Özet:
İnflamatuar Barsak Hastalıkları (İBH), gastrointestinal sistemi tutan, etiyolojisi tam olarak bilinmeyen sistemik kronik hastalıklardır. İBH patogenezinde, oksidatif stres ve inflamasyon önemli risk faktörleridir. Dekspantenol (Provitamin B5) antiinflamatuar ve antiirritan özellikleri olan, yara iyileşmesini uyaran pantotenik asit (Vitamin B5)’in alkol formudur. E Vitamini (tokoferol) ise insan vücudunda bir antioksidan gibi fonksiyon gören yağda çözünen esansiyel bir vitamindir. Çalışmamızda sıçanlarda oluşturulmuş Trinitrobenzen Sülfonik Asit (TNBS) kolit modeli üzerine dekspantenol ve E vitamininin ayrı ayrı ve birlikte etkileri araştırıldı. Çalışmada 40 adet Wistar-albino türü erkek sıçan (300-400 gr) kullanıldı. Sıçanlar; sham kontrol grubu (n=8), TNBS (n=8), TNBS + tokoferol (T) (n=8), TNBS + dekspantenol (D) (n=8), TNBS + (TD) (n=8) gruplarına ayrıldı. Sham kontrol grubu %0.009 saline verildi. TNBS grubu sıçanlara, anestezisi altında kanülle intrarektal olarak TNBS verildi. T grubu sıçanlara TNBS ile kolit oluşturduktan sonra 4 gün boyunca hergün 30 IU/kg T, D grubu sıçanlara 4 gün boyunca hergün 500 mg/kg dozunda D, TD grubu sıçanlara ise 4 gün boyunca hergün 30 IU/kg T ve 500 mg/kg D intraperitonal olarak verildi. Sıçanların tamamı 4 gün sonunda sakrifiye edildi ve 10 cm’lik kolonları çıkartıldı. Longitudinal olarak ikiye ayrılan kolon segmentleri biyokimyasal ve histopatolojik incelemeye tabi tutuldu. Doku MDA düzeyleri D ve TD tedavi grubunda, MPO düzeyleri T, D ve TD tedavi grubunda anlamlı derecede azalmış, GSH düzeyleri T, D ve TD tedavi grubunda anlamlı derecede artmış ve CAT düzeyleri kontrol, kolit ve tedavi grupları arasında anlamlı farklar oluşturmamıştır. Dekspantenol ve E vitamininin antioksidan ve antiinflamatuar özellikleri TNBS ile oluşturulan kolitte kolon doku hasarını azaltma potansiyeli taşımaktadır.
