dc.contributor.advisor |
Demiriz, Gülhan |
|
dc.contributor.author |
Yılmaz, Fatma |
|
dc.date.accessioned |
2020-03-17T12:16:48Z |
|
dc.date.available |
2020-03-17T12:16:48Z |
|
dc.date.issued |
2019 |
|
dc.date.submitted |
2019 |
|
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/3705 |
|
dc.description.abstract |
Günümüzde küreselleşme sürecinde yaşanan ekonomik, sosyal, politik ve kültürel birçok alandaki dönüşümü neoliberal politika ve uygulamalardan bağımsız okumak mümkün değildir. Küreselleşmenin iktisadi ideolojisi olarak ortaya çıkan neoliberalizm temelde devletin ekonomik ve toplumsal alanda işlevlerinin daraltılmasını öneren bir ekonomi politiktir. Bu temel dinamikleriyle beraber neoliberal küreselleşme sürecinde sermaye birikiminin genişlemesini mümkün kılabilmek adına meta dışı kalmış her alan metalaştırılmakta, dönüştürülmekte ve sermayeleştirilmektedir. Hal böyleyken neoliberal küreselleşme süreci bir yandan yerelleşmeyi de var etmektedir. Son dönemde yerelliklerde yapılan kaynak odaklı yatırımlar beraberinde Türkiye özelinde de sermayeleştirilen alanlardan biri doğadır. Süreç içerisinde hem doğal alan hem de doğayla dolaylı/dolaysız ilişki içerisinde olan köylülerin yaşam alanları tahrip edilmektedir. Böylelikle tarihsel süreç içerisinde sosyal adaletsizliğin derinleştiği her alanda ortaya çıktığı gibi doğanın sermayeleştirilmesine karşı bir duruş olarak da 'direniş'ler ortaya çıkmaktadır. Direnişlerde doğal alanı korumanın yanı sıra bir sistem karşıtı duruş, yaşam alanı savunusu, ekonomik geçimliği koruma, müşterekleri savunma gibi olgular iç içe geçmektedir. Son dönem Türkiye özelindeki direnişlerde ise kadınların ön saflarda konumlanışı ayrıca dikkat çekmekte olan bir durumken direnişin cinsiyet üzerinden araştırılması ve tartışılması ihmal edilen konulardan biridir. Ataerkil sistem ve neoliberal küreselleşmenin ortaklığı düşünüldüğünde kadınların direnişinin arkasında yatan dinamiklerin ve direniş deneyimlerinin feminist bir perspektiften sorgulanması önemlidir. Buradan hareketle bu araştırma, doğanın sermayeleştirilmesi sürecinin sirayet ettiği kırsal alanlarda ortaya çıkan direnişlerde 'kadına', 'kadınlığa' ve 'kadınlık deneyimleri'ne odaklanmaktadır. Bu çerçevede temel amaç, kadınlar açısından direnişin arkasındaki dinamikleri sorguya açarak neoliberal küreselleşme sürecinin doğaya ve kıra yansımalarının kadınların gündelik ve geçimlik hayatlarında meydana getirdiği dönüşümleri kadın(lık) deneyimleri üzerinden incelemek ve tartışmaktır. |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL ONAY SAYFASI……………………………………….…………………………iii
BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI…………………………………………………....v
ÖZET……………………………………………...…………………………………………vi
ABSTRACT………………………………………………………………………...……….ix
ÖNSÖZ………………………………………………………………………….…………..xi
GİRİŞ……………………………………….…………………………………………….….1
1. BÖLÜM…….…………………………………………………..……………...………….8
1.NEOLİBERAL POLİTİKALARIN DOĞAYA SİRAYETİ, DOĞANIN
SERMAYELEŞTİRİLMESİ VE KÜRESEL EKOLOJİK KRİZ……………………………8
1.1. Neoliberal Küreselleşme Süreci………….……………………….……...……...8
1.2.Neoliberal Küreselleşme Sürecinde Merkez-Çevre, Küresel-Yerel
İlişkisi….……………………………………………………………………………………14
1.3. Neoliberal Küreselleşme Sürecinde Doğanın Sermayeleştirilmesi ve Küresel
