Özet:
Diyabet, kanda şekerin yükselmesine bağlı kronik metabolik bir bozukluk ile artmış bir oksidatif stres durumudur. Achillea millefolium (civanperçemi-CP) bitkisinin diyabet üzerine olan etkisine ilişkin çalışmalar olmasına karşın HbA1c, oksidatif stres ve DNA hasarına ilişkin çalışmaya rastlanmadı. Bu çalışmada civanperçemi yağının antidiyabetik, antioksidan ve DNA hasarını koruyucu etkilerinin incelenmesi amaçlandı. Bu amaçla 35 adet Wistar albino erkek sıçan kullanıldı. Deneysel diyabet oluşturmak için 50 mg/kg streptozotosin periton içi yolla tek doz uygulandı. Sıçanlar diyabet grubu (D, n=9), diyabet-civanperçemi gurubu (D-CP, n= 8), kontrol-civanperçemi grubu (K-CP, n=9) ve kontrol grubu (K, n=9) olarak dört gruba ayrıldı. Achillea millefolium yağı ve mısır yağı sıçanlara 400 mg/kg dozda, 28 gün gavaj yolu ile uygulandı. Çalışmanın 28. günü tamamlandığında sıçanlar anestezi altında servikal dislokasyon ile sakrifiye edilmiştir. Kalpten alınan kan örnekleri HbA1c analizi, DNA hasarı (Comet assay) ve glukoz parametresi için kullanıldı. Sıçanlardan oksidan (malondialdehit, MDA) ve antioksidan(süperoksit dismutaz, SOD ve glutatyon peroksidaz, GSH) parametreleri için karaciğer doku örneği alındı. Diyabetik gruplar arasında vücut ağırlığı, DNA hasarı, plazma glukoz düzeyi, SOD ve GSH değerlerinde anlamlı bir değişiklik görülmezken, HbA1c değerinde ise CP uygulanan diyabetik grupta (D-CP), CP uygulanmayan diyabetik gruba (D) göre düşük (P<0,001); MDA düzeyi ise yüksek (P<0,001) bulundu. Sonuç olarak civanperçemi yağının kan şekeri düzeyi üzerine etkisi tespit edilmiş, fakat diğer parametreler üzerine etkisi bulunamadı.
