Türkiye'de seküler ve dini hayat tarzlarına dayalı toplumsal ve siyasal kutuplaşmaların gündelik rutinler ve etkileşimler bağlamında sosyolojik analizi

Abstract

Toplumsal ilişkilerde kişiler veya gruplar farklı özelliklerinden ve başka birçok nedenden dolayı birbirlerinden uzaklaşabilmekte ve her biri belirli bir kutbun temsilcisi haline gelebilmektedir. Bir alan araştırmasına dayanan bu çalışmada Türkiye?de (çoğu zaman tanımlamalar ve kategorileştirmeler konusunda belli bir mutabakat olmasa da) ?cumhuriyetçi-laik? kimlik ekseni ve ?muhafazakâr-dindar? kimlik ekseni arasındaki seküler ve dini hayat tarzlarına dayalı farklılıkların gündelik toplumsal hayattaki yansımalarına odaklanılmıştır. Bu iki eksen dışında kalanlar ise ?ortadakiler ekseni? olarak ayrı bir kategori olarak tanımlanmış olmasına rağmen çalışmanın merkezi noktasını ?cumhuriyetçi-laik? ve ?muhafazakâr-dindar? kimlik ekseninde yer alanlar oluşturmuştur. Bu yönde, Türkiye?de ?cumhuriyetçi-laik? ve ?muhafazakâr-dindar? kesimlerin (veya kendisini bu değerlerin taşıyıcısı olarak görenlerin) temel toplumsal ve siyasal değerlerinin karşılaştırmalı olarak saptanması ve analiz edilmesi hedeflenmiştir. Bu çerçevede, ?cumhuriyetçi-laik? ve ?muhafazakâr-dindar? kesimlerin durdukları sosyal ve siyasal pozisyonlar itibariyle gündelik hayatın inşası sırasında birbirlerine yönelik geliştirdikleri algı ve temsillerden hareketle kutuplaşma veya kümelenme eğilimlerinin veya sosyal mesafelerinin tespiti gerçekleştirilmiştir. Bunun dışında çalışmanın bir başka boyutunu ?kentsel-mekansal ayrım? noktası oluşturmuş, bu yönde ?kıyı ve iç? tartışmalarından hareketle daha çok seküler hayat tarzının hakim olduğu düşünülen ?İzmir? kenti ile daha çok dini hayat tarzıyla ilişkilendirilen kesimlerin ağırlıklı olduğu ?Konya? kenti arasındaki mekansal bir kıyaslama da gerçekleştirilmiştir. Ancak, çalışmada bu kentlerin farklı sosyo-ekonomik ve kültürel kategoriler bakımından ?kutuplaşma veya kümelenme haritası? çıkarılmaktan çok, bu olgunun gündelik hayatın sıradan gerçekliği içinde ?anlamlandırılması?, başka bir deyişle bireylerin veya grupların ?zihin haritalarının? nasıl oluştuğu, makro ve mikro düzeyler arasındaki ilişkilerin hangi değer yargıları üzerinden nasıl kurulduğu anlaşılmaya çalışılmıştır. In social relations, individuals or groups may become distant from each other due to several reasons and each of them may be represent a specific pole. In this study which based on a fieldwork it is focused on the daily life reflections of the differences arising from the secular and religious life-style between the ?republican-secular? identity axis and ?conservative-devout? identity axis (even though there is no a deal on the definitions and categorisations mostly) in Turkey. Though the individuals who stand except this two axions are defined as ?middle identity axis? as a separate category, ?republican-secular? identity axis and ?conservative-devout? identity axis were the central point of the study. In this direction, it?s aimed at determining and analyzing the basic social and political values of the ?republican-secular? and ?conservative-devout? participants (or individuals who identify one self as a owner of these values) comparatively in Turkey. In this frame, the polarisation and convergence tendencies or social distance between the republican-secular? and ?conservative-devout? participants that arise from their perception and represantations devoloped one another during the construction of daily life because of their social and political positions is determined. Apart from that, the urban-spatial point of difference was the another dimension of the research. In this direction, a spatial comparison between İzmir which considered as secular life style and Konya in which the religious life style be in the forefront is analized with reference to the debates about ?side-inside?. However, in this study it?s aimed at ?make sense of? the fact of polarisation or convergence during the ordinary/routine reality of daily life, in other words it?s examined at how the ?mind maps? of individuals are constituted, and on which value judgements are the relations between the macro and micro levels/processes established, instead of generating a polarisation or covergence map of these urbans in terms of their different social-economical and cultural features.