Abstract:
Yaşlanma neredeyse tüm organizmalar için kaçınılmaz bir süreçtir ve yaşlanma süreci daha öncesinde; genomik DNA, proteinler ve lipidler gibi hücrenin makromoleküllerine verilen hasarın neden olduğu pasif entropik doku bozulması süreci olarak tanımlanmıştır. Tıp dünyası ise uzun yıllardır yaşam kalitesini ve yaşam süresini arttırmaya yönelik çeşitli araştırmalar ve çalışmalar yapmaktadır. Yaşlanma arttıkça beraberinde, diğer hastalıklara (obezite, diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, kanser, depresyon, Alzheimer vb.) yakalanma riski de artmaktadır. Bu yüzden yaşlanma ve yaşam süresi alanında yapılmış ve yapılacak olan çalışmalar da, bu hastalıkların önlenebilmesi açısından son derece büyük önem taşımaktadır. C.elegans nematodu, özellikle yaşlanmanın genetik yönlerini incelemek ve potansiyel olarak ömrü uzatan maddelerin (antioksidanlar dahil) ömür uzunluğu üzerindeki etkilerini test etmek için, tıpta ve biyolojide yaygın olarak kullanılan bir model organizmadır. Termotolerans (sıcak strese karşı dayanıklılık) çalışmaları ise, bu tür model organizmalarda yaşam süresi analizi çalışmalarının ilk basamağı ve kısa sürelisidir. Bazı fonksiyonel besinlerin de, C.elegans’ta termotolerans sağladığı ve yaşam süresini uzattığı kanıtlanmıştır. Antioksidanlardan zengin, fonksiyonel özelliklere de sahip Avokado (Persea americana) ve Oğulotu (Melissa officinalis) bitkilerinin metanollü ekstreleri, çeşitli konsantrasyonlarda hazırlanıp, kontrol grupları ile birlikte, canlılar üzerinde bir ısı stresi de oluşturularak (35°C’de) test edilmiştir. Bu bitkilerin C.elegans termotoleransı üzerindeki etkileri, yapılan bu tez çalışması ile incelenmiş olup, sonuçları yaşam süresi üzerine de yorumlanmış ve değerlendirilmiştir.
