Türkiye‟ye tatile gelen ve Türkiye‟de yaşayan yerleşik yabancıların yeme davranışları
arasındaki ilişkiyi ve yerleşik yabancıların anavatanlarında ve Türkiye‟de beslenme
davranışları arasında ne gibi farklılıklar olduğunu ortaya koymayı amaçlayan bu çalışma ile
turistlerin ve yerleşik yabancıların içine girdikleri toplumun kültüründen ne ölçüde
etkilendikleri ve bu durumun yeme davranışlarında ne gibi değişimler yaşattığı anlaşılmaya
çalışılmıştır. Araştırmada, farklı duygu durumlarının yeme davranışlarını nasıl etkilediğini
inceleyen 1986 yılında Van Strien ve arkadaşları tarafından geliştirilen Dutch Eating
Behavior Questionnaire – DEBQ ölçeği kullanılmıştır. Bu ölçek yardımı ile turistlerin ve
yerleşik yabancıların yeme davranışları arasında bir farklılık olup olmadığı incelenmiştir.
Araştırma için hazırlanan anket formlarından ilki Kuşadası‟na tatil amacıyla gelen 356
turiste kolayda örneklem yolu ile Kuşadası‟nda ve Adnan Menderes Havalimanı‟nda Mart -
Eylül 2015 tarihlerinde uygulanmıştır. Toplanan anket formlarından 40‟ı eksik bilgi içerdiği
için araştırmaya dâhil edilmemiştir. Sonuç olarak birinci aşama sonunda 316 anket formu
toplanmıştır. Araştırmanın ikinci aşaması için hazırlanan anket formu Türkiye‟ye göçen,
Kuşadası‟nda ve Antalya‟da yaşamaya devam eden 250 yerleşik yabancı üzerinde
uygulanmıştır. Katılımcılara anket formlarını doldurmaları için 15 gün süre tanınmıştır. Bu
süre sonunda anketler toplanmış ve katılımcıların verdikleri cevaplar kontrol edilmiştir.
Eksiksiz cevaplanan 214 anket çalışmaya dâhil edilmiş, eksik bilgi içeren 36 anket formu
analiz dışı bırakılmıştır.
Çalışmadan elde edilen bulgulara bakıldığında, bu çalışmanın ortaya koyduğu üç
temel sonuç bulunmaktadır. Bu sonuçlardan ilki, her iki grupta yer alan katılımcıların açlık
hissetmeksizin dışsal uyaranlara cevap vermeye daha yatkın oldukları ve gıda maddelerinin
kokusu, tadı, görüntüsü vb. özelliklerine karşı tepkisiz kalamadıklarıdır. Araştırmada ortaya
viii
çıkan ikinci sonuç, turistlerin ve yerleşik yabancıların kilolarını kontrol altına almak amacıyla tükettikleri besinleri kısıtlama eğilimine gittikleridir. Çalışmada elde edilen sonuçlardan sonuncusu, katılımcıların duygusal yeme davranışlarını kısmen sergiledikleridir.
Türkiye‟ye göçen ve artık Türk kültürünün bir parçası olarak düşünülen yerleşik yabancılara yapılan ikinci araştırmada, katılımcıların anavatanlarında ve Türkiye‟de yeme davranışları arasında kısmen de olsa bir farkın olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.
Elde edilen sonuçlar dikkate alındığında, katılımcıların yeme davranışlarında yabancı olma algısından çok sonradan içine dahil oldukları toplum kültürünün kısmi etkisinin olduğunu ifade etmek mümkündür.
This study, which aims at investigating the differences between the eating behaviors of tourists in Turkey and foreign residents‟ in Turkey, tries to reveal the extent to which tourists and foreign residents are affected by the culture of the society in question and what changes are observed in their eating behaviors. The research makes use of Dutch Eating Behavior Questionnaire (DEBQ), which was developed in 1986 and examined the ways various emotional states affected eating behaviors. Whether there is a relationship between the eating behaviors of tourists and foreign residents in Turkey has been examined through this questionnaire. The research has also examined whether foreigners that have settled in Turkey exhibit different eating behaviors when they are in Turkey and in their home country. The first questionnaire form was given, between March 2015 and September 2015 in Adnan Menderes Airport and Kuşadası, to 356 tourists who were selected by means of convenience sampling method and were visiting the city of Kuşadası for recreational purposes. 40 forms were rejected due to missing information, resulting in 316 complete forms at the end of the first phase. The second questionnaire form was filled by 250 foreigners who had migrated to Turkey and settled in Kuşadası and Antalya. The participants were given 15 days to fill the form. The forms were then gathered and the answers were checked. 214 forms were used for further analysis and 36 were rejected due to missing information. When the findings of the study were analyzed, three underlying results emerged. The first result shows that the participants in both groups are more likely to respond to external stimuli, irrespective of hunger. In other words, they cannot resist the external stimuli such as smell, taste, look etc. The second result obtained from the study is that tourists and foreign residents are likely to refrain from eating for weight-control. The third result shows that the participants exhibit limited emotional eating behaviors. x The second research which was conducted among the foreigners who had migrated to Turkey and adopted Turkish customs showed that the eating behaviors of these participants differ, even if slightly, in Turkey and in their home country. When the results are taken into account, we can state that the participants‟ eating behaviors are partly affected by the culture of the society that they visit or settle, rather than their perception of foreigner status.
