Doğal kaynakların rekreasyonel amaçlı kullanımının ekonomik değerinin belirlenmesi: Pamukkale Örenyeri örneği

Abstract

Doğal kaynakların sadece ticari amaçlı değerinin olmadığının, farklı kullanım amaçlarına göre farklı ekonomik değerlerinin olduğunun farkına varılması durumunda bu tür kaynakların korunmasına yönelik kararlar alınacağı öngörülmekte, yasal düzenlemelerle birlikte ekonomik değerlemeye yönelik çalışmaların ortaya çıkmasının, alınacak kararlara dayanak oluşturacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada Pamukkale Örenyeri‟nin rekreasyonel amaçlı kullanılması durumunda ortaya çıkacak ekonomik değeri belirlemek amaçlanmıştır. Pamukkale Örenyeri‟ni Haziran 2016-Haziran 2017 tarihleri arasında ziyaret eden 584 ziyaretçiye anket uygulanmıştır. Bireysel seyahat maliyet yönteminde poisson regresyon ile negatif binomial regresyon analizleri kullanılmış, toplam tüketici rantı değerleri sırasıyla 33 milyar ₺ (33.552.951.239 ₺) ve 37 milyar ₺ (37.914.834.900 ₺) olarak hesaplanmıştır. Bölgesel seyahat maliyet yönteminde çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmış, toplam tüketici rantı değeri 71 milyar ₺ (71.149.199.305 ₺) olarak belirlenmiştir. Koşullu değerleme yönteminde ise lojistik regresyon analizi kullanılmış, toplam ödeme isteği 30 milyar ₺ (30.401.118.760 ₺) olarak hesaplanmıştır. UNESCO Dünya Mirası Listesi‟nde bulunan Pamukkale Örenyeri‟nin rekreasyonel amaçlı kullanım değeri her iki yöntemle elde edilen sonuçlara göre yaklaşık olarak 30 milyar ₺ ile 71 milyar ₺ arasında değişmektedir. Hesaplanan ekonomik değerler 2015 yılında Pamukkale Örenyeri‟nden elde edilen gelir ile karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalar sonucunda, tahmin edilen en yüksek ekonomik değerin yıllık brüt gelire oranla yaklaşık olarak 1.778 kat daha fazla olduğu belirlenmiştir.

It is assumed that administrations would tend to take further initiatives to preserve natural resources when they realize they do not only have worth for commercial uses but also they have various economic values for different uses. Accordingly it is considered that conducting studies on appreciation of their economic values in parallel with legislative efforts would lay solid foundation for the administrative decisions. The present study aims to appreciate the economic value that might be added in case the Pamukkale Natural Preservation Area is used for recreational purposes. A survey study was conducted on totally 584 visitors who checked in Pamukkale Preservation Area in the period of June 2016 - June 2017. In the Individual travel cost method, poisson regression and negative binomial regression analysis were employed; total consumer surplus values were estimated as 33 Billion (33.552.951.239 ₺) and 37 Billion (37.914.834.900 ₺), respectively. In the Regional travel cost method, multiple linear regression analysis was employed and total consumer surplus value was estimated as 71 Billion ₺ (71.149.199.305 ₺). In the Contingent valuation method, the logistic regression analysis was employed and total willingness to pay was estimated as 30 Billion ₺ (30.401.118.760 ₺). Recreational economic value of the Pamukkale Natural Preservation Area, included in the UNESCO World Heritage List, was estimated by both methods as about 30 Billion ₺ and 71 Billion, respectively. Obtained results were compared with the earning reported by the Pamukkale Preservation Area Administration in the fiscal year of 2015. Finally, estimated economic values were about 1,778 times greater than the annual gross income