Özet:
ÇAĞIRAN İ. H. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2018
Bu çalışma Aydın ili 2017-2018 yılı eğitim dönemi Adnan Menderes Üniversitesi’nde okuyan sporcu öğrencilerin genel beslenme durumunun yeterli olup olmadığını saptamak, fiziksel aktivite düzeylerini ve ergojenik destek kullanım durumlarını değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma basketbol, futbol, futsal, voleybol, masa tenisi, atletizm, kros, güreş ve hentbol olmak üzere 9 takımda görev alan öğrencileri hedef almıştır. Çalışmaya %70,5’i erkek (n: 129), %29,5’i de kız (n: 54) olmak üzere toplam 183 sporcu öğrenci katılmıştır. Çalışmada öğrencilere antrenman günlerinde kişi yönelimli tekniği kullanarak 2 adet anket yapılmıştır. Birinci ankette kişilerin demografik özellikleri, genel sağlık, fiziksel aktivite, beslenme durumu ve ergojenik kullanım soruları olmak üzere 5 ana başlıktan oluşmaktadır. Anket pilot çalışması Aydın Yıldız Spor 15-18 yaş grubu sporculara (futbol takımı) uygulanmıştır. İkinci ankette yedi soruluk IPAQ (kısa form)’u yöneltilmiştir. Öğrencilerin yaş ortalaması 20,77±2,581 yıldır. Ortalama BKİ değerleri 22,5±3,46 kg/m2 bulunmuştur. Öğrencilerin %22,95’i beslenmelerini bir program dahilinde yapmakta ve %84’ü günde en az bir öğün atlamaktadır. Öğrenciler günlük ortalama 2590±930 kkal enerji almaktadır ve aldıkları enerjinin %14,67±3,35 protein, %33,28±7,72 yağ, %52,02±9,72 karbonhidrattan karşılanmaktadır. Çalışma sonucunda sporcuların %27,23’ü (n: 50) ergojenik destek kullandığı, toplamda 26 sporcunun hayatında bir kez doping madde aldığı ve 22 sporcunun halen doping madde almaya devam ettiği görülmüştür. IPAQ ölçeğine göre öğrencilerin % 73,77’si kategori 3 (çok aktif) (n: 135), %13,66’sı kategori 2 (orta derece aktif) (n:25) ve geri kalan %5,54’ü ise kategori 1 (inaktif) (n: 10) sınıfında olduğu görülmüştür. IPAQ ölçeğini 13 öğrenci cevaplandırmak istememiştir.
Anahtar sözcükler: Ergojenik destek, Spor beslenmesi, Doping madde, IPAQ, Fiziksel aktivite düzeyi