Ekolojik Kriz….…………………….………………………………...................……….....20
2. BÖLÜM…………………………………………….……………………………………28
2. TÜRKİYE'DE GELİŞEN NEOLİBERAL SÜREÇ VE DOĞAYA MÜDAHALELER
BAĞLAMINDA TOPLUMSAL HAYATTA ORTAYA ÇIKAN GÖRÜNÜMLER…...…28
2.1. Türkiye'de Neoliberal Süreç ve Doğaya Müdahaleler……………….………...28
2.1.1. Mülksüzleştirerek Birikim ve Yoksunlaştırma…….…………………31
2.1.2. Toplumsal Müşterekler……………………………………………….33
2.1.3. Toplumsal Mekânın Anlamı.…………………………………………36
2.1.4. İşgücüne Yansımalar, Yoksullaşma, Borçlandırma ve Göç……...…..38
3. BÖLÜM……………………………………………………………………….…………45
3.BİR KARŞI DURUŞ OLARAK DİRENİŞ VE KADIN DENEYİMLERİ……………...45
3.1. Doğanın Sermayeleştirilmesinde Devlet/Sermaye ve Muhalif Çevre Hareketleri
İkiliği…………………………………………………………………………………….….45
3.1.1. Çevreci ve Toplumsal Hareketler Üzerinden Yerel Direnişlerin
Konumu/Anlamı……………………………………………………………….…....47
3.2. Türkiye Kırsalında Yerel Direniş Deneyimleri……………………….………..51
xiv
3.2.1. Bergama'da Köylü Direnişleri………………………………………..54
3.2.2. Gerze'de Termik Santrale Direniş…………………………………….57
3.2.3. 'Ölmez Ağaç': Yırca Direnişi…………………….…………………...59
3.3. Doğanın Sermayeleştirilmesinde ve Direnişte Kadının Konumu……………...61
4. BÖLÜM…………………………………………………………………………...…….66
4. ARAŞTIRMANIN SORUNSALI VE METODOLOJİSİ…………………………...….66
4.1. Araştırma Problemi, Amacı ve Sorgu alanları…………………………….…..66
4.2. Araştırmanın Metodolojisi, Uygulama Alanı, Veri Toplama Tekniği ve
Analizi………………………………………………………………………………...……67
5. BÖLÜM…………………………………………………………………………...…….73
5. BULGULAR VE TARTIŞMA………………..………………………………………....73
5.1. Doğanın Sermayeleştirilmesinin Kıra/Kadın Yaşamına Sirayeti ve Direnişin
Dinamikleri………………………………………………………………..………………...73
5.1.1. Kadınların Anlatılarında Neoliberalizmin İzlerini Görmek: "Biz Devlet
Sandık Meğer Şirketmiş"…………………………….……………………………………..74
5.1.2. Kırsal Gündelik Hayata Sirayetler ve Kadın(lık)…….………………78
5.1.2.1. Köylü kadınlar için doğanın ve kırsal alanın anlamı: doğa,
"sadece zeytin değil hayat"tır………………………………………………………………80
5.2. Direnişin Arkasındaki Dinamikler: Yaşama ve Kadın Yaşamına
Sirayetler…...………………………………………...……………………………………..85
5.2.1 "Kadınlık"la Sahiplenilen Doğa: Doğanın Hayat Olduğu Yerde "Evlatları
Kepçelemek………………….…………………………………………...85
5.2.2. "Toplumsal Müşterek"ten "Kadın(lık) Müştereğine" Doğa…………93
5.2.3. Mekânın Toplumsal Anlamı: "Anıların Kesilmesi"…………….……98
5.2.4. Mekânın İçinde Şekillenen Zaman: "Madene Adapte Olmak"…….102
5.3. Kırsal Geçimlik Hayata Sirayetler ve Kadın(lık)…………………………….105
5.3.1. Ekonomik Müştereklerin Dönüştürülmesi: "Topraktan Kazanmak"105
5.3.2. Acele Kamulaştırma Kararları Beraberinde "Mülksüzleştirerek
Birikim": 'Kamulaştırarak Özelleştirme'…………………………………………………..108
5.3.3. İşgücü Örgütlenmelerinin Yeniden Üretimi: Kadının Karşılıksız Emek
Yükümlülüğü……………………………………………………………………………..111 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Neoliberal Küreselleşme, Doğanın Sermayeleştirilmesi, Doğa Direnişi, Kadın(lık) Deneyimleri, Köylü Kadın. |
tr_TR |
dc.title |
Doğanın sermayeleştirilmesinin kadın yaşamına sirayeti: Çevre direnişlerindeki kadınların deneyimleri üzerinden bir araştırma |
tr_TR |
dc.type |
masterThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı |
tr_TR |