Özet:
Epiblasttan köken alan üç germ tabakası çeşitli yapıların oluşumunda görev almaktadır. Endoderm de bu üç tabakadan biridir ve sindirim sisteminin tüm organlarına katkıda bulunmaktadır. Hippo sinyal yolağı organ büyümesi ve farklılaşmasında yer alan bir mekanizmadır. Bu yolağının transkripsiyon ko-aktivatörü olan YAP da bu mekanizmanın önemli bir parçasıdır. Endodermal gelişimde bu mekanizmalar ortak olarak çalışmaktadır. Verteporfin (VP), tıpta tedavi edici uygulamalarla ışığa duyarlı bir benzoporfirin türevidir ve
güçlü ve seçici bir YAP inhibitörüdür, YAP-TEAD etkileşimlerini bozmaktadır.
Bu tezde Verteporfirinin (YAP inhibitörü) ilk hafta fare embriyolarında endodermal gelişim üzerine etkisini araştırmak amacıyla yapılmıştır. İlk hafta embriyolarında özellikle 5.5 / 6.5 / 7.5 günlük fare embriyolarında YAP (Hippo sinyal yolağı) inhibe edilerek endodermal gelişim, Gata6, FoxA2 ve Sox17 gen ürünlerinin ekspresyonunda gözlemlenmiştir. Çalışmamızda üç adet grup bulunmaktadır. 1.grup kontrol grubu, 2.grup DMSO grubu ve 3.grup verteporfin grubudur. Bütün gruplarda gelişim sırasında endodermal belirteçlere bakılmıştır ve gruplar arasında anlamlı farklar aranmıştır.
Sonuçlara göre; verteporfin uygulanan gruplarda endodermal gelişim aşamasında morfolojik düzensizlikler görülmüştür. Hücre duvarında, embriyo boyut ve şekillerinde farklılaşmalar oluşmuştur. Verteporfin uygulanan 7.5 günlük grupta kontrol ve DMSO ya göre tüm gen belirteçlerinde (Gata6,Foxa2 ve Sox17) ekspresyon, 5.5 ve 6.5 günlük embriyolara göre anlamlı olarak azalmıştır.
