Özet:
ÇAVDIR Ö. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Anatomi (Veteriner) Programı Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2019.
Bu tez çalışmasında; Yeni Zelanda tavşanında (Oryctolagus cuniculus L.) a. iliaca interna’ya ait morfometrik özelliklerin, bu damardan ayrılan ana dalların makroanatomik olarak incelenmesi ve bu dalların gösterdiği varyasyonların saptanması amaçlanmıştır. Bu amaçla 7 adet erkek, 7 adet dişi olmak üzere toplam 14 adet tavşana aorta abdominalis yoluyla renklendirilmiş sıvı lateks verilmiştir. Lateksin donmasını takiben anatomik diseksiyonla a. iliaca interna’nın seyri ve dallanması tespit edilmiştir. Diseksiyon bulgularına göre a. iliaca interna’nın seyri dallanması açısından Yeni Zelanda tavşanı evcil memeli türlerden ruminant ve sus’a daha çok benzediği saptanmıştır. Tavşanda a. iliaca interna’dan ayrılan ilk damarın a. umbilicalis olduğu; daha sonra sırasıyla a. obturatoria, a. iliolumbalis, a. glutea cranialis a. pudenda interna, a. glutea caudalis, a. perinealis ventralis’in orijin aldığı ve a. iliaca interna’nın a. caudalis lateralis’i vererek sonlandığı tespit edildi.
Diseksiyonlar sonucunda temelde 5 tip damar varyasyonu tespit edilmiştir.
Varyasyon 1A: A. circumflexa ilium profunda sinistra et dextra a. iliaca communis’den orijin aldığı;
Varyasyon 1B: A. circumflexa ilium profunda sinistra’nın aorta abdominalis’den a. circumflexa ilium profunda dextra’nın ise a. iliaca communis’den orijin aldığı;
Varyasyon 2: A. iliaca interna sinistra et dextra’nın orijin noktaları arasında asimetri olduğu;
Varyasyon 3: A. umbilicalis’in a. iliaca communis’ten orijin aldığı;
Varyasyon 4: A. iliolumbalis ve a. glutea cranialis’in ortak bir kökten başlangıç aldığı; Varyasyon 5: A. pudenda interna’nın orijinin geride a. glutea caudalis’in orijininden sonra olduğu tespit edilmiştir.
Bu çalışmada elde edilen dallanma paterni ve varyasyon bilgilerinin Yeni Zelanda Tavşanının kullanıldığı anatomik, girişimsel ve cerrahi araştırmalara katkı sağlaması umut edilmektedir.
