Özet:
Merkezi sinir sisteminin glutamaterjik sinapslarında yer alan ve alt tiplerine göre değişik özellikler sergileyen N-metil-D-aspartat (NMDA) reseptörlerinin sinaptik iletim, nöronal plastisite ve eksitotoksisite gibi kritik fizyolojik süreçlerde önemli görevleri vardır. Bir NMDA reseptör alt ünitesi olan GluN2B’nin diyabetli ob/ob farelerin Aguti ilişkili peptid (AgRP) nöronlarından silinmesinin bu farelerin yüksek kan glikoz seviyelerini tamamen düzelttiği bildirilmiştir. Bu bulgu GluN2B alt ünitesinin anti-diyabetik etkilerinin olabileceğine işaret etmektedir. Bu nedenle çalışmada NMDA-GluN2B reseptör alt tipi için oldukça seçici bir antagonist olan ifenprodilin tip-1 diyabetli farelerde anti-diyabetik etkilerinin olabileceği hipotezlendi. Deneysel süreçte 26 adet erişkin (6-8 haftalık) erkek BALB/c fare kullanıldı. Tip-1 diyabet intraperitoneal streptozotosin uygulaması (150 mg/kg) ile oluşturuldu. Diyabet oluştuktan sonra farklı dozlarda (250 ve 500 nM) ifenprodil ozmotik mini pompa ile 14 gün boyunca deri altı olarak uygulandı. Deney süresince farelerin günlük vücut ağırlıkları, yem tüketimleri ile glikoz seviyeleri belirlendi. Glukagon ve leptin hormon seviyelerinin belirlenmesi için deney sonunda derin anestezi altında dekapitasyon yöntemi ile kan alınıp serumları çıkarıldı. Elde edilen veriler 500 nM/gün dozundaki ifenprodil uygulamasının vücut ağırlığı ve yem tüketimi üzerine etkisinin olmadığı (P>0.05), ancak glikoz seviyeleri üzerine azaltıcı etkisinin olduğunu gösterdi (P<0.001). Ayrıca, hem 250 nM/gün hem de 500 nM/gün dozunda uygulanan ifenprodilin glukagon seviyelerini tamamen normalleştirdiği belirlendi. Sonuçlar tip-1 diyabetli farelerde ifenprodilin yem tüketiminden bağımsız olarak glukagon hormonu üzerinden kan glikoz seviyelerini azaltıcı etkisinin olabileceğine işaret etmektedir.
