HYPNOBİRTHİNG EĞİTİMİNİN, DOĞUMA İLİŞKİN, KORKU, AĞRI VE MEMNUNİYETE ETKİSİ

Abstract

Bu araştırma HypnoBirthing eğitiminin doğuma ilişkin korku, ağrı ve memnuniyete etkisini belirlemek amacıyla, randomize kontrollü deneysel çalışma olarak gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların gruplara atanmasında tam randomizasyon yöntemi kullanılmıştır. Araştırma verileri Özel Pembemavi Hastanesi’nde 11 Mayıs 2019 ile 6 Mart 2020 tarihleri arasında iki aşamada toplanmıştır. Örneklemi toplam 80 kadın (HypnoBirthing: 40 gebe ve kontrol: 40 gebe) oluşturmuştur. Deney grubuna eşleri ile birlikte, araştırmacı tarafından 4 hafta toplam 12 saat HypnoBirthing eğitim müdahalesi uygulanmıştır. Kontrol grubu hastanenin olağan bakımına bırakılmıştır. Araştırma verileri doğum öncesi dönem bilgi formu, Wijma Doğum Beklentisi/Deneyimi Ölçeği A ve B, doğum sonrası bilgi formu, Visual Analog Skala ve Doğum Memnuniyet Ölçeği Kısa Formu ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 25.0 paket programında analiz edilmiştir. Verilerin analizinde “ki-kare testi”, “Student ‘t’ Testi” ve “Mann-Whitney U Testi” kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre her iki grupta kadınların tanıtıcı özelliklerinin benzer olduğu görülmüştür (p> 0,05). Müdahale öncesi HypnoBirthing grubunun Wijma Doğum Beklentisi/Deneyimi Ölçeği-A puan ortalaması (61,40±16,66) ile kontrol grubunun puan ortalaması (68,40±16,52) arasında da istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (t=-1,887; p=0,063). Ayrıca grupların doğum korkusu düzeylerinin de benzer olduğu görülmüştür (χ2=3,364, p=0,337). HypnoBirthing grubu kontrol grubuna göre travay sürecinde daha fazla içecek tüketmiş ve gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (χ2=7,669, p=0,006). Araştırmada kadınların doğumlarına ilişkin bulgulara göre, HypnoBirthing eğitiminin doğum müdahalesi (χ2=15,374, p=0,000), ağrı kesici kullanımı (HypnoBirthing=%3,2-Kontrol=%45,8), suni sancı (HypnoBirthing=%6,5-kontrol=%37,5) oranlarını azaltığı ve vajinal doğum oranını (HypnoBirthing=% 81,6-kontrol=%60) arttırdığı görülmüştür. HypnoBirthing eğitimi alan kadınların doğum süreleri (U=676,5, p<0,001), bebekleriyle ilk teması (U=733,5, p<0,001) ve doğum sonu ilk emzirmeye başlama zamanı daha kısa sürede gerçekleşmiştir (U=654,5, p<0,001). Grupların doğumlarında yaşadığı korkularını ölçen Wijma Doğum Beklentisi/Deneyimi Ölçeği B puanlarının HypnoBirthing grubundaki kadınlarda (medyan=19;min-max=3-67), kontrol grubundaki kadınlara göre (medyan=73,5; min-max=23-98) istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşük olduğu belirlenmiştir (U=713, p<0,001). HypnoBirthing grubunun VAS puanları doğumun hem latent, hem aktif hem de geçiş fazlarında kontrol grubunun puanlarından istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (sırasıyla: U=648,5, p<0,001; U=335, p<0,001; U=352, p<0,001). Araştırma bulguları HypnoBirthing grubundaki kadınların Doğum Memnuniyet Ölçeği Kısa Form puanlarının (medyan=37; min-max=17-40), kontrol grubundaki kadınlardan (medyan=21,5; min-max=13-34) daha yüksek olduğunu göstermiştir (U=28,5, p<0,001). Sonuç olarak; HypnoBirthing eğitiminin doğuma ilişkin, korku, ağrı ve memnuniyette etkili olduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra indüksiyon uygulaması, doğum müdahalesi ve ağrı kesici kullanım oranını azaltmıştır. Ayrıca vajinal doğum oranının artmasına ve doğum süresinin kısalmasına katkı sağlamıştır. Araştırmadan elde edilen olumlu sonuçlar doğrultusunda ülke çapında yürütülen gebe eğitimlerinde HypnoBirthing yöntemine de yer verilmesi ve daha geniş popülasyonlarla araştırmalar yapılması önerilmektedir.