Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) le Bazı Tıbbi Bitki
Populasyonlarının Belirlenmesi ve Populasyonların
Karakterizasyonu
Fatma GÜRE
Bu araştırma, tıbbi bitkiler bakımından oldukça zengin bir floraya sahip
bulunan ve bu özelliği nedeniyle seçilen Kazdağı'nın Çanakkale ili Yenice ilçesi
sınırları kapsamı içine giren bir bölümünde yürütülmüştür. Çalışmada Coğrafi Bilgi
Sistemi kullanılarak, Kazdağı florasında yayılım gösteren bazı tıbbi bitkilerin
dağılım alanlarının sağlıklı ve etkin olarak belirlenebilmesi amaçlanmış ve incelenen
lokasyonlardaki tıbbi bitkiler karekterize edilerek ileriki çalışmalar için bölge
potansiyeli ortaya konmuştur. Ancak; CBS ile tıbbi bitkilerin karekterizasyonu
birbiriyle ilişkilendirilmemiştir.
Bölgeye ait 1/25 000 ölçekli topoğrafik, toprak ve orman amenajman haritaları
üzerinde yol, akarsu, köy sınırları, toprak grupları, orman işletme sınıflarına göre
ağaçların dağılım alanları sayısallaştırılarak, kapsamlı bir veri tabanı
oluşturulmuştur. Sonrasında yapılan arazi çalışmaları ile bu bitkilerin yaşam
ortamları gözlenmiş ve üst bitki, toprak grubu, yöney istekleri doğrultusunda
sorgulamalar yapılarak yetiştikleri yerler tespit edilmiştir. Arazi çalışması sırasında
alınan örneklerde bazı agronomik ve teknolojik özellikler belirlenmiştir.
Bitkilerin incelenen özellikler bakımından çok geniş varyasyon gösterdiği tespit
edilmiştir. Varyasyonun alt ve üst değerleri dikkate alındığında genotipik çeşitliliğin
fazla olduğu gözlenmiştir. Bu sebeple gelecekte yapılacak ıslah çalışmaları açısından
istenen kriterlerin elde edilme olasılığının yüksek olduğu düşünülmektedir. Ayrıca
bitkilerde kalite kriterleri bakımından üstün özellikli olanlarının adaptasyon ve ıslah
çalışmalarıyla daha iyi sonuçların ortaya konması mümkün olacaktır.
Model bir çalışma niteliğinde olan bu araştırmanın, günümüzde oldukça çok
zaman ve para ayrılması gereken flora çalışmalarının zamanını ve maliyetini
azaltacağı umulmaktadır. Alanında yapılan ilk çalışma olması yönüyle, gelecekte
yapılacak çalışmalarda büyük kolaylık sağlayacağı beklenmektedir.
The Determination and Characterization of Some Medicinal
Plant Populations by Geographic Information System
Fatma GÜRE
This research has been conducted in the pilot of Yenice town of Kazdağı,
Çanakkale that has a rich flora in term of medicinal plants. The purpose of this study
is to determine the locations of some medicinal plant in Kazdağları flora, and to
aloborate the potential of the area by characterizing the medicinal plant in these
locations. And yet, these two steps has been kept seperately.
A compherensive database has been created by digitizing roads, water bodies,
village borders, soil groups and the distribution of trees based on the forest
administration classes, from the 1/25 000 scale, topoghraphic, soil and forest maps.
After that, the habitats of these plants was observed in field studies, and canopy
plants, soil groups, aspects have been used in inquaries to determine the species
distribution. On the samples, that was taken during field studies, some agronomic
and technological features such as were determined.
Plant showed wide variability in term of studies character. Genotipic variation
is very wide based on minimum and maximum values. That is why, this genotipic
variation would be the source of new genes. For further plant breeding programs. By
using getic variation plant breeders would be able to improve adaption and quality
parameters.
The present model study is hoped to reduce time and budget costs, that is the
biggest challenge of flora studies. The significance of the study comen in the form of
being the first example in the medicinal plant field.
