Cerîde-i Askeriyye Gazetesi'nin Tasnîfi (1864-1870)

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Can, Ayten
dc.contributor.author	Yerdoğan, Ali Emre
dc.date.accessioned	2020-07-10T13:35:43Z
dc.date.available	2020-07-10T13:35:43Z
dc.date.issued	2019
dc.date.submitted	2019
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/3807
dc.description.abstract	Osmanlı Devleti’nde Tanzîmât Dönemi’nde yayın hayatına baĢlayan gazetelerden biri de Cerîde-i Askeriyye Gazetesi’dir. Ġlk olarak Sultan Abdülmecid döneminde 1859 tarihinde askerî haberleri içeren bir gazetenin çıkarılması düĢünülmüĢ fakat bu gazete Sultan Abdülaziz’in saltanatının ilk yıllarında 16 Ocak 1864 tarihinde yayın hayatına baĢlayabilmiĢtir. Mekteb-i Harbiye Matbaasında haftada bir cumartesi günleri dört sayfa halinde neĢredilen Cerîde-i Askeriyye Gazetesi, Osmanlı kara ordusu ve donanması ile ilgili çeĢitli haber ve yazılardan oluĢmaktadır. Yerli ve yabancı gazetelerde görülen çeĢitli sosyal içerikli haberler de yayınlanmıĢtır. Cerîde-i Askeriyye Gazetesi 16 Ocak 1864’ten 15 Kasım 1922 tarihine kadar bazı aksamalara rağmen 58 yıl boyunca yayın hayatını devam ettirmiĢtir. Günümüzde ise Cerîde-i Askeriyye Gazetesi’nin devamı niteliğinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından altı ayda bir Silahlı Kuvvetler Dergisi çıkarılmaktadır. ÇalıĢmamızda ilk olarak matbaanın Osmanlı Devleti’ne giriĢi, Türkler tarafından kullanılmaya baĢlanması ile ilk gazetelerin ortaya çıkıĢından bahsedilmiĢtir. BaĢbakanlık Osmanlı ArĢivindeki belgelerden de yararlanarak Cerîde-i Askeriyye Gazetesi hakkında detaylı bilgilere yer vermeye çalıĢılmıĢtır. Son bölümde ise Cerîde-i Askeriyye Gazetesi’nin ilk 322 sayısındaki haberler içerik bakımından konularına göre tasnîf edilerek dokuz ana baĢlık altında ele alınmıĢtır. Hazırladığımız bu çalıĢma ile Osmanlı askerî basın tarihi araĢtırmalarına katkı sağlamak amaçlanmıĢtır.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	ĠÇĠNDEKĠLER KABUL VE ONAY SAYFASI .............................................................................................. iii BĠLĠMSEL ETĠK BĠLDĠRĠM SAYFASI ................................................................................ v ÖZET ..................................................................................................................................... vii ABSTRACT ........................................................................................................................... ix ÖNSÖZ ................................................................................................................................... xi TABLOLAR DĠZĠNĠ ............................................................................................................ xix EKLER DĠZĠNĠ .................................................................................................................. xxiii KISALTMALAR DĠZĠNĠ ................................................................................................... xxv GĠRĠġ ....................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM .............................................................................................................................. 7 1. CERÎDE-Ġ ASKERĠYYE GAZETESĠ ................................................................................ 7 1.1. CERÎDE-Ġ ASKERĠYYE GAZETESĠ’NĠN ġEKĠL VE ĠÇERĠK BAKIMINDAN TANITIMI ..................................................................................................................... 7 2. BÖLÜM ............................................................................................................................ 16 2. CERÎDE-Ġ ASKERĠYYE GAZETESĠ’NĠN ĠLK 322 SAYISININ TASNÎFĠ .................. 16 2.1. PADĠġAH VE HÂNEDÂN ............................................................................................ 16 2.1.1. Sultan Abdülaziz’in Avrupa Seyahati ..................................................................... 16 2.1.2. Cülûs Yıldönümü .................................................................................................... 21 2.1.3. ġehzadeler ............................................................................................................... 22 2.1.4. Vâlide Sultan ........................................................................................................... 24 2.1.5. PâdiĢah ve Hânedân Ġle Ġlgili Diğer Haberler ......................................................... 25 2.2. ASKERLĠK .................................................................................................................... 30 2.2.1. Tevcîhât (Atamalar) ................................................................................................ 30 2.2.2. Mükâfât (Ödüllendirme) ......................................................................................... 36 2.2.3. Kur’a-i Askeriye ..................................................................................................... 42 2.2.4. Talim ve Manevralar ............................................................................................... 47 xiv 2.2.5. Tamir ve ĠnĢa .......................................................................................................... 50 2.2.6. Gönüllü Olarak Askere Kaydolanlar ...................................................................... 52 2.2.7. Girit Gailesi ............................................................................................................ 54 2.2.8. Mücâzât (Cezalandırma) ........................................................................................ 55 2.2.8.1. Firar .............................................................................................................. 55 2.2.8.2. Hırsızlık ........................................................................................................ 58 2.2.8.3. Darp .............................................................................................................. 60 2.2.8.4. Kanunlara ve Nizama Aykırı Hareket .......................................................... 62 2.2.8.5. SarhoĢluk ve Ġçki Ġçme ................................................................................. 64 2.2.8.6. Yaralama ...................................................................................................... 65 2.2.8.7. Adaba Aykırı Hareket .................................................................................. 66 2.2.8.8. Silah Çekme ve TeĢhir-i Silah ...................................................................... 67 2.2.8.9. Muhill-i Nâmûs ............................................................................................ 68 2.2.8.10. Ġtaatsizlik .................................................................................................... 69 2.2.8.11. Küfür Etme ................................................................................................. 70 2.2.8.12. Öldürme ...................................................................................................... 70 2.2.8.13. Ġtâle-i Lisân ................................................................................................. 71 2.2.8.14. Ġzin Süresini AĢma ..................................................................................... 71 2.2.8.15. Ġnsaniyete Aykırı Davranma ...................................................................... 71 2.2.8.16. Müttehim ve Hapisten Adam Kaçırmak ..................................................... 72 2.2.8.17. Edep DıĢı DavranıĢ ..................................................................................... 72 2.2.8.18. RüĢvet ve Ġrtikâb ........................................................................................ 73 2.2.8.19. Dolandırıcılık.............................................................................................. 73 2.2.8.20. Fi’l-i ġenî .................................................................................................... 74 2.2.8.21. TartıĢma ve Kavga...................................................................................... 74 2.2.8.22. Ġzinsiz Olarak Evlenme .............................................................................. 