Özet:
Clostridium perfringens tip B ve tip D tarafından salgılanan epsilon toksin başta koyun ve keçilerde, daha az olarak da sığırlarda enteroroksemiye neden olan ve bütün dünyada yaygın görülen bir enfeksiyondur. Hastalığın hızlı ve şiddetli seyretmesi nedeniyle mücadelede aşılamalar ön plana çıkmaktadır. Genellikle farklı klostridial komponentlerin bir araya gelmesiyle polivalan hazırlanmış bu grup aşıların potens testleri, çok sayıda deney hayvanı kullanımını esas alan Toksin Nötralizasyon testi (TNT) ile yapılmaktadır. TNT’nin hayvan refahı ve metot doğrulama çalışmaları açısından dezavantajları olan bir test olması nedeniyle, uluslar arası standartlarda revizyonlar yapılması da dahil, alternatif metotların geliştirilmesi ve uygulanması teşvik edilmektedir. Bu amaçla serolojik tabanlı farklı in vitro metotlar uygulanabilmekle birlikte, bu testlerde kullanılan antijen, antikor ve referans standartların saflaştırılması ve standardizasyonu halen önemli bir sorun olarak durmaktadır. Bu bakımdan hücre kültürü analizleri klostridial aşıların potens testlerinde olası alternatifler içinde görülmektedir.
Bu gereklilikler göz önünde tutularak epsilon toksoid içeren aşılar ile immunize edilen tavşan serumlarında fare TNT ile Madin-Darby Canine Kidney (MDCK) hücre kültürlerinde sitotoksisite analizi ile antitoksin miktarları belirlenmiştir. İki metodun sonuçları arasında yüksek bir korelasyon (r=0.952, p<0.01, n=21, çift kuyruklu) ve iyi bir lineer ilişki (R2=0.906; Y=1.007*X + 0.994) gözlenmiştir. Epsilon toksinle muamele edilen hücrelerde toksin konsantrasyonuna eşdeğer hücre ölümleri gerçekleşmiştir. Ayrıca hücre kültürü analizlerinde yalancı pozitif reaksiyon görülmemiştir. Bu sonuçlar Clostridium perfringens epsilon toksoid içeren aşıların potens testlerinde, in vivo fare TNT yerine, in vitro MDCK hücre hattı seronötralizasyon analizinin başarıyla kullanılabileceğini göstermektedir.
