dc.contributor.advisor |
Sezer, Durmuş |
|
dc.contributor.author |
Özdemir, Gökhan |
|
dc.date.accessioned |
2020-07-08T12:19:59Z |
|
dc.date.available |
2020-07-08T12:19:59Z |
|
dc.date.issued |
2019 |
|
dc.date.submitted |
2019 |
|
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/3769 |
|
dc.description.abstract |
Ekonomik sistemin en önemli yapı taşlarından biri olan finans sektöründe, sermaye piyasası araçlarının şekli toplumlara göre şekillenebilmektedir. Toplumun sosyal ve kültürel yapısına göre şekillenen bazı sermaye piyasası araçları, yeni bir yatırım alanı oluşturma amacı taşırlar. Son zamanlarda ise ülkemizde gündemde olan “kira sertifikası” diğer adıyla “sukuk”, yoğun ilgi görmektedir. Sukuk, İslam prensiplerine uygun olarak ticareti yapılan bir sermaye piyasası aracıdır. Ülkemize katılım bankalarının gelişimiyle sukukun önemi giderek artmıştır. Özellikle yüksek miktarlarda fon yaratmak amacıyla kullanılan sukuk, dünyanın birçok ülkesinde yeni değildir.
Bu çalışmanın temel amacı, kira sertifikası olarak bilinen sukukun teorik ve hukuki olarak ülkemizde yeterli payı alıp almadığını ve SPK tebliğleri bağlamında geliştirilmesi gereken yönlerini ortaya koymaktır. Çalışmanın son bölümünde, sukukun muhasebeleştirilmesi ile ilgili uygulama yapılarak, sukukun muhasebe bilimi açısından nasıl kayıtlandırıldığı ortaya konmuştur. |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY SAYFASI .............................................................................................. iii
BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI ................................................................................ v
ÖZET ....................................................................................................................................... v
ABSTRACT ........................................................................................................................... vi
ÖNSÖZ .................................................................................................................................. vii
ŞEKİLLER DİZİNİ ................................................................................................................ ix
TABLOLAR DİZİNİ ............................................................................................................... x
GRAFİKLER DİZİNİ ............................................................................................................ xi
KISALTMALAR DİZİNİ ..................................................................................................... xii
GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1
1. BÖLÜM .............................................................................................................................. 3
1. SERMAYE PİYASASI ....................................................................................................... 3
1.1. Sermaye Piyasası ve Oluşumu ..................................................................................... 3
1.2. Sermaye Piyasasının Gelişimi ..................................................................................... 4
1.3. Sermaye Piyasasının Türkiye’deki Yeri ve Önemi ...................................................... 5
1.4. Sermaye Piyasasının Hukuki Yapısı ............................................................................ 8
1.5. Sermaye Piyasası Araçları ........................................................................................... 9
1.5.1. Paylar ................................................................................................................. 9
1.5.2. Tahviller ........................................................................................................... 10
1.5.3. Bonolar ............................................................................................................ 11
1.5.4. Yatırım Fonları Katılım Belgesi ...................................................................... 11
1.5.5. Borsa Yatırım Fonları ...................................................................................... 11
1.5.6. Varlık Finansman Fonları ve Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler .................... 12
1.5.7. İpotek Teminatlı Menkul Kıymet .................................................................... 12
1.5.8. Varlık Teminatlı Menkul Kıymetler ................................................................ 13
1.5.9. Varantlar .......................................................................................................... 13
ix
1.5.10. Gayrimenkul Sertifikası ................................................................................. 13
1.5.11. Depo Sertifikaları ........................................................................................... 13
1.5.12. Vadeli İşlem Sözleşmeleri ............................................................................. 14
1.5.13. Katılma İntifa Senetleri .................................................................................. 14
1.5.14. Kira Sertifikaları ............................................................................................ 15
2. BÖLÜM ............................................................................................................................ 16
2.KATILIM BANKACILIĞI ................................................................................................ 16
2.1 Katılım Bankacılığı Temelleri ......................................................................................... 16
2.2. Katılım Bankacılığında Tarihsel Süreç ...................................................................... 19
2.3. Türkiye’de Katılım Bankacılığı ................................................................................. 21
2.4. Katılım Bankacılığı ile Mevduat Bankacılığı Farklılıkları ........................................ 23
2.5. Katılım Bankacılığının Ortaya Çıkma Nedenleri ...................................................... 26
2.5.1. Dini Nedenler ................................................................................................... 26
2.5.2. Sosyal ve Kültürel Nedenler ............................................................................ 27
2.5.3. İktisadi Nedenler .............................................................................................. 27
2.6. Katılım Bankacılığının Özellikleri ............................................................................. 28
