Sakız Irkı Kuzularda Tek ve Çoklu Doğumlarda Plazma Laktat Düzeyleri

Abstract

SAKIZ IRKI KUZULARDA TEK VE ÇOKLU DOĞUMLARDA PLAZMA LAKTAT DÜZEYLERİ

TAN M. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Biyokimya (Veteriner) Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2019.

Laktat, hücresel enerji için önemli bir metabolik yakıttır. Laktat üretimi doku hipoperfüzyonu veya hipoksi sırasında ve asidozun azaltılmasında devam eden hücresel enerjiyi sağlamak için koruyucu bir cevaptır. Hiperlaktemi hastalığın ciddiyeti ile sıkı ilişkilidir. Ayrıca insan hekimliğinde ve son yıllarda da veteriner hekimlikte bir biyomarker olarak kullanımı artmıştır. Bu çalışmada tek, ikiz, üçüz ve beşiz doğan sakız ırkı kuzularda plazma laktat düzeyi ve bunun sağkalım ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Aydın Büyükşehir Belediyesi Sakız Koyunu Üretim Çiftliği’ndeki gebe sakız ırkı koyunların doğumları takip edilmiş olup tek, ikiz, üçüz ve beşiz yavrulardan kolostrum emmeden doğumdan sonra ilk 15 dakika içerisinde kan örnekleri alınmıştır. Her grupta 12 örnek sayısına ulaşılınca örnek alımı sonlandırılmıştır. Alınan kan örneklerinden plazma laktat düzeyi EUROLYSER Solo cihazı ile bekletilmeden ölçülmüştür. Diğer rutin biyokimyasal analizler için örnekler -20oC’de dondurulmuş ve otoanalizörde glikoz, total protein, albümin, üre, kreatinin, kolesterol, trigliserid, AST ve ALT analizleri ticari test kitleri ile çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlar istatistiki olarak değerlendirilmiştir. Bu sonuçlara göre plazma laktat, total protein, albümin ve trigliserid düzeylerinde gruplar arası anlamlı farklılılar belirlenirken, glikoz, BUN, üre kreatinin, AST, ALT ve kolesterol düzeylerinde gruplar arasında istatistiki anlamda önemli bir farka rastlanmamıştır. Bu çalışmada elde edilen bulgular değerlendirildiğinde laktat düzeyleri tek, ikiz, üçüz ve beşiz doğumlarda yüksek tespit edilmiştir. Yüksek laktat düzeyinin çok yavrulu doğumlardaki (üçüz, beşiz) kuzularda daha belirgin olduğu görülmüştür. Laktat düzeyleri acil veteriner klinikte mortalitenin önemli bir belirtecidir ve sağkalım ile laktat konsantrasyonu arasında negatif bir korelasyon bulunmaktadır. Bu çalışmada çoklu doğumlarda yavru sayısının artması ile kuzu ölümleri arasında ilişki olduğu düşünülerek, laktat ölçümü ile monitörizasyonun kuzu sağ kalımını belirlemede anlamlı olacağı kanısına varılmıştır.