaciğere yönelik grişimsel işlem yapılıp yapılmadığı ve bu tedavilere alınan yanıtlar değerlendirildi. Tanımlayıcı istatistiklerde normal dağılıma uyan ölçüm verileri için ortalama ve standart sapma, normal dağılıma uymayan veriler için ortanca değerleri, kategorik veriler için frekans ve yüzde dağılımları verildi. Ayrıca primer tümör lokalizasyonuyla tedaviye yanıt, metastazların klinik ve radyolojik özellikleri; ki-kare analizi, T testi, genel sağkalım analizleri Kaplan-Meier yöntemi ile değerlendirildi. Bu çalışmada, karaciğer metastazı olan sağ taraflı kolon kanserli hastaların, sol taraflı kolorektal kanserli hastalara kıyasla anlamlı olarak daha kötü bir genel sağkalıma sahip olduğu ve sağ taraflı kolon kanseri, sol taraflı KRK’ya göre daha az sıklıkta izlendiği saptanmıştır. Primer kolorektal tümörün sağ ve sol yerleşimlilerin ikisi de daha çok karaciğerde sağ lobda metastaz yapmaktadır ve sol taraflı KRK’nın daha sık karaciğer metastazı yaptığı görülmüştür.