Özet:
Sunulan çalışmada, antioksidan etkili olduğu bilinen selenyumun, ratlarda 4-NP ile oluşturulacak deneysel testiküler toksisitede koruyucu veya toksisite sonucu oluşan oksidatif hasarın giderilmesinde destekleyici rolünün olup olmadığının araştırılması amaçlandı. Bu amaçla araştırmada 30 adet yetişkin Sprague Dawley rat (250-300 g/ 90 günlük) materyal olarak kullanıldı. Ratlar kontrol, sham kontrol, selenyum, 4-nonilfenol ve se+4-nonilfenol grubu olmak üzere beş eşit gruba ayrıldı. Deneme 48 gün sürdü. 4-nonilfenol 125 mg/kg/gün dozda, selenyum 0,5 mg/kg/gün dozda uygulandı. Testislerde histolojik görünümün kontrolü için üçlü boyama metodu uygulandı. Tubulus çapı ve epitel yükseklikleri belirlendi. XIV. dönem tubulus yoğunluğu incelendi. Kesitlerde kaspaz 3 ve Cx43 düzeyleri immunohistokimyasal olarak belirlendi. Canlı-ölü ve normal-anormal spermatozoon sayıları kaydedildi. Araştırma sonunda yaygın olarak maruz kalınan 4-NP‘ye bağlı testis toksisitesi sitolojik, histolojik, histometrik, biyokimyasal ve immunohistokimyasal olarak gösterildi. Selenyumun, oluşan toksisiteye karşı olumlu etkili olduğu 4-NP grubundan farklı olarak spermatogenezisin kontrolle benzer olması, kaspaz 3 düzeyi, canlı ve normal spermatozoon sayısının fazlalığına dayanarak söylenebilir. Bunun yanında canlı ağırlık artışındaki azalma, tubulus çapı ve epitel yüksekliğindeki düşüşten dolayı selenyumun doz veya kullanım süresine bağlı metabolik olarak olumsuz etkilerinin de olabileceği düşünülmelidir. Endokrin bozuculara karşı selenyum kullanımı ile ilgili daha kapsamlı çalışmalara gereksinim olduğu ileri sürülebilir.
