Gebelikte Sigara Kullanımının Emzirme Motivasyonuna Etkisi

Abstract

ÖZET

GEBELİKTE SİGARA KULLANIMININ EMZİRME MOTİVASYONUNA ETKİSİ

Eryılmaz M. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2021. Bu çalışma gebelikte sigara kullanımının emzirme motivasyonunu nasıl etkilediğini belirlemek amacı ile yapılan analitik vaka kontrol bir çalışmadır. Araştırma, 01.10.2018-31.05.2019 tarihler arasında, Aydın İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı 2, 12 ve 13 No’lu Aile Sağlığı Merkezlerine başvuran 4-6 aylık bebeği olan primipar anneler ile yürütülmüştür. Örneklem grubunun belirlenmesinde gelişigüzel örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın vaka grubunu gebeliğinde sigara kullanan 240 ile sigara kullanmayan 240 primipar anne oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından ilgili literatür taranarak hazırlanan Veri Toplama Formu ve Emzirme Motivasyonu Ölçeği kullanılmıştır. Veriler araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Elde edilen veriler tanımlayıcı istatistikler, X2 testi, t-test ve Mann Whitney U testi kullanılarak analiz edilmiştir. Kontrol grubundaki annelerin yaş ortalaması 27,21±5,15, %45,8’inin ilköğretim mezunu olduğu, %82,9’unun çalışmadığı, vaka grubundaki annelerin ise yaş ortalaması 28,20±5,33, %39,6’sının üniversite mezunu olduğu, %85,4’ünün çalışmadığı belirlenmiştir. Kontrol ve vaka grubundaki annelerin yaş, eşinin yaşı, çalışma durumu ve eşinin çalışma durumu, evlilik yaşı ve eşi ile ilişki düzeyi arasındaki fark incelendiğinde, gruplar arasında anlamlı düzeyde fark olmadığı ve grupların benzer olduğu saptanmıştır (p>0.05). Yapılan istatistiksel analiz sonucunda vaka ve kontrol grupları arasında; Emzirme Motivasyonu Ölçeği alt boyutlarında “içsel motivasyon ve özdeşleşmiş düzenleme”, “içe yansıtılmış düzenleme-toplumsal onaylama” ve “dışsal düzenlemeler-ek yararlar” puan ortalamaları arasında anlamlı fark olduğu (p<0,05), “bütünleşmiş düzenleme” ve “içe yansıtılmış düzenleme-toplumsal baskı” boyutları arasında fark olmadığı (p>0,05) belirlenmiştir. Bu çalışmada elde edilen veriler ışığında gebeliğinde sigara kullanan annelerin emzirme motivasyonları gebeliğinde sigara kullanmayan annelerle kıyaslandığında; otonom motivasyon (içsel motivasyon, özdeşleşmiş düzenleme) ve kontrollü motivasyon (İçe yansıtılmış ve dışsal düzenleme) alanlarında farklılıklar olduğu ve gebelikte sigara kullanımının emzirme motivasyonunu etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.