Özet:
ORTAOKULLARDA GÜRÜLTÜ DÜZEYİ, GÜRÜLTÜNÜN ÖĞRENCİLERİN
FİZİKSEL VE RUHSAL SAĞLIĞINA ETKİSİ: AYDIN İLİ ÖRNEĞİ
Denli G. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı
Hemşireliği Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2020.
Bu çalışma, Aydın İli Efeler ilçesine bağlı ortaokullarda gürültü düzeyinin ölçülmesi ve
gürültünün öğrenciler üzerindeki etkilerinin belirlenmesine yönelik kesitsel tipte planlanmış
bir çalışmadır.
Araştırma, Aydın İli Efeler İlçesinde Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı ortaokullarda 2018-
2020 eğitim öğretim yıllarında güz ve bahar dönemlerinde öğrenimine devam eden öğrenciler
ile yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini toplam 11727 öğrenci oluşturmuştur. G-power
programı kullanılarak örneklem hacmi hesaplamıştır. Çalışmanın örneklemini 2448 öğrenci
oluşturmuştur. Veri formu; sosyo demografik özellikler ve gürültü algılama sorularından
oluşmuştur. Svantek 957 model gürültü ölçüm cihazı kullanılarak gürültü ölçümü yapılmıştır.
Verilerin analizinde SPSS 22,0 paket programı kullanılarak sayı, yüzde, frekans analizi
kullanılmıştır. Bu araştırma Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma
Fonundan proje desteği almıştır. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi
Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulundan ve Aydın il Milli Eğitim
müdürlüğünden araştırmanın yapılabilmesi için izin alınmıştır.
Çalışmaya katılan öğrencilerin %49,1’i kız, %50,9’u erkektir. Öğrencilerin %18,8’i gürültüyü
“çok ses çıkarmak” olarak tanımlamıştır. Araştırmadaki öğrencilerin okulda bulundukları
zaman diliminde dış ortamdan gelen otomobil sesinden rahatsız olanların oranı %51,2, okul
içindeki gelen seslerden rahatsız olanların oranı %68,8’dir. Gürültü olduğunda öğrencilerin
%71,2’si derste dikkatlerinin dağıldığını, %68,5’i dersi anlamakta güçlük çektiğini ifade
etmiştir. Öğrencilerin %73,4’ü okullarının daha sessiz bir yerde olmasını istemektedirler.
Sınıfta ve okul bahçesinde gürültü düzeyleri Svantek 957 ile ölçülmüştür. En yüksek gürültü
düzeyi ortalaması teneffüs esnasında 66,2 dB(A), en düşük gürültü düzeyi ortalaması boş
xi
sınıfta pencereler kapalı olduğunda 48 dB(A) olarak ölçülmüştür. Ders esnasında gürültü
düzeyi ortalaması 48,6 dB(A) olarak elde edilmiştir. Bazı okullardaki gürültü düzeyleri kabul
edilebilir sınır değerlerin biraz üzerindedir.
Gürültü, okullarda öğrencilerin konforunu bozan, dersi anlamasını zorlaştıran, sağlığı
olumsuz etkileyen bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Okullardaki gürültü ile ilgili
yeterli önlemlerin alınabilmesi amacıyla; gürültü ve sağlığı olumsuz etkileyen durumlar ile
ilgili öğrencilere, velilere, öğretmenlere, okul idarecilerine ve diğer okul çalışanlarına okul
hemşireleri tarafından eğitim verilebilir. Bunun için de okul sağlığı hemşiresi kadrosu
Türkiye’deki tüm Milli Eğitim Müdürlüklerine bağlı okullara tahsis edilebilir. Böylece
okullarda gürültü ve sağlığı olumsuz etkileyen durumlar erken fark edilebilir.
Anahtar Kelime: Anlama, Gürültü, Okul, Okul Sağlığı, Rahatsızlık