Türkiye'de dış borçlanmanın ve bürokratik kalitenin ekonomik büyüme ve enflasyon üzerindeki etkileri: Ekonometrik bir analiz /

DSpace Home
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
View Item

dc.contributor.advisor	Aktürk Hayat, Elvan
dc.contributor.author	Karaoğlu, Aslıhan
dc.date.accessioned	2020-07-10T13:28:51Z
dc.date.available	2020-07-10T13:28:51Z
dc.date.issued	2019
dc.date.submitted	2019
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/3806
dc.description.abstract	1950 yıllarında başlayan ve hâlâ Türkiye için büyük sorun teşkil eden dış borçlanma, birçok problemi de beraberinde getirmektedir. Bu durumu meydana getiren pek çok sebep vardır. Çalışmada bu sebeplere açıkça değinilmiştir. Dış borç, bir ülke için önemli makroekonomik değişkenlerdendir ve iç tasarruf yetersizliğinden ortaya çıkmaktadır. Gelişmekte olan ülkeler için en önemli makroekonomik problemlerden bir diğeri ise enflasyondur. Yüksek enflasyon, özellikle gelişmekte olan bir ülke için büyük bir sorundur. Dış borçların başarılı bir şekilde yönetimi ekonomik büyümeyi artırır. Bunun yanında doğru ve etkili bürokrasi ile yönetilen bir ülkede, daha kaliteli bir büyüme söz konusu olmaktadır. Ayrıca, bürokrasinin kalitesi enflasyondaki ivmenin yönünü belirlemektedir. Bu çalışmada; 1989Q4-2018Q3 dönemi için dış borçların ve bürokratik kalitenin, ekonomik büyüme ve enflasyon üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Çalışmada iki ekonometrik model tahmin edilmiştir ve analiz için Eviews 9.0 paket programı kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan veriler, Dünya Gelişmişlik Göstergeleri (WDI-World Development Indicators), Uluslararası Ülke Risk Rehberi (ICRG-The International Country Risk Guide) ve Uluslararası Para Fonu (IMF-International Monetary Fund) internet sitelerinin veri tabanlarından alınmıştır. Bu çalışmada, zaman serisi analizi yapılmıştır. Serilerin durağanlığı ADF, PP ve KPSS birim kök testleri ile incelenmiştir. Seriler arasındaki eşbütünleşme ilişkisinin varlığı ARDL sınır testi ile araştırılmış, uzun ve kısa dönem analizleri yapılmıştır ve son olarak değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi VAR modeli kullanılarak Toda-Yamamoto nedensellik testi ile incelenmiştir.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI ........................................................................................... iii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI .......................................................................... v ÖZET .................................................................................................................................... vii ABSTRACT........................................................................................................................... ix ÖNSÖZ .................................................................................................................................. xi İÇİNDEKİLER ................................................................................................................... xiii ÇİZELGELER DİZİNİ ..................................................................................................... xvii GRAFİKLER DİZİNİ ........................................................................................................ xix EKLER DİZİNİ .................................................................................................................. xxi KISALTMALAR DİZİNİ ................................................................................................ xxiii GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM ............................................................................................................................... 4 1. DIŞ BORÇLANMAYA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER .................................................. 4 1.1. Dış Borçlanma Tanımı ................................................................................................. 4 1.1.2. Dış Borçlanma Nedenleri ..................................................................................... 4 1.1.2.1. Ekonomik kalkınmanın finansmanından dolayı dış borçlanma ............... 6 1.1.2.2. Ödemeler dengesi açıklarından dolayı dış borçlanma ............................. 7 1.1.2.3. Kamu kesimi açıklarından dolayı dış borçlanma ..................................... 7 1.1.2.4. Aktif borç yönetiminden dolayı dış borçlanma ....................................... 8 1.1.2.5. Borç verenlerin çeşitli gayelerinden dolayı dış borçlanma ...................... 8 1.1.3. Dış Borçlanmanın Türleri ..................................................................................... 9 1.1.3.1. Vadelerine göre dış borçlanma ................................................................ 9 1.1.3.2. Alacaklılara göre dış borçlanma .............................................................. 9 1.1.3.3. Borçlulara göre dış borçlanma ............................................................... 10 1.1.3.4. Kullanım biçimlerine göre dış borçlanma ............................................. 11 1.1.4. Dış Borçlanmanın Ekonomik, Sosyal ve Siyasal Etkileri .................................. 14 1.1.4.1. Dış borçlanmanın ekonomik etkileri ...................................................... 14 1.1.4.2. Dış borçlanmanın sosyal etkileri ............................................................ 15 1.1.4.3. Dış borçlanmanın siyasal etkileri ........................................................... 