İş tatmini ve yaşam tatmini ilişkisi:İş özellikleri kuramı yaklaşımı

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Aslan, Zeynep
dc.contributor.author	Dinler, Cemile
dc.date.accessioned	2020-03-17T12:31:28Z
dc.date.available	2020-03-17T12:31:28Z
dc.date.issued	2019
dc.date.submitted	2019
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/3706
dc.description.abstract	Yiyecek – İçecek işletmelerinin verimliliğini artırarak, kaliteli bir hizmet sunabilmeleri için nitelikli işgörenlere sahip olması gerekmektedir. İşgörenlerin iyi hizmet verebilmeleri de iş tatminleriyle ilgili olmaktadır. İş tatmini yüksek olan işgörenin işletmeye katkı sağlayarak işletmenin verimliliğini arttırması öngörülmektedir. İş özellikleri ile ilgili olarak işinden tatmin olan işgörenin, yaşam tatmininin de yüksek olması beklenmektedir. Bu çalışmanın amacı, işgörenlerin iş tatmini ve yaşam tatminleri arasındaki ilişkiyi İş Özellikleri Kuramı yaklaşımıyla ölçmektir. Çalışma Hackman ve Oldham (1975), iş özellikleri teorisi üzerine kurulmuştur. Bu kapsamda, iş özellikleriyle işgörenin mevcut işlerinden tatmin olup olmadıklarına ve bunun sonucunda yaşam tatminlerini nasıl etkileyeceği ilişkisi incelenmektedir. Araştırma Aralık 2017 de başlayıp Mayıs 2018 de tamamlanmıştır. Araştırmanın ana kütlesini Kuşadası şehir merkezinde faaliyet gösteren restoranlardaki işgörenleri oluşturmaktadır. Tam sayım örnekleme yöntemi ve anket tekniği ile 50 işletmeden 400 işgörene ulaşılarak veri toplanmış ve SPSS v25 proğramı ile çeşitli analizler yapılmıştır. Genel bulguların yanında; işgörenlerin ifadelere verdikleri cevapların, kişisel özelliklere göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini tespit etmek için "One-way ANOVA" analizinden ve ''İki Değişkenli Korelasyon'' analizlerinden yararlanılmıştır. Analizler sonucunda iş özellikleri ile iş tatmini arasında anlamlı pozitif bir ilişki bulunduğu görülmüştür. İş tatmini ile yaşam tatmini arasında da anlamlı pozitif bir ilişki tespit edilmiştir.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER ÖZET ........................................................................................................................................ i ABSTRACT ........................................................................................................................... iii ÖNSÖZ.................................................................................................................................... v TABLOLAR DİZİNİ..............................................................................................................xi ŞEKİLLER DİZİNİ .............................................................................................................. xiii GİRİŞ....................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM: İŞ TATMİNİ KAVRAMI VE KAPSAMI.......................................................... 4 1.1. İş Tatmini Kavramının Tanımı ..................................................................................... 4 1.2. İş Tatmininin Önemi ..................................................................................................... 5 1.3. İş Tatmini Teorileri ....................................................................................................... 5 1.3.1. Kapsam Teorileri ................................................................................................... 5 1.3.1.1. Maslow’ un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Teorisi ...................................................... 5 1.3.1.2. Frederick Herzberg’ in Çift Faktör Teorisi ..................................................... 8 1.3.1.3. McClelland’ ın Başarı Güç Teorisi ................................................................. 8 1.3.2. Süreç Teorileri ....................................................................................................... 9 1.3.2.1. Vroom’ un Beklenti Teorisi .......................................................................... 10 1.3.2.2. Lawler ve Porter’ in Beklenti Teorisi ........................................................... 10 1.3.2.3. Edwin ve Locke’ un Bireysel Amaçlar ve İş Başarma Teorisi ..................... 11 1.3.2.4. Adams’ ın Eşitlik Teorisi .............................................................................. 12 1.3.2.5. Hackman ve Oldham’ ın İş Özellikleri Teorisi ............................................. 13 1.3.2.6. İş Özellikleri Kuramının Boyutları ............................................................... 15 1.4. İş Tatminini Etkileyen Faktörler ................................................................................. 18 1.4.1. İş Tatminini Etkileyen Kişisel Faktörler .............................................................. 18 1.4.1.1. Yaş ................................................................................................................ 19 1.4.1.2. Cinsiyet ......................................................................................................... 19 viii 1.4.1.3. Eğitim ............................................................................................................ 20 1.4.1.4. Hizmet Süresi ................................................................................................ 20 1.4.1.5. Medeni Durum .............................................................................................. 21 1.4.1.6. Kişilik ............................................................................................................ 21 1.4.1.7. Kıdem (İş Tecrübesi) ..................................................................................... 22 1.4.2. İş Tatminini Etkileyen Örgütsel Faktörler ........................................................... 23 1.4.2.1. Ücret ve Sosyal Haklar .................................................................................. 23 1.4.2.2. İşin Niteliği .................................................................................................... 24 1.4.2.3. Yükselme Olanakları ..................................................................................... 24 1.4.2.4. Çalışma Koşulları ve Şartları ........................................................................ 24 1.4.2.5. Çalışma Arkadaşları ...................................................................................... 25 1.4.2.6. Yöneticiler ve Yönetim Tarzı ........................................................................ 25 1.4.2.7. İşgören Seçimi ............................................................................................... 26 1.4.2.8. Eğitim ............................................................................................................ 26 1.4.2.9. Performans Değerlendirme ........................................................................... 27 1.4.2.10. İş Güvencesi ................................................................................................ 