Tarım İşçilerinin Yaşam Koşulları, Sağlık Algısı, Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri ve İlişkili Faktörler

Abstract

Bu çalışma Aydın İli Baltaköy mahallesinde yaşayan tarım işçilerinin yaşam koşulları, sağlık algısı, sağlık okuryazarlığı ve ilişkili faktörleri belirlemek amacıyla yapılmış kesitsel bir çalışmadır. Araştırmanın anket uygulaması Aydın İli Baltaköy mahallesinde yaşayan tarım işçileri ile Eylül 2018-Mayıs 2019 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini 915 kişi; örneklemi ise 269 kişi (155 erkek, 114 kadın) oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak 27 soruluk anket formu ve Sağlık Algısı Ölçeği ve Avrupa Okuryazarlık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma öncesi örneklem grubuna benzer özellik taşıyan Aydın İli Kuruköy mahallesinde ön uygulama yapılmış ve soruların anlaşılabilirliği değerlendirilmiştir. Araştırma öncesi Aydın valiliğinden, Baltaköy Muhatalığından izin ve Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu‟ndan resmi izinler alınmıştır. Gönüllülerden yazılı onam ve araştırmada kullanılan ölçeklerle ilgili araştırmacılardan gerekli izinler alınmıştır. Elde edilen veriler SPSS 21.0 programında ve bilgisayar ortamında değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistiksel analizler (Mod, Medyan, Aritmetik Ortalama, standart sapma, sıklık, yüzdelik), normal dağılım gösteren karşılaştırmalarda Student-T test, One Way ANOVA (post hoc- Bonferroni), Pearson Correlation test; normal dağılım göstermeyen karşılaştırmalarda Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H test kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarından elde edilen bulgulara göre; katılımcıların %42,4'ü (n=114) kadın, %57,6'sı (n=155) erkek olup yaş ortalamaları 50,89±13,88’dir. Katılımcıların %82,9’u (n=223) evli, % 59,8’i (n=161) ilkokul mezunudur; % 61,7’si (n=193) ekonomik durumunun gelir gidere denk olduğunu belirtmiş ve % 81,8‘inin (n=220) sosyal güvencesi vardır; %86,6’sı (n=233) çekirdek aileye sahip olup %35,3’ünün (n=95) üç çocuğu vardır. Yüksek eğitim düzeyine sahip olanların, hazır su kullananların, tarım işi sırasında maske kullananların, tulum giyenlerin ve tarım işi sonrasında duş alanların ve tarım işlerini sürdürürken önlem alanların, akrep ve yılan sokması yaşamayanların, kronik hastalığı olanların, sürekli kullandığı ilaç olmayanların sağlık okuryazarlığı düzeyi yüksek . xi bulunmuştur. Doğalgaz ile ısınanların, yeterli ve dengeli beslenmeyenlerin, güneş çarpması yaşayanların, sağlık durumunu orta olarak değerlendirenlerin sağlık algısı düzeyleri yüksek bulunmuştur. Bu sonuçlar doğrultusunda azınlık olarak görülen fakat tarım ülkesi olduğumuz düşünüldüğünde hiçte az olmayan tarım işçilerine yönelik çalışmalar arttırılmalı sağlık okur yazarlığı ve sağlık algı düzeyleri değerlendirilmeli riskler belirlenmelidir.