İnsanların beslenmesi için gerekli temel besin maddelerinin büyük bir bölümü bitkisel ürünlerden sağlanmaktadır. Tarım alanlarının hızla gelişen nüfusun ihtiyaçlarına cevap verebilmesi için anahtar kelime verimliliktir. Bu çalışmada bitkisel üretim işletmelerinin yapısal özelliklerinin ve verimlilik düzeylerinin belirlenmesine çalışılmıştır. Bu amaçla Aydın ili merkez ilçede faaliyet gösteren bitkisel üretim işletmelerinden tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilen 84 işletmeden yüz yüze görüşme yoluyla toplanan veriler, işletme büyüklükleri itibariyle analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. İşletmelerin kısmi ve toplam faktör verimlilik değerleri hesaplanmış, etkinlik değerlerinin belirlenmesinde veri zarflama analizi yöntemi kullanılmıştır. Yapılan analizlerde işletmelerin yapısal özellikleri, ürün gruplarının brüt marj değerleri, tarımsal gelir, kısmi verimlilikler, toplam faktör verimliliği ve girdilere yönelik etkinlik sonuçlan bakımından beş işletme büyüklük grubu arasında bazı farklılıklar saptanmıştır. Saptanan bu farklılıkların nedenleri yapılan analizlerle ortaya koyulmaya çalışılmıştır. İşletmelerin genelde %43 etkinlikle çalıştıkları ve sadece dört işletmenin %100 etkin olarak çalıştığı belirlenmiştir. İşletmelerin etkinlik sonuçlarında değişime yol açtığı düşünülen unsurlar istatiksel bakımından analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. İşletmelerin girdileri kullanmadaki etkinliklerine göre genel olarak kaynakların azaltılarak aynı üretim değerinin elde edilebileceği sonucuna varılmıştır.
A large amount of base nourishment for human nutrition are to be obtained by crop products. The key word for the reply of agricultural areas to the population development is productivity. In this research, the structural features and productivity levels of crop enterprises were investigated. For this aim, 84 agricultural enterprises were interviewed. The data collected by interviews were analysed and interpreted according to the size of farms. The partial and total factor productivity scores of enterprises were calculated. Data Envelopment Analysis method was used fort he calculation of efficiency scores. According to the results of analysis, it was found that the differences among five farm size groups are significant for structural features, gross magrin, farm income, partial and total factor productivity and input oriented efficiency scores. In generally enterprises are working by %43 efficiency. Only four enterprise are working by %100 efficiencies. The elements that had been thought to changing the efficiency scores were analysed and interpreted. According to input using efficiencies of enterprises we can say that, the same product value can be received by decreasing the sources.
