Edib Ahmet B. Mahmud Yükneki’nin Atabetü’l Hakayık adlı eserinin sosyal bilgiler öğretim programında yer alan değerler açısından incelenmesi

Abstract

Toplumun bir parçası olan bireyler, ilk olarak ailelerinde ve yakın çevresinde daha sonra ise eğitim kurumlarında sosyal yaşamın gerektirdiği bilgi, beceri, değer, tutum ve davranış özelliklerini kazanmaktadır. Bu doğrultuda eğitimin bir parçası olan değerler eğitimi ilkokulun ilk yıllarında ve daha sonra da Sosyal Bilgiler dersinde önemli bir yere sahiptir. 2005 yılında hazırlanan ve uygulanmaya başlanan Sosyal Bilgiler öğretim programında değerler eğitimi üzerine ayrıca durulmuştur. Söz konusu programda ilköğretim 4. 5. 6. ve 7. sınıf düzeylerinde öğrencilere kazandırılması hedeflenen değerler belirlenmiştir. Değerlerin öğrencilere kazandırılması sürecinde birçok yöntemle birlikte edebi eserlerden de faydalanılabileceği belirtilmiştir. Bu çalışma on ikinci asırda Edib Ahmed B. Mahmud Yükneki‟nin bir ahlak kitabı olarak kaleme almış olduğu Atabetü‟l Hakayık‟ta bulunan değerler ele alınacaktır. Çalışma nitel araştırma yaklaşımında olup, veri toplamak amacıyla doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Eserde İlköğretim Sosyal Bilgiler dersinde kazanması amaçlanan bilimsellik, dürüstlük, yardımseverlik ve duyarlılık vb. değerlerin yanında sözün değeri, alçakgönüllülük, cömertlik ve kanaatkârlık gibi toplumsal ve dini diğerler de tespit edilerek değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda tespit edilen değerler Sosyal Bilgiler programı değerleri ışığı altında yorumlanmıştır ve çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Individuals who are the part of society acquire information, skills, values, attitudes and crucial behaviors that may be used in the future firstly in their families and in their close environment, then in schools Accordingly, values education which has an important place in education is given in the first years of primary schools and then in Social Studies as well. In 2005, Social Studies curriculum which more emphasized on values education was developed and practiced in schools. In this curriculum some crucial values for the grades between 4-7 were determined. In the process of teaching values to the students, it is stated that literary works can be used with many methods. This study will deal with the values found in Atabetü'l Hakayık, written by Edib Ahmed B. Mahmud Yükneki had been kept as a morality book in the twelfth century. This study also employed qualitative research approach and document review technique was used to collect data. Descriptive analysis method was used in the analysis of the data obtained as a result of the research. At the end of the analyses, the findings showed that scientificness, honesty, benevolence and sensitivity, besides the social and religious values such as modesty, generosity and conviction have been identified. The values determined as parallel to the Social Studies curriculum were evaluated and some suggestions were made related to the findings.