Özet:
Günümüzde beslenme şeklinin, hastalıkları önlemede veya hastalıkların tedavisinde oldukça önemli olduğu kabul edilmiş bir olgudur. Dünyada en sık ölüm nedeni olarak ikinci sırada yer alan kanserde beslenme süreci oldukça önemlidir. Bu nedenle diyetle tüketilen besinlerin ve gıda takviyelerinin, besin maddeleri ve antioksidan içerikleri açısından, kanserli hücrelere etkisi araştırılmaktadır. Bu çalışmada gerek besinlerle ve gerekse gıda takviyesi olarak alınabilen Omega-3 kaynağı Alfa-Linolenik Asit (ALA) ve D vitamini kaynağı 1,25(OH)2D3’nin (D) hücre proliferasyonu, apoptoz ve antioksidan etkileri SW480 insan kolon kanser hücre dizisi kullanılarak belirlenmiştir.
Çalışmada vitamin D konsantrasyonları arttıkça hücre proliferasyonu ve toplam protein miktarının azalmakta olduğu istatistiksel olarak belirlenmiştir (p<0,05). Farklı D konsantrasyon uygulamalarında, çalışmada kullanılan 0,01µM maksimum D konsantrasyonunun SW480 hücre proliferasyonu üzerinde etkisinin düşük olduğu ve toplam ölüm oranının % 36,95 olduğu tespit edilmiştir. MDA, NO ve GPx miktarındaki değişim istatistiksel olarak anlamlı (p<0,05) olup, SOD miktarında anlamlı bir değişim olmamıştır (p>0,05). ALA ve ALA+D konsantrasyon uygulamalarında, konsantrasyon arttıkça hücre proliferasyonu ve toplam protein miktarı azalırken, MDA, NO, SOD ve GPx aktivitelerinin artmakta olduğu istatistiksel olarak belirlenmiştir (p<0,05). D ve ALA’nın SW480 hücreleri üzerinde erken apoptotik etkisi olduğu, ALA+D’nin ise erken ve geç apoptotik etkileri olduğu tespit edilmiştir. SW480 hücreleri için, ALA konsantrasyon uygulamalarında IC50 değeri 0,25 µM, inkübasyon süresi 72 saattir. ALA+D konsantrasyon uygulamalarında ise IC50 değeri 0,25-0,01 (µM ALA-µM D), inkübasyon süresi 72 saattir.
Sonuç olarak, ALA ve ALA+D uygulamalarının apoptotik etkisinin MDA ve NO’daki artış nedeniyle oksidatif stres kaynaklı olabileceği düşünülebilir. Buna karşılık antioksidan savunma sisteminin elemanları olan GPx ve SOD aktivitesindeki artış nedeniyle ALA ve ALA+D konsantrasyonlarının antioksidan etkileri olabileceği de söylenebilir. Ayrıca, D ve ALA’nın bir arada uygulanmasının sitotoksisite üzerinde sinerjik bir etkisi olmadığı belirlenmiş olup, hatta düşük ALA konsantrasyonlarında hücre proliferasyonunun arttığı ve MDA, NO, SOD ve GPx aktivitelerini azalttığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla düşük ALA+D konsantrasyonlarının yara iyileşmesi gibi hücre proliferasyonunun uyarılması gereken uygulamalarda kullanılabileceği önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kolon Kanseri, Omega-3, α-Linolenik Asit, D vitamini, SOD, GPx, NO, MDA, SW480, 1,25(OH)2D3.