75 2.2.8.23. Firar Edip PiĢman Olarak Geri Dönme ...................................................... 75 xv 2.2.8.24. Ġftira ............................................................................................................ 75 2.2.8.25. Kumarbazlık ............................................................................................... 76 2.2.8.26. Zimmetine Para Geçirmek .......................................................................... 76 2.2.8.27. Sahtekarlık .................................................................................................. 76 2.2.8.28. Hilaf-ı ġer’i Nâmûs ..................................................................................... 77 2.2.8.29. Vazifesi Haricinde ĠĢte Bulunma ................................................................ 77 2.2.8.30. Nöbet ve Görev Yerini Terk Etme .............................................................. 77 2.2.8.31. FiĢeğini Satma ............................................................................................ 78 2.2.8.32. Uygunsuz Hareket ...................................................................................... 78 2.2.8.33. Evli Olduğu Halde Tekrar Evlenme ........................................................... 78 2.2.8.34. Zamparalık .................................................................................................. 78 2.2.8.35. FahiĢehaneye Gitme .................................................................................... 79 2.2.8.36. Mücâzât (Cezalandırma) Ġle Ġlgili Diğer Haberler ...................................... 79 2.2.9. Askerlik Ġle Ġlgili Diğer Haberler ............................................................................ 83 2.3. DENĠZCĠLĠK ............................................................................................................... 105 2.3.1. Tevcîhât (Atamalar) .............................................................................................. 105 2.3.2. Mükâfât (Ödüllendirme) ....................................................................................... 107 2.3.3. Mücâzât (Cezalandırma) ....................................................................................... 108 2.3.4. Tersaneler, Gemiler ve Denizcilik Ġle Ġlgili Diğer Haberler ................................. 109 2.4. YÖNETĠM .................................................................................................................... 117 2.4.1. Tevcîhât (Atamalar) .............................................................................................. 117 2.4.2. Yönetim Ġle Ġlgili Diğer Haberler ......................................................................... 120 2.5. EĞĠTĠM ........................................................................................................................ 138 2.6. KÜLTÜR ...................................................................................................................... 147 2.6.1. Cerîde-i Askeriyye ................................................................................................ 147 2.6.2. Kitap Ġlanları ......................................................................................................... 149 2.6.3. Yeni Çıkan Gazeteler ............................................................................................ 155 xvi 2.6.4. ġiir ........................................................................................................................ 157 2.6.5. Kültür Ġle Ġlgili Diğer Yazılar ............................................................................... 159 2.7. NĠġAN .......................................................................................................................... 161 2.8. SOSYAL HAYAT ....................................................................................................... 168 2.8.1. Bayram Kutlamaları ............................................................................................. 168 2.8.2. EĢkıyalık ............................................................................................................... 170 2.8.3. Kandil Kutlamaları ............................................................................................... 172 2.8.4. Kıyafet .................................................................................................................. 174 2.8.5. Muhacir ................................................................................................................ 175 2.8.6. Sağlık .................................................................................................................... 176 2.8.7. Surre-i Hümayun .................................................................................................. 178 2.8.8. Yangın .................................................................................................................. 179 2.8.9. Sosyal Hayat Ġle Ġlgili Diğer Haberler .................................................................. 181 2.9. ULUSLARARASI HABERLER ................................................................................. 204 2.9.1. Almanya ............................................................................................................... 204 2.9.2. Amerika ................................................................................................................ 212 2.9.3. Avusturya ............................................................................................................. 217 2.9.4. Belçika .................................................................................................................. 222 2.9.5. Çin ........................................................................................................................ 222 2.9.6. Danimarka ............................................................................................................ 224 2.9.7. Fransa ................................................................................................................... 225 2.9.8. Hindistan .............................................................................................................. 241 2.9.9. Ġngiltere ................................................................................................................ 242 2.9.10. Ġspanya ................................................................................................................ 251 2.9.11. Ġtalya ................................................................................................................... 253 2.9.12. Japonya ............................................................................................................... 255 2.9.13. Portekiz ............................................................................................................... 256 xvii 2.9.14. Rusya .................................................................................................................. 257 2.9.15. Yunanistan .......................................................................................................... 260 2.9.16. Uluslararası Haberler Ġle Ġlgili Diğer Haberler ................................................... 262 3. TARTIġMA VE SONUÇ .............................................................................................. 276 4. KAYNAKLAR ............................................................................................................... 278 5. EKLER ........................................................................................................................... 283 ÖZGEÇMĠġ ....................................................................................................................... 297	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/embargoedAccess	tr_TR
dc.subject	Cerîde-i Askeriyye, Basın Tarihi, Gazete, Tanzîmât Dönemi, Ordu	tr_TR
dc.title	Cerîde-i Askeriyye Gazetesi'nin Tasnîfi (1864-1870)	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	Aydın Adnan Menderes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Anabilim Dalı	tr_TR