Çine Topçam ve Karpuzlu Yaylakavak sulama birliklerinde sulama yönetim devrinin etkilerinin belirlenmesi

Abstract

Su kullanıcı sektörler arasında su paylaşımında en büyük payı alan tarım sektöründe su kullanım etkinliğinin arttırılması en önemli hedeftir. Bu nedenle gerek havza gerekse de tarla bazında çeşitli önlemler alınmaktadır. Çalışmada incelenen Çine-Topçam ve Karpuzlu-Yaylakavak sulama birliklerinin de sınırları içerisinde yer aldığı Büyük Menderes Havzasında, kamu tarafından işletilen sulama şebekelerinin kullanıcı organizasyonlara devri büyük ölçüde tamamlanmıştır. Çalışmada sulama birliklerinin performanslarının değerlendirilmesinde, Uluslararası Su Yönetim Enstitüsü (IWMI) tarafından geliştirilen karşılaştırmalı dışsal gösterge setinden seçilen göstergeler ile diğer araştırmacılar tarafından geliştirilen bazı göstergeler kullanılmıştır. Çalışma sonucunda; sulama oranı % 31.2-42.0, sulama alanı sürdürülebilirlik oranı % 102-119, net su temini oranı 2.622-2.883, toplam su temini oranı 0.798-0.840, birim sulama alanına düşen su miktarı 5435-5805 m³/ha, sulanması öngörülen alana karşılık eşdeğer brüt üretim değeri (EBÜD) 446-478 $/ha, sulanan birim alana karşılık EBÜD 1124-1417 $/ha, şebekeye alınan birim suya karşılık EBÜD 0.08-0.09 $/m³, birim su tüketimine karşılık EBÜD 0.18-0.23 $/m³, birim alana düşen toplam İBY gideri 35.4-74.9 TL/ha ve sulama alanı personel yoğunluğu değeri ise 192-462 ha/personel olarak değişiklik gösterdiği belirlenmiştir.

Improving the water use efficiency is the main target in agriculture sector which holds the greatest share among the water user sectors. The most important step taken is the turnover of Management-Operation-Maintenance responsibility of irrigation systems from state to the water user organizations. The turnover process of irrigation systems in Büyük Menderes Basin, in which the Çine-Topçam and KarpuzluYaylakavak irrigation associations are enclosed has almost completed. The external performance indicators proposed by IWMI and other indicators proposed by different researchers have used in the performance evaluation of irrigation districts. By the end of the study it was determined that; the irrigation ratio varied between 31.2-42.0%, sustainability of irrigation area as 102-119%, net water supply ratio as 2.622-2.883, total water supply ratio as 0.798-0.840, annual irrigation water delivery per unit command area as 5435-5805 m³/ha, gross value of production per command area as 446-478 $/ha, gross value of production per irrigated area as 1124-1417 $/ha, gross value of production per unit irrigation supply as 0.08-0.09 $/m³, gross value of production per unit water consumed as 0.18-0.23 $/m³, total MOM costs per unit area as 35.4-74.9 TL/ha and staff intensity as 192-462 ha/personel