OBEZİTE NEDENİYLE DİYETİSYENE BAŞVURAN OFİS ÇALIŞANLARINDA VÜCUT AĞIRLIĞINA YÖNELİK PARAMETRELERİN İNCELENMESİ

Abstract

OBEZİTE NEDENİYLE DİYETİSYENE BAŞVURAN OFİS ÇALIŞANLARINDA VÜCUT AĞIRLIĞINA YÖNELİK PARAMETRELERİN İNCELENMESİ

BAYDUR D. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2019 Araştırmada, obezite sebebi ile diyetisyene başvurmuş olan ofis çalışanlarının vücut ağırlıklarıyla ilgili parametreler incelenmiştir. İzmir ilinde Op. Dr. Çağhan Baytekin’in muayenehanesine 01 Eylül-01 Aralık 2017 tarihleri arasında obezite nedeniyle diyet danışmanlığı almak üzere başvuran ve ofis ortamında çalışan, 18 yaş ve üstü 182 kişi araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Yapılan araştırmadan elde edilen verilerin istatistiksel analizi için SPSS 23.00 kullanılmıştır. Çalışma verileri değerlendirilirken öncelikli olarak tanımlayıcı istatistiksel metodlara (ortalama, standart sapma, frekans) yer verilmiştir. Kategorik değişkenlerin karşılaştırılmasında Ki-kare, ikili gurupların karşılaştırılmasında t-test, üç ve daha fazla bağımsız grupların karşılaştırılmasında ise ANOVA ve Post Hoc testlerinden Scheffe Test kullanılmıştır. Elde edilen bulgular %95 güven aralığında, %5 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir.

Katılımcıların %65,38’i kadın, %34,62’si erkektir. Yaşın ortalaması, 37,21±7,66’dır. Eğitim durumları ise, %1,65’i ilkokul, %1,65’i ortaokul, %23,63’ü lise ve dengi okullardan, %73,08’i yüksekokuldan mezun olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte katılımcıların %73,63’ü evlidir. BKİ’nin ortalaması ise 31,51±1,96’dır.

Katılımcıların ofis ortamında çalışılan toplam yıl sayısının ortalaması 10,82±6,70, günlük çalışma saatinin ortalaması 8,43±1,08 ve ofis ortamında günlük oturarak çalışılan sürenin ortalaması 5,48±2,21 saat olarak bulunmuştur. Öğün davranışları açısından yapılan değerlendirmede ofis çalışanlarının %69 ile çoğunluğunun 3 ana öğün ve %68 ile yine çoğunluğunun da 2 ara öğün tükettiği belirlenmiştir. Katılımcıların herhangi bir öğünü atlama oranı %74,73 iken, en çok atlanan öğünün %27,22 ile öğle olduğu belirlenmiştir. Öğün atlama gerekçesi olarak en fazla canı istememe, iş yoğunluğu ve alışkanlıklar gösterilmiştir. Bununla birlikte katılımcıların %86,26 ile çoğunluğu öğün aralarında atıştırmaktadır ve bunların en çok tercih ettiği atıştırmalıklar çikolata, gofret, meyve, simit ve bisküvidir. Sabah ve öğle yemekleri ağırlıklı olarak iş yerinde tüketilirken, akşam yemeğinin çoğunlukla evde tüketildiği belirlenmiştir. Alkol kullanan katılımcıların oranı %51,43 ve sigara kullananların oranı da %40,28 olarak hesaplanmıştır. Katılımcı ofis çalışanlarından doktor tarafından hastalık tanısı koyulanlar toplam grubun %28,57’sini oluşturmaktadır. Bu hastalıklar arasında diyabet, anemi ve kalp-damar hastalıkları en yaygın olanlarıdır.

Fiziksel aktivite yapma durumu açısından yapılan değerlendirmelerde sadece %34,17’lik grubun aktivite yaptığı görülmüştür. Bu kişiler çoğunlukla hafta 1-2 aktivite yaparken; genel olarak tercih edilen aktivite süresi 1 saat ve altıdır. Uyku düzenine ilişkin analizlerde de %24,24’lük kesimin uyku problemi olduğu ve bu problemin en çok az uyuma şeklinde ortaya çıktığı belirlenmiştir.

BKİ ve alkol kullanma süresi kadınlarda erkeklerden anlamlı bir şekilde yüksektir. Doktor tarafından tanısı konulmuş hastalığa sahip olan katılımcıların BKİ’ leri diğerlerinden anlamlı şekilde yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Bununla birlikte; eğitim düzeyi, medeni durum, yemek yeme hızı ve uyku problemine sahip olma durumu cinsiyete göre farklılaşmaktadır.

Ofis çalışanlarında obezitenin temel nedenlerinin başında oturarak çalışma gelmekte olup; kadınlar erkeklere oranla obezite yönünden daha yüksek risk altındadır. Ofis çalışanlarının obezite riskinden korumak için sedanter yaşantıdan daha hareketli bir yaşantıya geçişi için çalışmalar yapılmalı, obezite değerlendirmelerinde diğer hastalık öyküleri de göz önünde bulundurulmalıdır.