2.6.1. Faizsiz ve Ahlaki Olması ................................................................................. 28
2.6.2. Dini Kurallar ile Düzenlenmiş Yatırım Ürünleri ............................................. 29
2.6.3. Esas İşinin Ticareti Kapsaması ........................................................................ 30
2.6.4. Kar ve Zararın Paylaşımı ................................................................................. 30
2.7. Dünya’da Katılım Bankacılığı Uygulamaları ............................................................ 30
2.7.1. Malezya ............................................................................................................ 31
2.7.2. BAE ve Suudi Arabistan .................................................................................. 34
2.7.3. İran ................................................................................................................... 35
2.7.4. Katar ................................................................................................................ 38
2.7.5. Endonezya ........................................................................................................ 39
2.7.6. Bahreyn ............................................................................................................ 40
x
2.7.7. Türkiye ............................................................................................................. 42
2.8. Türkiye’de Katılım Bankaları .................................................................................... 44
2.8.1. Albaraka Türk .................................................................................................. 44
2.8.2. Kuveyt Türk ..................................................................................................... 44
2.8.3. Türkiye Finans ................................................................................................. 45
2.8.4. Ziraat Katılım ................................................................................................... 46
2.8.5. Vakıf Katılım ................................................................................................... 46
2.9. İslami Finans Kuruluşları ........................................................................................... 47
2.9.1. İslami Finansal Kuruluşlar İçin Muhasebe ve Denetim Organizasyonu (AAOIFI) .......................................................................................................... 47
2.9.2. İslami Bankacılık ve Finansal Kurumlar Genel Konseyi (CIBAFI) ............... 47
2.9.3. İslam Kalkınma Bankası (IDB) ....................................................................... 47
2.9.4. Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) ..................................................... 47
3. BÖLÜM ............................................................................................................................ 49
3. SUKUKUN TEORİSİ VE HUKUKİ YAPISI .................................................................. 48
3.1. Tanımı ........................................................................................................................ 49
3.2. Sukukun Tarihsel Gelişimi ........................................................................................ 50
3.3. Sukukun Temel İlkeleri ............................................................................................. 51
3.4. Sukukun İşleyişi ve İhraç Süreci ............................................................................... 52
3.5. Sukuk Türleri ............................................................................................................. 53
3.5.1. Bağlı Olduğu Esasa Göre ................................................................................. 53
3.5.1.1. Proje esasına bağlı ............................................................................... 53
3.5.1.2. Varlık esasına bağlı ............................................................................. 53
3.5.1.3. Bilanço esasına bağlı ........................................................................... 53
3.6. Dayandığı Finansman Modeline Göre Sukuk ............................................................ 53
3.6.1. Mudaraba ......................................................................................................... 55
3.6.2. Muşaraka .......................................................................................................... 55
3.6.3. Murabaha ......................................................................................................... 56
xi
3.6.4. Selem ............................................................................................................... 57
3.6.5. İstisna ............................................................................................................... 58
3.6.6. İcara ................................................................................................................. 58
3.7. Sukukun Hukuki Boyutu ........................................................................................... 60
3.7.1. Sermaye Piyasası Sukuk Tebliği ..................................................................... 60
4. BÖLÜM ............................................................................................................................ 63
4. SUKUKUN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ: TÜRKİYE FİNANS UYGULAMASI ....... 63
4.1. Türkiye Finans’ın Sukuk İhracı İle İlgili Bilgiler ...................................................... 63
4.2. Muhasebe Uygulaması ............................................................................................... 66
5. TARTIŞMA VE SONUÇ ................................................................................................ 70
6. KAYNAKLAR ................................................................................................................. 75
ÖZGEÇMİŞ ......................................................................................................................... 82 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Sukuk, Kira Sertifikası, Katılım Bankacılığı |
tr_TR |
dc.title |
Modern bir finansal araç olarak sukukun teorik ve hukuki altyapı yönüyle incelenmesi |
tr_TR |
dc.type |
masterThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı |
tr_TR |