27 1.4.2.11. Ortak Kullanım Alanları ............................................................................. 27 1.4.2.12. Çalışma Ortamı, İş Kazaları ve Sağlık Riski .............................................. 28 1.4.2.13. İş Özellikleri ve İş Tasarımı ........................................................................ 29 1.4.2.14. Rol Belirsizliği ............................................................................................ 29 1.4.2.15. Rol Çatışması .............................................................................................. 30 1.4.2.16. İş Yükü ........................................................................................................ 30 1.4.2.17. Kaynak Yetersizliği ..................................................................................... 31 1.5. İş Tatmininin / Tatminsizliğinin Sonuçları ................................................................. 31 1.5.1. Kişisel Sonuçlar ................................................................................................... 31 1.5.1.1. Psikolojik Tatminsizlik ................................................................................. 31 1.5.1.2. Saldırganlık ................................................................................................... 32 ix 1.5.1.3. Çekilme ........................................................................................................ 32 1.5.1.4. Kişilik Bozuklukları, Nevroz ve Psikoz ....................................................... 32 1.5.2. Örgütsel Sonuçlar ................................................................................................ 33 1.5.2.1. Örgütsel Davranışlar ..................................................................................... 33 1.5.2.2. İş Performansı ve Verimlilik ......................................................................... 33 1.5.2.3. Devamsızlık .................................................................................................. 33 1.5.2.4. İş Gücü Devri ................................................................................................ 34 1.5.2.5. İş Kazaları – İşe İlgisizlik ............................................................................. 34 2. BÖLÜM: YAŞAM TATMİNİ KAVRAMI VE KAPSAMI ............................................. 36 2.1. Yaşam Tatmininin Tanımı .......................................................................................... 36 2.2. Yaşam Tatmini Yaklaşımları ...................................................................................... 38 2.2.1. Amaçsal Yaklaşımlar ........................................................................................... 38 2.2.2. Etkinlik Yaklaşımlar ............................................................................................ 39 2.2.3. İlişkilendirici Yaklaşımlar ................................................................................... 39 2.2.4. Yargı Yaklaşımları ............................................................................................... 39 2.2.5. Aşağıdan Yukarı - Yukarıdan Aşağı Yaklaşımı .................................................. 39 2.3. Yaşam Tatminine Etki Eden Faktörler ....................................................................... 40 2.3.1. Yaş ....................................................................................................................... 41 2.3.2. Cinsiyet ................................................................................................................ 41 2.3.3. Eğitim Durumu .................................................................................................... 42 2.3.4. Gelir Düzeyi ......................................................................................................... 43 2.3.5. Medeni Durum ..................................................................................................... 45 2.4. Yaşam Tatminsizliğinin Sonuçları .............................................................................. 45 2.5. İş Tatmini ve Yaşam Tatmini Arasındaki İlişki .......................................................... 46 2.6. İş Tatmini İle Yaşam Tatmini Arasındaki İlişkiyi Açıklayan Modeller ..................... 48 2.6.1. Yayılma Modeli ................................................................................................... 49 2.6.2. Dengeleme Modeli ............................................................................................... 51 x 2.6.3.Ayrıştırma Modeli ................................................................................................. 51 2.6.4. Dağılma Modeli .................................................................................................. 52 2.7.Yazın Taraması ............................................................................................................ 53 3.BÖLÜM:KUŞADASI’NDA BULUNAN YİYECEK –İÇECEKİŞLETMELERİNDEKİ İŞGÖRENLERE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA .......................... 57 3.1. Yöntem ........................................................................................................................ 57 3.2. Anakütle ve Örneklem ................................................................................................ 57 3.3. Varsayımlar ................................................................................................................. 58 3.4. Sınırlılıklar .................................................................................................................. 58 3.5. Analiz .......................................................................................................................... 58 3.6. İşgörenlerin Tanımlayıcı Özelliklerine İlişkin Bulgular ............................................. 59 3.7. Güvenilirlik Sonuçları ................................................................................................. 60 3.8. T-test ........................................................................................................................... 73 3.9 Korelasyon Analizi ve Sonuçları ................................................................................. 82 TARTIŞMA VE SONUÇ ...................................................................................................... 84 KAYNAKLAR ...................................................................................................................... 88 EKLER................................................................................................................................... 97 ÖZGEÇMİŞ ......................................................................................................................... 101	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	İş Tatmini, Yaşam Tatmini, İş Özellikleri	tr_TR
dc.title	İş tatmini ve yaşam tatmini ilişkisi:İş özellikleri kuramı yaklaşımı	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yiyecek ve İçecek İşletmeciliği Anabilim Dalı	tr_TR