DOĞUM SONRASI SAĞLIK SORUNLARI VE BAKIM HİZMETLERİ KAPSAMININ BELİRLENMESİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı, kadınların doğum sonrası dönemde yaşadığı sağlık sorunlarının ve aldıkları bakım hizmetlerinin kapsamını belirlemektir. Bu araştırma analitik kesitsel olarak, Aydın iline bağlı Nazilli ve Kuyucak ilçelerinde bulunan Aile Sağlığı Merkezlerinde kayıtlı doğum sonrası 6 haftayı tamamlayıp 4 aylık döneme kadar olan, gelişi güzel örnekleme yöntemi ile belirlenen 300 kadın ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri üç bölümden oluşan Kişisel Bilgi Formu, Doğum Sonrası Sağlık Sorunları ve Bakım Hizmetleri Tespit Formu ve Edinburgh Postpartum Depresyon Ölçeği ile toplanmıştır. Elde edilen veriler tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare testi ile analiz edilmiştir. Çalışmaya katılan kadınların yaş ortalamasının 28,53±5,524, %24,7’sinin ortaokul, %30,7’sinin lise ve %24,3’ünün üniversite mezunu oldukları görülmüştür. Doğum sonu dönemdeki kadınların %10’u geniş ailede yaşadığını, %21’i gelir getiren bir işte çalıştığını ve %39’u gelirinin giderini karşılamadığını bildirmiştir. Gebelik sayısı ortalamasının 2,14±1,218 (aralık: 1 - 7) ve yaşayan çocuk sayısı ortalamasının 1,77±0,839 (aralık: 1 – 6) olduğu belirlenmiştir. Kadınların %7,3’ü gebeliğini istemediklerini bildirmiş, %68,7’inin doğumu sezaryen ile gerçekleşmiştir. Çalışmaya katılan kadınların tamamı doğum sonrası dönem süresince en az bir sağlık sorunu yaşadıkları en sık karşılaşılan sağlık sorunların %92 cinsel yaşama geri dönememe, %78,7 uykusuzluk, %76,7 yorgunluk, %63,7 günlük işlerde yardıma ihtiyaç duyma, %44,7 kendini mutsuz ve huzursuz hissetme, %42,3 konstipasyon ve %40,3 meme ucu çatlağı olduğu görülmüştür. Kadınların %99,7’sinin bu dönemde sağlık çalışanlarından bakım ve danışmanlık hizmeti aldıkları, bu hizmetler en fazla emzirme (%97,7) ve en az oranda da Kegel egzersizleri (%11,7) konusunda danışmanlık olduğu belirlenmiştir. Yine sıklıkla alınan bakım hizmetlerinin D-vitamini ve Demir desteği (%95), tansiyon ölçümü (%94), kan alımı (%92) ve bebek bakımı hakkında bilgi alma (%88) olduğu görülmüştür. Sonuç olarak bu çalışmada, doğum sonu dönemdeki kadınların birçok alanda yaşadığı sağlık sorunlarının bazı bireysel özelliklere göre değişiklik gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Doğum sonu dönemde kadınlara verilen kaliteli bakım ve danışmanlık hizmetlerinin arttırılması, bu dönemde yanaşabilecek sağlık sorunlarının daha aza indirilmesine katkı sağlayabilir.