15 1.2. Bürokratik Kalitenin Tanımı ...................................................................................... 15 xiv 1.2.1. Bürokratik Kalite ................................................................................................ 16 1.3. Ekonomik Büyüme ..................................................................................................... 17 1.3.1. Ekonomik Büyümenin Tanımı ve Kaynakları .................................................... 17 1.4. Enflasyon Tanımı ve Nedenleri .................................................................................. 18 1.4.1. Enflasyonun Tanımı ........................................................................................... 18 1.4.2. Enflasyonun Nedenleri ....................................................................................... 18 2. BÖLÜM............................................................................................................................. 22 2. LİTERATÜR TARAMASI ............................................................................................. 22 2.1. Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi İle İlgili Çalışmalar ............................... 22 2.2. Dış Borçlanma-Enflasyon İlişkisi İle İlgili Çalışmalar .............................................. 30 2.3. Bürokratik Kalite-Ekonomik Büyüme İlişkisi İle İlgili Çalışmalar ........................... 33 2.4. Bürokratik Kalite-Enflasyon İlişkisi İle İlgili Çalışmalar .......................................... 35 3. BÖLÜM............................................................................................................................. 38 3. ÇALIŞMADA KULLANILAN DEĞİŞKENLERİN TÜRKİYE’DEKİ DURUMU .. 38 3.1. Dış Borçlanmanın, Bürokratik Kalitenin, Ekonomik Büyümenin ve Enflasyonun Türkiye’deki Seyri ............................................................................................................. 38 3.1.1. Dış Borçlanma .................................................................................................... 38 3.1.2. Bürokratik Kalite ................................................................................................ 39 3.1.3. Ekonomik Büyüme ............................................................................................. 40 3.1.4. Enflasyon ............................................................................................................ 42 4. BÖLÜM............................................................................................................................. 45 4. EKONOMETRİK ANALİZ............................................................................................ 45 4.1. Veri Seti ve Model ..................................................................................................... 45 4.2. Yöntem ....................................................................................................................... 46 4.2.1. Birim Kök Testleri .............................................................................................. 46 4.2.1.1. ADF ve PP birim kök testleri ................................................................. 46 4.2.1.2. KPSS birim kök testi .............................................................................. 47 4.2.2. ARDL (Autoregressive Distributed Lag) Sınır Testi ......................................... 48 4.2.3. Eşbütünleşme Testi ............................................................................................. 49 4.2.4. Uzun Dönem Analizi: Eşbütünleşme Katsayılarının Tahmini ........................... 49 4.2.5. Kısa Dönem Analizi: Hata Düzeltme Modeli..................................................... 50 4.2.6. Toda-Yamamoto Nedensellik Testi .................................................................... 50 4.3. Analiz Sonuçları ......................................................................................................... 52 4.3.1. Birim Kök Testleri .............................................................................................. 52 xv 4.3.1.1. ADF ve PP birim kök testi ..................................................................... 52 4.3.1.2. KPSS birim kök testi.............................................................................. 55 4.3.2. Model 1 .............................................................................................................. 55 4.3.3. Model 2 .............................................................................................................. 62 TARTIŞMA VE SONUÇ ..................................................................................................... 70 KAYNAKLAR ...................................................................................................................... 74 EKLER .................................................................................................................................. 86 ÖZGEÇMİŞ .......................................................................................................................... 91	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	ARDL Sınır Testi, Dış Borçlanma, Ekonometrik Analiz, Ekonomik Büyüme, Enflasyon.	tr_TR
dc.title	Türkiye'de dış borçlanmanın ve bürokratik kalitenin ekonomik büyüme ve enflasyon üzerindeki etkileri: Ekonometrik bir analiz /	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	Aydın Adnan Menderes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Ekonomi Finans Anabilim Dalı	tr_TR