Şiddetli hipovolemi ve şok durumlarının başlangıç tedavisinde son 20 yıldır
kullanım alanı bulan küçük volüm canlandırma, %7.2-7.5 sodyum klorür (NaCl) +
kolloid solüsyonunun az miktarlarda hızlı infüzyonunu ifade etmektedir. %7.2
hipertonik NaCl + %6 dekstran 70 (HSD) solüsyonu uygulamaları plazmada hızlı
volüm artışını sağlamakta ve uzun süre koruyabilmektedir. Bu sayede, HSD vücutta
uzun süreli hemodinamik ve metabolik yararlar sağlayabilmektedir. HSD solüsyonu
genel olarak hipovolemik şokta kullanılmakla birlikte; kafa travmaları, yanıklar,
sepsis, çoklu organ disfonksiyon sendromu ve kalp-damar cerrahisinde de
uygulanmaktadır. HSD solüsyonu uygulanmalarının en önemli dezavantajları
arasında; hipernatremi, demiyelinizasyon, geçici hiperkloremik asidoz, kanama
eğiliminde artış, akut renal yetmezlik ve anafilaksi yer almaktadır.
Bu çalışmada sağlıklı koyunlarda hızlı volüm canlandırmada kullanılan %7.2
Hipertonik NaCl + %6 Dekstran 70 (HSD) solüsyonunun infüzyon hızının plazma
elektrolitleri ve osmolalitesi üzerine etkisi araştırıldı.
Klinik açıdan sağlıklı 8 aylık 14 adet dişi Sakız-Merinos melezi koyun
rastgele örnekleme yöntemiyle iki gruba ayrıldı (n=7). 4 ml/kg dozda %7.2
hipertonik NaCl ve % 6 Dextran 70 (Macrodex, Eczacıbaşı) kombinasyonu; birinci
gruba 2 dk içerisinde bolus şeklinde, ikinci gruba ise 20 dk içerisinde yavaş infüzyon
şeklinde uygulandı. Koyunlardan kan örnekleri sıvı uygulamasından önce ve sonrası
0, 5, 10, 15, 30, 60, 90, 120, 180, 360. dakikalarda tekniğine uygun olarak V.
jugularis'ten antikoagulanlı (lityum heparin) tüplere alındı.
Na +, Cl-
Her iki grupta da uygulamadan hemen sonra plazma
konsantrasyonları ve plazma osmolalitesi önemli (p<0.001) düzeylerde artarken,
plazma K+ konsantrasyonu ve Htc düzeyleri uygulama sonrası önemli (p<0.001)
düzeylerde azaldı. Na+ konsantrasyonu ve Htc düzeylerinde çalışma boyunca gruplar
arasında herhangi bir farklılığa rastlanmazken, çalışmanın 0., 5. ve 10. dk'larda K+
konsantrasyonlarında (p<0.05), 90. ve 120. dk'larda Cl- konsantrasyonlarında
(p<0.05) ve 60. dakikasından itibaren plazma osmolalitesindeki değişimlerde
(p<0.05) gruplar arasında istatistiksel olarak önemli farklılıklara rastlandı.
HSD solüsyonunun bolus ve yavaş infüzyonların plazma Na+, Cl-, K+
konsantrasyonları ve osmolalite üzerine etkilerinin değişiklik gösterdiği, uygulama
hızının klinik indikasyona göre değerlendirilerek tercih edilmesi gerektiği sonucuna
varıldı.
Small volume resuscitation used for the initial treatment of severe
hypovolemia and shock for the last two decades is expressed rapid infusion of small
volumes 7.2-7.5% sodium chloride (NaCl) + colloid. 7.2% hypertonic NaCl + %6
dextran 70 (HSD) causes rapid increase in plasma volume and maintain this effect
for longer periods. With this effect, HSD proves long term hemodynamic and
metabolic benefits in body. HSD is not only used in the treatment of hypovolemic
shock, but also head trauma, burns, sepsis, multiple organ dysfunction syndrome and
cardio-vascular surgery. The main disadvantages of HSD administrations are
hypernatremia, demyelination, transient hyperchloremic acidosis, coagulopathy,
acute renal insufficiency and anaphylaxia.
In this study, the effects of infusion rates of HSD used for small volume
resuscitation on plasma electrolytes and osmolality in healthy sheep was
investigated.
8 months of age, 14 healthy Chios-Merinos sheep were randomly separated
into two groups (n=7). 4 ml/kg dose of 7.2% hypertonic NaCl and 6% dekstran 70
(Macrodex, Eczacıbaşı) was administered in 2 minutes as a bolus infusion in the first
group and as a slow infusion in 20 minutes in the second group. Serum samples from
the sheep were collected before and 0, 5, 10, 15, 30, 60, 90, 120, 180, 360. min after
the fluid administration from the jugular vein to the anticoagulated (lithium heparin)
sampling tubes. Significant (p<0.001) increases in plasma Na+, Cl- concentrations
and osmolality and significant (p<0.001) decreases in plasma K+ concentrations and
Htc values has been determined in both groups after the fluid administration. During
the study period, no statistical difference in Na+ concentrations and Htc values has
been determined between groups however, significant differences has been seen at
the 0, 5 ve 10th min. on K+ concentration (p<0.05), at the 90 and 120th min on Cl-
concentration (p<0.05) and from 60th min to the end of the study on osmolality (p<0.05)
between groups.
In conclusion, bolus and slow infusions of HSD have different effects on plasma
Na+, Cl-, K+ concentrations and osmolality and the infusion rate should be chosen
evaluating the clinical indication.
