Büyük Menderes Nehrinden Avlanan Sazan Balıklarında (Cyprinus carpio) Bazı Ağır Metal Düzeylerinin Araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, Büyük Menderes Nehri’nin üç farklı bölgesinden avlanan Cyprinus carpio türüne ait balıkların kas ve karaciğer dokularındaki Lityum, Berilyum, Bor, Krom, Mangan, Kobalt, Nikel, Bakır, Çinko, Rubidyum, Kurşun, Stronsiyum, Kadminyum, Arsenik, Vanadyum ve Uranyum (Li, Be, B, Cr, Mn, Co, Ni, Cu, Zn, Rb, Pb, Sr, Cd, As, V ve U) ağır metal birikimleri incelenmiştir. Analiz edilen üç farklı bölgeye ait balıklarda ortalama ağır metal düzeyleri kas dokuda Li: 0.2579±0.00933, Be: 1.5654±0.04758, B: 1.7020±0.08111, Cr: 1.3272±0.09183, Mn: 0.3203±0.02315, Fe: 23.4205±1.55185, Co: 0.0949±0.02840, Ni: 0.6651±0.06915, Cu: 1.4317±0.25331, Zn: 12.5085±1.16400, Rb: 1.4729±0.22366, Pb: 0.4472±0.02485, Sr: 1.1816±0.5771, Cd: 0.0944±0.01386, As: 0.0267±0.01314, V: 26.0355±1.04913, U: 0.2225±0.0659 mg/l olarak bulunmuş olup, Li, Be, B, Cr, Co, Rb, Cd, V ve U düzeylerinin sınır değerlerin üstünde olduğu görülmüştür. Li, Cr, Mn, Fe, Ni, Zn, Pb, Cd, V ve U ağır metalleri karaciğerde; Be, B, Co, Rb, Sr ve As ağır metalleri kas dokusunda daha yüksek düzeyde bulunmuştur. İncelenen üç bölge arasında, ağır metal kirliliğinin en çok ikinci bölgede olduğu, üçüncü bölgenin kirliliğinin temel nedeninin, ikinci bölge olduğu görülmüştür. Her üç bölgeden avlanan balıkların insanlar tarafından tüketilmesinin sağlık açısından riskli olabileceği düşünülmektedir.