Türkiye'de ceza infaz kurumlarındaki işyurtları faaliyetlerinin hükümlülerin istihdamı açısından değerlendirilmesi

Abstract

Suç evrensel bir olgu aynı zamanda sosyal bir problemdir. Suça sebep olan birçok faktör vardır. İşsizliğin de bireyi suça yönelten bir faktör olduğu ve dolayısıyla işsizlik ile suç arasında doğrusal bir ilişki olduğu iyi bilinmektedir. Diğer taraftan, tahliye olan hükümlünün damgalı oluşu sebebiyle dezavantajlı gruplar arasında yer alması çalışma hayatına katılmalarını zorlaştırmaktadır. İstihdam edilmelerini zorlaştıran bir diğer etmen, eski hükümlülerin çoğunlukla eğitimsiz olmaları ve kalifiye bir iş için gerekli özgeçmişe sahip olmamalarıdır. Bu bağlamda hükümlülük sırasında yapılan işyurtları faaliyetleri hem meslek öğrenmelerini hem de mevcut mesleklerini geliştirmeleri açısından oldukça önemlidir. Hükümlülerin aldıkları eğitimler, salıverme durumunda işsizlik problemiyle karşı karşıya kalıp yeniden suça yönelmemeleri bakımından da önemli rol oynar. Nitekim, ceza infazının temel amacı da hükümlünün yeniden suç işlemesine neden olacak etmenleri ortadan kaldırmak, toplumdaki diğer kişileri suça karşı korumak, hükümlüye üretkenlik kazandırmak ve tekrardan sosyalleşmesini teşvik etmektir. Çalışmada ilk olarak suç, ceza ve cezaevi kavramları açıklanmış, ardından hükümlü çalıştırılmasıyla ilgili bilgiler verilmiştir. Ayrıca İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığı’nın faaliyet raporlarından yararlanılarak ne kadar hükümlünün çalıştığı belirtilmiş ve meslek öğrenirken elde ettikleri ekonomik ve sosyal haklar değerlendirilmiştir. Son olarak da meslek öğrenmelerinin tahliye sonrası yaşama hazırlık için yapıldığı gerçeğinden yola çıkarak, eski hükümlülerin istihdam durumları hakkında veriler açıklanmıştır. Bu veriler ışığında hükümlüler hükümlülük sürecinde meslek öğrenseler de tahliyelerinden sonra istihdamda yer almalarının zorluğu tespit edilmiştir. Suç evrensel bir olgu aynı zamanda sosyal bir problemdir. Suça sebep olan birçok faktör vardır. İşsizliğin de bireyi suça yönelten bir faktör olduğu ve dolayısıyla işsizlik ile suç arasında doğrusal bir ilişki olduğu iyi bilinmektedir. Diğer taraftan, tahliye olan hükümlünün damgalı oluşu sebebiyle dezavantajlı gruplar arasında yer alması çalışma hayatına katılmalarını zorlaştırmaktadır. İstihdam edilmelerini zorlaştıran bir diğer etmen, eski hükümlülerin çoğunlukla eğitimsiz olmaları ve kalifiye bir iş için gerekli özgeçmişe sahip olmamalarıdır. Bu bağlamda hükümlülük sırasında yapılan işyurtları faaliyetleri hem meslek öğrenmelerini hem de mevcut mesleklerini geliştirmeleri açısından oldukça önemlidir. Hükümlülerin aldıkları eğitimler, salıverme durumunda işsizlik problemiyle karşı karşıya kalıp yeniden suça yönelmemeleri bakımından da önemli rol oynar. Nitekim, ceza infazının temel amacı da hükümlünün yeniden suç işlemesine neden olacak etmenleri ortadan kaldırmak, toplumdaki diğer kişileri suça karşı korumak, hükümlüye üretkenlik kazandırmak ve tekrardan sosyalleşmesini teşvik etmektir. Çalışmada ilk olarak suç, ceza ve cezaevi kavramları açıklanmış, ardından hükümlü çalıştırılmasıyla ilgili bilgiler verilmiştir. Ayrıca İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığı’nın faaliyet raporlarından yararlanılarak ne kadar hükümlünün çalıştığı belirtilmiş ve meslek öğrenirken elde ettikleri ekonomik ve sosyal haklar değerlendirilmiştir. Son olarak da meslek öğrenmelerinin tahliye sonrası yaşama hazırlık için yapıldığı gerçeğinden yola çıkarak, eski hükümlülerin istihdam durumları hakkında veriler açıklanmıştır. Bu veriler ışığında hükümlüler hükümlülük sürecinde meslek öğrenseler de tahliyelerinden sonra istihdamda yer almalarının zorluğu tespit edilmiştir.