Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye'de eğitim ve sağlık harcamalarının etkinlik analizi

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Hayat, Elvan
dc.contributor.author	Şentürk, Hayriye Derya
dc.date.accessioned	2020-07-17T11:47:00Z
dc.date.available	2020-07-17T11:47:00Z
dc.date.issued	2019
dc.date.submitted	2019
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/3830
dc.description.abstract	Eğitim ve sağlık ekonomik kalkınmada iki temel göstergedir. Bireysel ve toplumsal anlamda gelişme için, bu hizmetlere yapılan harcamaların ne kadar verimli kullanıldığının belirlenmesi ve ülkelerin gelişmişlik düzeyine katkılarının ortaya konulması önem arz etmektedir. Bu amaçla, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler ve Türkiye için eğitim ve sağlık göstergeleri incelenerek, bu hizmetlere yapılan harcamaların etkinliği bu iki sektöre ilişkin girdiler ve çıktılar ele alınarak analiz edilmiştir. Bu çalışmada, AB üyesi ülkelerin ve Türkiye’nin eğitim ve sağlık hizmetlerine yapılan harcamalar açısından etkinlik analizi yapılarak, Türkiye’nin AB ülkeleri içindeki konumu belirlenmeye çalışılmış ve konuya ilişkin öneriler sunulmuştur. Etkinlik analizi birden fazla girdi ve çıktı değişkenine sahip birimler için göreli etkinlik ölçümü yapmayı sağlayan Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi ile gerçekleştirilmiş olup, eğitim ve sağlık için çeşitli modeller oluşturulmuştur. Uygulamanın ilk aşamasında, hem eğitim hem sağlık alanında tüm ülkeler için VZA gerçekleştirilmiştir. İkinci aşamada, Karar Verme Birimleri (KVB)’lerinin homojen olmasını sağlamak amacı ile Kümeleme Analizi (KA) yapılarak elde edilen kümelere tekrar VZA uygulanmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI ................................................................. v ÖZET ........................................................................................................................ vii ABSTRACT .............................................................................................................. ix ÖNSÖZ ..................................................................................................................... xii İÇİNDEKİLER ......................................................................................................... xiii TABLOLAR DİZİNİ ................................................................................................ xvi GRAFİKLER DİZİNİ ................................................................................................ xviii EKLER DİZİNİ ......................................................................................................... xx KISALTMALAR DİZİNİ ......................................................................................... xxii GİRİŞ ........................................................................................................................ 1 1. BÖLÜM ................................................................................................................ 4 1. EĞİTİM VE EĞİTİM HARCAMALARININ ÖNEMİ ........................................ 4 1.1. Eğitim Kavramı ............................................................................................. 4 1.2. Eğitimin Önemi ............................................................................................. 5 1.3. Eğitim Harcamaları ....................................................................................... 8 1.3.1. Eğitim Harcamalarının Önemi ............................................................. 10 1.3.2. Eğitim Harcamalarına Yönelik Kaynaklar .......................................... 11 1.3.3. Eğitim Harcamalarını Etkileyen Faktörler .......................................... 13 1.3.4. Türkiye’de ve AB ülkelerinde Eğitim Harcamaları ............................ 15 1.3.5. Eğitim Harcamaları ile İlgili Araştırmalar .......................................... 18 2. BÖLÜM ................................................................................................................ 22 2. SAĞLIK VE SAĞLIK HARCAMALARININ ÖNEMİ ...................................... 22 2.1. Sağlık ve Sağlık Hizmeti ............................................................................... 22 2.2. Sağlık Harcamaları ........................................................................................ 24 2.2.1. Sağlık Harcamalarının Önemi ............................................................. 26 2.2.2. Sağlık Harcamalarını Etkileyen Faktörler ........................................... 27 2.2.2.1. Kişi Başına Düşen Gelir ....................................................... 28 2.2.2.2. Kentleş me ve Sosyal Yapıdaki Değişim ............................. 29 2.2.2.3. Eğitim Düzeyindeki Artış ..................................................... 29 2.2.2.4. Yaşlı Nüfus Oranındaki Artış ............................................... 30 2.2.2.5. Tıbbi Teknolojinin Gelişmesi ................................................ 30 xv 2.2.3. Sağlık Harcamalarının Finansmanı ..................................................... 30 2.2.4. Türkiye’de ve AB ülkelerinde Sağlık Harcamaları ............................ 31 2.2.5. Sağlık Harcamaları ile İlgili Araştırmalar ........................................... 34 3. BÖLÜM ............................................................................................................... 37 3. VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE KÜMELEME ANALİZİ .............................. 37 3.1. Etkinlikle İlgili Genel Kavramlar ................................................................. 37 3.2. Veri Zarflama Analizi .................................................................................... 38 3.3. VZA’nın Uygulama Aşamaları ..................................................................... 39 3.3.1. Karar Verme Birimlerinin Seçilmesi .................................................. 39 3.3.2.Girdi ve Çıktıların Belirlenmesi............................................................ 39 3.3.3. Verilerin Elde Edilebilirliği ve Güvenilirliği ...................................... 40 3.3.4. Göreli Etkinlik Değerleri ve Ölçümü .................................................. 40 3.3.5. Referans Kümelerinin Belirlenmesi .................................................... 40 3.3.6. Sonuçların Değerlendirilmesi ............................................................. 41 3.4. VZA’da kullanılan Modeller ......................................................................... 41 3.4.1. CCR Modeli ........................................................................................ 42 3.4.1.1. CCR Oransal Model ........................................................................... 44 3.4.1.2. CCR Ağırlıklı Model .......................................................................... 44 3.4.1.3. CCR Zarflama Modeli ........................................................................ 45 3.4.2. BCC Modeli ........................................................................................ 47 3.4.2.1. BCC Oransal Model ........................................................................... 48 3.4.2.2. BCC Ağırlıklı Model .......................................................................... 49 3.4.2.3. BCC Zarflama Modeli ......................................................................... 50 3.5. VZA’nın Güçlü ve Zayıf Yönleri ................................................................. 51 3.6. Kümeleme Analizi ...................................................................................... 53 4. BÖLÜM ............................................................................................................... 55 4. EĞİTİM VE SAĞLIK HARCAMALARININ ETKİNLİK ANALİZİ ................ 55 4.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi ..................................................................... 55 4.2. Verilerin Elde Edilmesi ve Karar Verme Birimlerinin Seçimi ...................... 55 4.3. Girdi ve Çıktı Değişkenlerinin Belirlenmesi ................................................ 56 4.4. Eğitim Harcamalarının VZA ile Etkinlik Ölçümü ........................................ 57 4.5. Sağlık Harcamalarının VZA ile Etkinlik Ölçümü ........................................ 63 5. TARTIŞMA VE SONUÇ ................................................................................... 71 6. KAYNAKLAR .................................................................................................... 76 xvi 7. EKLER ................................................................................................................. 87 ÖZGEÇMİŞ ............................................................................................................. 93	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	Eğitim harcamaları, Sağlık harcamaları, Veri zarflama analizi, Etkinlik, Kümeleme analizi	tr_TR
dc.title	Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye'de eğitim ve sağlık harcamalarının etkinlik analizi	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	ydın Adnan Menderes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Ekonomi Finans Anabilim Dalı	tr_TR