HUZUREVİNDE YAŞAYAN YAŞLILARIN BESLENME DURUMLARI VE BESLENME DURUMLARINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Abstract

ÖZET

HUZUREVİNDE YAŞAYAN YAŞLILARIN BESLENME DURUMLARI VE BESLENME DURUMLARINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Şahin AN. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2019. Bu araştırma huzurevinde yaşayan yaşlıların beslenme durumları ve beslenme durumlarına etki eden faktörleri araştırmak amacıyla yürütülmüş analitik kesitsel bir çalışmadır. Aydın Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezinde kalan 67 yaşlı bireyin beslenme durumları değerlendirilmiş ve beslenme durumlarına etki eden faktörler araştırılmıştır. Huzurevlerinde kalan yaşlıların sosyo-demografik özellikleri, sağlık durumları, beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite alışkanlıklarını sorgulayan Kişisel Bilgi Formu uygulanmış, antropometrik ölçümleri alınmış, Mini Nütrisyonel Değerlendirme (MNA), Mini-Mental Test (MMT) ve Günlük Temel Yaşam Aktiviteleri Ölçeği (KATZ) uygulanmıştır. Çalışmaya alınan yaşlıların 18’i (%26.9) kadın, 49’u erkektir (%73.1). Yaş ortalamaları 74.74±7.18 yıldır. Kullanılan ölçeklerin tamamında erkeklerin ortalama puanları kadınlardan yüksektir (p<0,05). MNA puanları kadınlarda 23.86±2.95, erkeklerde 25.57±3.36; MMT puanları kadınlarda 18.39±5.21, erkeklerde 21.98±4.72; KATZ puanları kadınlarda 3.72±1.93, erkeklerde 5.92±.34’tür. Yaşlıların beslenme durumları MNA’ya göre değerlendirildiğinde; %1.5’i malnütrisyonlu, %38.8’i malnütrisyon riski altında, %59.7’si normal nütrisyonel duruma sahiptir. Yaşlıların bilişsel durumları değerlendirildiğinde %37.3’ünde kognitif bozukluk yok iken, %62.7’sinde hafif düzeyde kognitif bozukluk vardır. KATZ günlük temel yaşam aktiviteleri ölçeğine göre değerlendirildiğinde; yaşlıların %9.0’ı şiddetli bağımlı, %10.4’ü orta bağımlı, %80.6’sı bağımsızdır. BKİ’ne göre yaşlıların %39.4’ü fazla kilolu, %31.8’i obezdir. Bireylerin MNA puanı ile mini mental test (.05) ve Katz ölçeği arasında (.05) düzeyinde anlamlı ve pozitif yönlü ilişki bulunmuştur. Yaşlıların nütrisyonel durumları ile yaş grupları, medeni durumları, sağlık problemi bulunma durumu, sürekli veya düzenli ilaç kullanma ve su tüketimi grupları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0.05). Yaşlıların cinsiyet grupları ve kırmızı et tüketim sıklığı ile MNA arasında anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0.05). MNA grupları ile MMT, BKİ arasında anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0.05). Huzurevinde kalan yaşlılarda malnütrisyonu önlemek için düzenli olarak beslenme taraması yapılması ve beslenme durumuna etki eden faktörlerin çok yönlü ele alınması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.