Ephesos Kenti tanrı ve kültleri

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Üreten, Hüseyin
dc.contributor.author	Alkış Yazıcı, Gülseren
dc.date.accessioned	2020-03-18T09:08:08Z
dc.date.available	2020-03-18T09:08:08Z
dc.date.issued	2019
dc.date.submitted	2019
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/3713
dc.description.abstract	Uygarlık tarihi boyunca insanoğlunun hayatında çok önemli bir yere sahip olan din, farklı kült inanışlarının doğmasına zemin hazırlamıştır. Antikçağ toplumlarının kaderci bir anlayış ile geliştirmiş oldukları politeist inanç yapısı, gerçekçi ve somut tapınmanın ifadesi olan kült aracılığıyla kendini göstermiştir. Tanrı(ça)lara yakarış, adak hediyeleri, kurban ritüelleri, tanrı(ça)lar onuruna düzenlenen festivaller gibi temel öğeleri içeren kült, kutsal güçlere karşı insanların kendisini ifade etme şekli olarak görülmektedir. Hellenistik Dönem'den itibaren şekillenmeye başlanan ve Roma İmparatorluk Dönemi'nde farklı bir boyuta ulaşan İmparatorluk Kültü, Roma İmparatorluğu hâkimiyetinin etkisiyle özellikle Küçük Asya'da gelişmiştir. Roma imparatorlarının tanrılaştırılması, onurlarına tapınakların kurulması, festivallerin ve kurban ritüellerinin gerçekleştirilmesi, kült geleneğine yeni bir nitelik kazandırmıştır. "Ephesos Kenti Tanrı ve Kültleri" başlığı altında sunulan bu çalışmanın konusunu, Prehistorik Çağlar'dan Roma İmparatorluk Dönemi sonuna kadar, Ephesos antik kentinde tapınım gördüğü saptanan tanrısal inançlar oluşturmaktadır. Bu çalışma ile kentte varlıkları tespit edilen tüm tanrı(ça)lar ve kültleri ilk kez bir bütün içerisinde incelenmiş ve aynı zamanda tanrı(ça)ların nitelikleri, işlevleri, dinsel uygulama biçimleri, onurlarına düzenlenen bayramları, görev alan din personelleri ve eğer varsa kutsal alanları açıklanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmalar sırasında arkeolojik, epigrafik ve nümizmatik veriler ışığında, belirlenen malzemeler ile ayrıntılı ve genel içerikli tüm yayınlar taranarak kapsamlı bir literatür çalışması yapılmıştır. Böylece Ephesos antik kentinin dinsel yaşamına ilişkin tüm bilgiler ayrıntılı olarak sunulmuştur	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI ....................................................................... iv ÖZET ................................................................................................................................. v ABSTRACT ....................................................................................................................... vi ÖNSÖZ .............................................................................................................................. vii İÇİNDEKİLER ................................................................................................................. viii LEVHALAR DİZİNİ ........................................................................................................ xi KISALTMALAR DİZİNİ ................................................................................................ xv GİRİŞ ................................................................................................................................. 1 1. BÖLÜM ........................................................................................................................ 4 1. EPHESOS ANTİK KENTİ TARİHİ .......................................................................... 4 1.1. Tarih Öncesi Dönem’de Ephesos ............................................................................ 4 1.2. Hellenistik Dönem’de Ephesos ............................................................................... 7 1.3. Roma Dönemi’nde Ephesos .................................................................................... 10 1.4. Bizans Dönemi’nde Ephesos .................................................................................. 12 1.5. Türk Dönemi’nde Ephesos ..................................................................................... 15 2. BÖLÜM ........................................................................................................................ 19 2. EPHESOS KENTİ TANRI VE KÜLTLERİ ............................................................. 19 2.1. Artemis Kültü (Artemis Ephesia) ........................................................................... 19 2.2. Ana Tanrıça Kültü (Kybele ya da Meter) .............................................................. 30 2.3. Mısır Kökenli Tanrılar Kültü ................................................................................. 36 2.4. Demeter ve Persephone (Kore) Kültü ..................................................................... 44 2.5. Hestia Kültü ............................................................................................................ 51 2.6. Zeus Kültü ............................................................................................................... 53 2.7. Apollon Kültü ......................................................................................................... 56 2.8. Dionysos Kültü ....................................................................................................... 60 ix 2.9. Nemesis Kültü ......................................................................................................... 68 2.10. Tykhe Kültü .......................................................................................................... 70 3. BÖLÜM ......................................................................................................................... 72 3. İMPARATORLUK KÜLTÜ ....................................................................................... 72 3.1. Roma İmparatorluk Kültü ....................................................................................... 73 3.2. İmparatorluk Kültü’nün Uygulanmasından Sorumlu Kurum ve Görevliler ........... 79 3.2.1. Koinon........................................................................................................... 79 3.2.2. Neokoros ....................................................................................................... 80 3.2.3. Rahipler, Rahibeler ve Diğer Görevliler ....................................................... 83 4. BÖLÜM ......................................................................................................................... 86 4. EPHESOS’TA İMPARATORLUK KÜLTÜ ............................................................. 86 4.1. Dea Roma, Iulius Caesar ve İmparator Augustus Kültü ......................................... 86 4.1.1. Agora Tapınağı (Augustus Tapınağı ?) ......................................................... 87 4.1.2. Çifte Tapınak (Divus Iulius ve Dea Roma Tapınağı ?) ................................ 88 4.1.3. Basilike Stoa (Kraliyet Revağı) ................................................................... 89 4.1.4. Artemision’daki Augustus Tapınağı (Sebasteion/Augusteion) .................... 90 4.2. İmparator Tiberius Kültü ........................................................................................ 91 4.3. Birinci Neokorosluğa Kanıt: İmparator Nero Dönemi ........................................... 92 4.4. Birinci Neokorosluk: İmparator Domitianus Kültü (Flavius Hanedanı İmparatorları)............................................................................ 93 4.4.1. Domitianus Tapınağı (Sebastoi/Sebastos Eyalet Tapınağı) .......................... 97 4.4.2. Liman Gymnasium ve Hamamları ................................................................ 99 4.5. İmparator Traianus Kültü ........................................................................................ 101 4.6. İkinci Neokorosluk: İmparator Hadrianus Kültü .................................................... 103 4.6.1. Olympieion Hadrianus Tapınağı ................................................................... 107 4.6.2. Hadrianus Tapınağı ....................................................................................... 108 x 4.6.3. Antinous Kültü ............................................................................................. 110 4.7. İmparator Antoninus Pius Kültü ............................................................................. 111 4.8. İmparator Lucius Verus ve Marcus Aurelius Kültü ................................................ 114 4.9. Üçüncü Neokorosluk: İmparator Geta ve Caracalla Dönemi ................................. 116 4.10. Dördüncü Neokorosluk: İmparator Elagabalus ve İmparator Valerianus ile Gallienus Dönemi ................................................................................................. 119 TARTIŞMA VE SONUÇ ................................................................................................. 122 KAYNAKLAR .................................................................................................................. 130 LEVHALAR ...................................................................................................................... 146 ÖZGEÇMİŞ ...................................................................................................................... 182	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/embargoedAccess	tr_TR
dc.subject	Ephesos, Din, Politeizm, Kült, İmparatorluk Külü	tr_TR
dc.title	Ephesos Kenti tanrı ve kültleri	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı	tr_TR