Özet:
Günümüzde Clostridium chauvoei içeren veteriner bakterin aşılarının potens testleri; aşı ile immunize edilmiş kobaylara patojen C. chauvoei suşunun verilerek kontrol edilmesi prensibine dayanmaktadır. C. chauvoei epruvasyon testinde, in vivo test prensibine dayanması, çok fazla miktarda deney hayvanı kullanıma ihtiyaç duyulması, hayvanların bireysel duyarlılık, direnç ya da kondisyonlarına göre sonuçların değişkenlik göstermesi, tekrar edilebilmesinin güçlüğü, test süresinin uzunluğu, test sonuçlarının değerlendirilmesinin hayvanlardaki letalite ya da spesifik semptomlara dayalı olması ve hayvan refahı yönünden uygun bulunmaması nedeniyle in vitro alternatif testler önem kazanmaya başlamıştır. Araştırmamızda, C. chauvoei içeren aşıların potens testlerinde kullanılmakta olan epruvasyon testine alternatif olarak bir ELISA prosedürünün uygulanabilirliğinin araştırılması hedeflenmiştir. Araştırma materyalini 15 adet C. chauvoei komponenti içeren ve olası yalancı reaksiyonların tespiti için 5 adet bu komponenti içermeyen farklı marka ve serilerde 20 adet aşı oluşturmaktadır. Araştırmamızda, Yanıkara aşılarının kontrolünde standart metot olan kobay epruvasyon testinde, tüm C. chauvoei içeren aşıların geçme kriterlerini karşıladığı, bu komponentin bulunmadığı aşıların ise herhangi bir koruyucu vasıf sergilemediği gözlenmiştir. C. chauvoei bulunan aşılarda koruyucu yanıt %90 ile %100 arasında (4 adet aşıda %90, 11 adet aşıda %100 koruma) seyretmiştir. Araştırmamızda ELISA yöntemi olarak, indirekt double sandviç ELISA prosedürü kullanılmıştır. C. chauvoei komponenti içeren ve epruvasyon testi ile geçer sonuç veren 15 adet aşının 14’ünde relatif potens sonuçlarının kabul kriterine göre dağılımında RP≥1 bulunmuştur. Kabul limitini karşılayan pozitif aşılarda relatif potens değerleri 1,020 ile 5,438 arasında seyretmiştir. Araştırmamızda kullanılan ELISA prosedürünün sensitivitesi %93,33, spesifitesi %100 ve relatif doğruluk oranı ise %95 olarak bulunmuştur. Araştırmamızda elde edilen sonuçlar doğrultusunda, ELISA metodu ile epruvasyon prosedürleri arasında mukayese edilebilir doğruluk ve kesinlikte sonuçlar alındığı, iki metodun iyi bir korelasyon gösterdiği ve in vitro metot dönüşümünün önemli avantajlara sahip olduğu görülmektedir.