Özet:
Osmanlıda yönetim düzeni adalet üzerine kurulmuştur. Bunun en büyük örneği halkın şikâyetlerinin kayda geçirildiği şikâyet defterleridir. Bu defterlerin tutulma nedeni, devlet tarafından otokontrolün en iyi şekilde sağlama ihtiyacıdır.
Artan şikâyetleri çözmek, otoriteyi yeniden sağlamak amacıyla 1742 yılında Reisü’lKüttap Ragıp Efendi tarafından, mahalli şikâyet sistemin getirilmesiyle artık şikâyet kayıtları müstakil olarak tutulmaya başlamıştır.
Müstakil olarak kaleme alınan bu defterlere Ahkâm Defteri adı verilmiştir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde, 989 Genel No ile Hicri 1155-1306/Miladi 1742-1889 tarihleri arasında 186 adet Anadolu Ahlâm Defteri bulunmaktadır.
Bu çalışma ile Anadolu Ahkȃm Defterleri arasından, XVIII. yüzyıla ait; 1190, 1193, 1196, 1199 tarihli defterler içerisinden, Aydın Sancağı’na ve çevresine ait hükümler tespit edilip, transkript edilerek, konularına göre tasnif edilip bölgeyle ilgili ticari, ekonomik, güvenlik, kişisel anlaşmazlıklar, toprak kavgaları, gibi konular incelenecektir.
