LİSE ÖĞRENCİLERİNİN PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ÖĞRENME SORUMLULUĞUNU YORDAMA GÜCÜ

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, lise öğrencilerinin problemli internet kullanımları ile öğrenme sorumlulukları arasındaki ilişkinin belirlenen alt problemler doğrultusunda incelenmesidir. Araştırmanın örneklem grubunu, 2019-2020 eğitim öğretim yılında Aydın ili Efeler ilçesindeki farklı okul türlerinde öğrenim gören 1005 lise öğrencisi oluşturmaktadır. İlişkisel (korelasyonel) tarama modelinin kullanıldığı nicel türdeki bu araştırmada veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu, Problemli İnternet Kullanımı Ölçeği (Ergen Formu) (Ceyhan ve Ceyhan, 2009) ve Öğrenme Sorumluluğu Ölçeği (Lise Öğrencisi Formu) (Yeşil, 2013) kullanılmıştır. Araştırma kapsamında toplanan verilerin analizi için betimsel istatistikler ile ilişkili örneklemler t-testi, bağımsız örneklemler t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), LSD çoklu karşılaştırma testi, pearson momentler çarpımı korelasyontesti ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre, lise öğrencilerinin problemli internet kullanımlarının düşük düzeyde olduğu, aşırı kullanım alt boyutunda ise orta düzeyde olduğu görülmüştür. Cinsiyet, sınıf düzeyi, okul türü, günlük internet kullanım süresi, internet kullanım amacı ve algılanan akademik başarı değişkenleri ile problemli internet kullanımıarasında anlamlı farklılık olduğu bulgulanmıştır. Anne eğitim ve baba eğitim düzeyi ile problemli internet kullanımı arasında anlamlı farklılık olmadığı saptanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre katılımcı öğrencilerin öğrenme sorumluluklarınıniyi düzeyde olduğu görülmüştür. Dış yönetimli öğrenme sorumlulukları ile öz yönetimli öğrenme sorumlulukları arasında anlamlı düzeyde farklılaşma bulunmuştur. Öğrencilerin dış yönetimli öğrenme sorumlulukları puanları öz yönetimli öğrenme sorumlulukları puanlarından anlamlı düzeyde daha yüksek bulgulanmıştır. Lise öğrencilerinin öğrenme v sorumlulukları puanlarınıncinsiyet, günlük internet kullanım süresi, internet kullanım amacı ve algılanan akademik başarı değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Sınıf düzeyi, okul türü, anne eğitim düzeyi ve baba eğitim düzeyi ileöğrenme sorumlulukları arasında anlamlı farklılık saptanmamıştır. Araştırmada problemli internet kullanımının ve öğrenme sorumluluğunun açıklanmasında en yüksek etki büyüklüğü değerleri günlük internet kullanım süresi değişkeninde tespit edilmiştir. Problemli internet kullanımı ile öğrenme sorumlulukları arasında orta düzeyde negatif yönlü anlamlı ilişki bulunmuştur.Çoklu regresyon analizi sonucunda internetin olumsuz sonuçları ve aşırı kullanım alt boyut puanlarının öğrenme sorumluluklarını anlamlı düzeyde yordadığıbulgulanmıştır. Sosyal fayda/sosyal rahatlık alt boyutunun ise öğrenme sorumlulukları üzerinde anlamlı düzeyde etkisinin olmadığı belirlenmiştir.